Notes

rden meestal niet getekend.
Op een tekening is de aansluitklem het einde van de verbindingslijn met het
symbool.
2.3 Schakelaars:
Er bestaan vele soorten schakelaars, daarom zal men de symbolen van een
schakelaar zelf samenstellen volgens de aard van het contact en de
bedieningswijze, het aantal polen en het aantal standen.
a) de contacten: contacten worden volgens overeenkomst steeds in ruststand
getekend (onbediende stand).
We onderscheiden hier:
normaal open of NO-maakcontact normaal gesloten of NC-verbreekcontact
b) enkel- en meerpolige schakelaars
ENKELPOLIG TWEEPOLIG OF DUBBEL DRIEPOLIG
c) het aantal standen:
- monostabiel: - - - - -
als een schakelaar slechts in één stand kan blijven zolang hij bediend
wordt.
- bi-stabiel: - -- -
als de schakelaar in de stand blijft waar hij bediend wordt.
MONOSTABIEL BI-STABIEL WISSELCONTACT
d) de wijze van bediening:
een schakelaar kan men volgens verschillende wijzen bedienen (hand,
voet, rol, enz…) zie symbolenlijst.
SYMBOOL SAMENSTELLING TOEPASSING
bediening door rol of stootstuk
monostabiel
verbreekcontact
koelkast
deurcontact auto
kofferdeksel auto
bediening door drukken
monostabiel
maakcontact
beldrukknop
startdrukknop
bediening met de hand
bistabiel
2 contacten (tweepolig)
tweepolige lichtschakelaar
e) de bron:
tot hiertoe hebben we steeds met het symbool van een gelijkstroombron
gewerkt, namelijk cel, batterij.
In een open stroomkringschema is dit echter een moeilijk te tekenen
symbool, hiervoor gebruikt men dan ook volgende symbolen:
Gelijkspanningsnet 2- fase wisselspanningsnet +
veiligheidsgeleider PE
3. Indeling van elektrische schema’s.
Een schema is een tekening die, met behulp van symbolen, overzichtelijk
weergeeft volgens welke wijze de elektrische installatie is opgebouwd.
Indeling volgens tekenwijze:
A – stroomkringschema
B – leidingschema
C – bedradingsschema
D – grondschema
A – Het stroomkringschema
Het stroomkringschema is een verklarend schema, dat door gebruik van
symbolen de werking van de schakeling weergeeft. Het dient zo éénvoudig
mogelijk getekend te worden, rechtlijnig en zonder veel lijnkruisingen. Bij
deze tekenwijze onderscheiden we 2 soorten: het gesloten of rechthoekig
en een rechtlijnige uitvoering.
Opdracht: teken een rechthoekig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
Het rechtlijnig schema is een aan de bron opengetrokken rechthoekig
schema, hierdoor komen de symbolen zoveel mogelijk recht (verticaal)
onder elkaar te staan.
Opdracht: teken een rechtlijnig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
B – Het leidingsschema
Een leidingsschema is een uitvoeringsschema welke al de leidingen
aangeeft tussen de verschillende elementen van de schakeling. Dit schema
is de basis voor de opbouw van de installatie. Een leidingsschema
getekend binnen de muren van een bouwkundig plan, noemt men ook
installatieschema of ook situatieplan.
C – Het bedradingsschema
Een bedradingsschema is een uitvoeringsschema dat de interne
verbindingen weergeeft in een deel van de installatie. Het
bedradingsschema geeft een voorstelling van de hoofd- en
hulpverbindingen tussen de toestellen (verbruikers en schakelaars) en de
aansluitpunten in de aftakdoos. Dit schema toont de plaats van de geleiders
om de bedrading in de werkplaats te vergemakkelijken.
D – Het grondschema
Door gebruik te maken van de symbolen kan men een eenvoudig schema
samenstellen van een volledige elektrische installatie, zodat men een goed
overzicht bekomt. Het grondschema zal kring per kring opgebouwd worden.
Tekenrichtlijnen:
- We tekenen schakelaars steeds in niet bediende stand; monostabiel in open
stand, bistabiel in stand “O” of open.
- Schema’s worden steeds in spanningsloze toestand getekend.
