Notes

Tüm başına gelenlerden sonra bir de kardeşi hastalanan Ferit, iyice bunalır, kuşku ve korkuları artar. Ayrıca daha önce teyzesinin ölmesini istemiş olmaktan dolayı da vicdan azabı duymaktadır. Ferit, ele geçirdiği bu para ile Büyükada’da Matmazel Noraliya’nın evine taşınır. Matmazel Noraliya, aslında babası Türk, anası İtalyan olan Nuriye Hanım’dır. Bir kazasker soyundan olan babaannesiyle, müteassıp bir katolik olan annesinin birbirine karşıt etkisi altında, fikir buhranları geçirerek büyür. Fakat büyükannesinin telkin ettiği müslümanlık üstün gelmiştir. Annesinin tertibiyle sürüklendiği aşk macerasının öldürücü buhranlarını hep bu kuvvetle atlatmıştır. Fakat kapandığı bu köşkte, bir velî tevekkülü ve bir münzevî sükûnu içinde, kendisini 32 yıl yapayalnız yaşamaya mahkûm etmiş, nihayet dünyaya ait her türlü ilgiden kendini kurtararak, ermiş insanların duyabileceği kalp rahatlığı içinde ölmüştür. Ferit, iki günden beri taşındığı bu köşkte, hizmetçiden dinlediği hikâyelerin etkisi altında, gündüz Noraliya’nın duvarda asılı resminde her an kımıldanır gibi duran iri canlı gözlerini ürpermeler içinde seyrederek, evin bütün eşyasına sinen ağır ve esrarlı havasında onun mistik ruhunun izlerini sezerek buhranlar geçirir. Geceleri de rüya mı vehim mi olduğuna hükmedilemeyen olayların dehşeti içinde, hayret, merak ve korkunun birinden ötekine geçerek bunalır. Nihayet, Yahya Âziz’le birlikte Matmazel Noraliya’nın hâtıra defterini okur. Sonra bir inanma ve bağlanma ihtiyacı içinde, kararsız hüviyetinin birdenbire değiştiğini görür, mâneviyatinda bir ışığın yandığını duyar ve bir nevi hidayete kavuşur. Artık dine karşı daha saygılıdır ve inançlıdır. İyileşmeye başlayan kız kardeşi Nilüfer ile dostu Aziz Bey arasında bir yakınlaşma olur. Ferit de sevgilisi ile barışır.