- Voor de duidelijkheid beperkt men het aantal lijnkruisingen tot een minimum.
Door symbolen worden nooit verbindingen getekend.
- De PE-geleider wordt op een stroomkringschema niet getekend.
- Om een installatieschema te tekenen op een bouwplan zal men lokaal per
lokaal ontwerpen. Eerst brengen we de lichtpunten aan, aftakdozen, dan de
schakelaars, afhankelijk van de schakeling en het AREI. Daarna de éénlijnige
verbindingen met het aantal draden.
- Wandcontactdozen worden voor de duidelijkheid op een afzonderlijk bouwplan
getekend, daar waar ze geplaatst dienen te worden.
Overzicht van de schakelsymbolen en hun toepassingrden meestal niet getekend.
Op een tekening is de aansluitklem het einde van de verbindingslijn met het
symbool.
2.3 Schakelaars:
Er bestaan vele soorten schakelaars, daarom zal men de symbolen van een
schakelaar zelf samenstellen volgens de aard van het contact en de
bedieningswijze, het aantal polen en het aantal standen.
a) de contacten: contacten worden volgens overeenkomst steeds in ruststand
getekend (onbediende stand).
We onderscheiden hier:
normaal open of NO-maakcontact normaal gesloten of NC-verbreekcontact
b) enkel- en meerpolige schakelaars
ENKELPOLIG TWEEPOLIG OF DUBBEL DRIEPOLIG
c) het aantal standen:
- monostabiel: - - - - -
als een schakelaar slechts in één stand kan blijven zolang hij bediend
wordt.
- bi-stabiel: - -- -
als de schakelaar in de stand blijft waar hij bediend wordt.
MONOSTABIEL BI-STABIEL WISSELCONTACT
d) de wijze van bediening:
een schakelaar kan men volgens verschillende wijzen bedienen (hand,
voet, rol, enz…) zie symbolenlijst.
SYMBOOL SAMENSTELLING TOEPASSING
bediening door rol of stootstuk
monostabiel
verbreekcontact
koelkast
deurcontact auto
kofferdeksel auto
bediening door drukken
monostabiel
maakcontact
beldrukknop
startdrukknop
bediening met de hand
bistabiel
2 contacten (tweepolig)
tweepolige lichtschakelaar
e) de bron:
tot hiertoe hebben we steeds met het symbool van een gelijkstroombron
gewerkt, namelijk cel, batterij.
In een open stroomkringschema is dit echter een moeilijk te tekenen
symbool, hiervoor gebruikt men dan ook volgende symbolen:
Gelijkspanningsnet 2- fase wisselspanningsnet +
veiligheidsgeleider PE
3. Indeling van elektrische schema’s.
Een schema is een tekening die, met behulp van symbolen, overzichtelijk
weergeeft volgens welke wijze de elektrische installatie is opgebouwd.
Indeling volgens tekenwijze:
A – stroomkringschema
B – leidingschema
C – bedradingsschema
D – grondschema
A – Het stroomkringschema
Het stroomkringschema is een verklarend schema, dat door gebruik van
symbolen de werking van de schakeling weergeeft. Het dient zo éénvoudig
mogelijk getekend te worden, rechtlijnig en zonder veel lijnkruisingen. Bij
deze tekenwijze onderscheiden we 2 soorten: het gesloten of rechthoekig
en een rechtlijnige uitvoering.
Opdracht: teken een rechthoekig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
Het rechtlijnig schema is een aan de bron opengetrokken rechthoekig
schema, hierdoor komen de symbolen zoveel mogelijk recht (verticaal)
onder elkaar te staan.
Opdracht: teken een rechtlijnig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
B – Het leidingsschema
Een leidingsschema is een uitvoeringsschema welke al de leidingen
aangeeft tussen de verschillende elementen van de schakeling. Dit schema
is de basis voor de opbouw van de installatie. Een leidingsschema
getekend binnen de muren van een bouwkundig plan, noemt men ook
installatieschema of ook situatieplan.
C – Het bedradingsschema
Een bedradingsschema is een uitvoeringsschema dat de interne
verbindingen weergeeft in een deel van de installatie. Het
bedradingsschema geeft een voorstelling van de hoofd- en
hulpverbindingen tussen de toestellen (verbruikers en schakelaars) en de
aansluitpunten in de aftakdoos. Dit schema toont de plaats van de geleiders
om de bedrading in de werkplaats te vergemakkelijken.
D – Het grondschema
Door gebruik te maken van de symbolen kan men een eenvoudig schema
samenstellen van een volledige elektrische installatie, zodat men een goed
overzicht bekomt. Het grondschema zal kring per kring opgebouwd worden.
Tekenrichtlijnen:
- We tekenen schakelaars steeds in niet bediende stand; monostabiel in open
stand, bistabiel in stand “O” of open.
- Schema’s worden steeds in spanningsloze toestand getekend.
- Voor de duidelijkheid beperkt men het aantal lijnkruisingen tot een minimum.
Door symbolen worden nooit verbindingen getekend.
- De PE-geleider wordt op een stroomkringschema niet getekend.
- Om een installatieschema te tekenen op een bouwplan zal men lokaal per
lokaal ontwerpen. Eerst brengen we de lichtpunten aan, aftakdozen, dan de
schakelaars, afhankelijk van de schakeling en het AREI. Daarna de éénlijnige
verbindingen met het aantal draden.
- Wandcontactdozen worden voor de duidelijkheid op een afzonderlijk bouwplan
getekend, daar waar ze geplaatst dienen te worden.
Overzicht van de schakelsymbolen en hun toepassingrden meestal niet getekend.
Op een tekening is de aansluitklem het einde van de verbindingslijn met het
symbool.
2.3 Schakelaars:
Er bestaan vele soorten schakelaars, daarom zal men de symbolen van een
schakelaar zelf samenstellen volgens de aard van het contact en de
bedieningswijze, het aantal polen en het aantal standen.
a) de contacten: contacten worden volgens overeenkomst steeds in ruststand
getekend (onbediende stand).
We onderscheiden hier:
normaal open of NO-maakcontact normaal gesloten of NC-verbreekcontact
b) enkel- en meerpolige schakelaars
ENKELPOLIG TWEEPOLIG OF DUBBEL DRIEPOLIG
c) het aantal standen:
- monostabiel: - - - - -
als een schakelaar slechts in één stand kan blijven zolang hij bediend
wordt.
- bi-stabiel: - -- -
als de schakelaar in de stand blijft waar hij bediend wordt.
MONOSTABIEL BI-STABIEL WISSELCONTACT
d) de wijze van bediening:
een schakelaar kan men volgens verschillende wijzen bedienen (hand,
voet, rol, enz…) zie symbolenlijst.
SYMBOOL SAMENSTELLING TOEPASSING
bediening door rol of stootstuk
monostabiel
verbreekcontact
koelkast
deurcontact auto
kofferdeksel auto
bediening door drukken
monostabiel
maakcontact
beldrukknop
startdrukknop
bediening met de hand
bistabiel
2 contacten (tweepolig)
tweepolige lichtschakelaar
e) de bron:
tot hiertoe hebben we steeds met het symbool van een gelijkstroombron
gewerkt, namelijk cel, batterij.
In een open stroomkringschema is dit echter een moeilijk te tekenen
symbool, hiervoor gebruikt men dan ook volgende symbolen:
Gelijkspanningsnet 2- fase wisselspanningsnet +
veiligheidsgeleider PE
3. Indeling van elektrische schema’s.
Een schema is een tekening die, met behulp van symbolen, overzichtelijk
weergeeft volgens welke wijze de elektrische installatie is opgebouwd.
Indeling volgens tekenwijze:
A – stroomkringschema
B – leidingschema
C – bedradingsschema
D – grondschema
A – Het stroomkringschema
Het stroomkringschema is een verklarend schema, dat door gebruik van
symbolen de werking van de schakeling weergeeft. Het dient zo éénvoudig
mogelijk getekend te worden, rechtlijnig en zonder veel lijnkruisingen. Bij
deze tekenwijze onderscheiden we 2 soorten: het gesloten of rechthoekig
en een rechtlijnige uitvoering.
Opdracht: teken een rechthoekig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
Het rechtlijnig schema is een aan de bron opengetrokken rechthoekig
schema, hierdoor komen de symbolen zoveel mogelijk recht (verticaal)
onder elkaar te staan.
Opdracht: teken een rechtlijnig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
B – Het leidingsschema
Een leidingsschema is een uitvoeringsschema welke al de leidingen
aangeeft tussen de verschillende elementen van de schakeling. Dit schema
is de basis voor de opbouw van de installatie. Een leidingsschema
getekend binnen de muren van een bouwkundig plan, noemt men ook
installatieschema of ook situatieplan.
C – Het bedradingsschema
Een bedradingsschema is een uitvoeringsschema dat de interne
verbindingen weergeeft in een deel van
d) de wijze van bediening:
een schakelaar kan men volgens verschillende wijzen bedienen (hand,
voet, rol, enz…) zie symbolenlijst.
SYMBOOL SAMENSTELLING TOEPASSING
bediening door rol of stootstuk
monostabiel
verbreekcontact
koelkast
deurcontact auto
kofferdeksel auto
bediening door drukken
monostabiel
maakcontact
beldrukknop
startdrukknop
bediening met de hand
bistabiel
2 contacten (tweepolig)
tweepolige lichtschakelaar
e) de bron:
tot hiertoe hebben we steeds met het symbool van een gelijkstroombron
gewerkt, namelijk cel, batterij.
In een open stroomkringschema is dit echter een moeilijk te tekenen
symbool, hiervoor gebruikt men dan ook volgende symbolen:
Gelijkspanningsnet 2- fase wisselspanningsnet +
veiligheidsgeleider PE
3. Indeling van elektrische schema’s.
Een schema is een tekening die, met behulp van symbolen, overzichtelijk
weergeeft volgens welke wijze de elektrische installatie is opgebouwd.
Indeling volgens tekenwijze:
A – stroomkringschema
B – leidingschema
C – bedradingsschema
D – grondschema
A – Het stroomkringschema
Het stroomkringschema is een verklarend schema, dat door gebruik van
symbolen de werking van de schakeling weergeeft. Het dient zo éénvoudig
mogelijk getekend te worden, rechtlijnig en zonder veel lijnkruisingen. Bij
deze tekenwijze onderscheiden we 2 soorten: het gesloten of rechthoekig
en een rechtlijnige uitvoering.
Opdracht: teken een rechthoekig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
Het rechtlijnig schema is een aan de bron opengetrokken rechthoekig
schema, hierdoor komen de symbolen zoveel mogelijk recht (verticaal)
onder elkaar te staan.
Opdracht: teken een rechtlijnig stroomkringschema met als bron een
batterij, als verbruiker een lamp en als schakeltoestel een monostabiele
drukschakelaar.
B – Het leidingsschema
Een leidingsschema is een uitvoeringsschema welke al de leidingen
aangeeft tussen de verschillende elementen van de schakeling. Dit schema
is de basis voor de opbouw van de installatie. Een leidingsschema
getekend binnen de muren van een bouwkundig plan, noemt men ook
installatieschema of ook situatieplan.
C – Het bedradingsschema
Een bedradingsschema is een uitvoeringsschema dat de interne
verbindingen weergeeft in een deel van de installatie. Het
bedradingsschema geeft een voorstelling van de hoofd- en
hulpverbindingen tussen de toestellen (verbruikers en schakelaars) en de
aansluitpunten in de aftakdoos. Dit schema toont de plaats van de geleiders
om de bedrading in de werkplaats te vergemakkelijken.
D – Het grondschema
Door gebruik te maken van de symbolen kan men een eenvoudig schema
samenstellen van een volledige elektrische installatie, zodat men een goed
overzicht bekomt. Het grondschema zal kring per kring opgebouwd worden.
Tekenrichtlijnen:
- We tekenen schakelaars steeds in niet bediende stand; monostabiel in open
stand, bistabiel in stand “O” of open.
- Schema’s worden steeds in spanningsloze toestand getekend.
- Voor de duidelijkheid beperkt men het aantal lijnkruisingen tot een minimum.
Door symbolen worden nooit verbindingen getekend.
- De PE-geleider wordt op een stroomkringschema niet getekend.
- Om een installatieschema te tekenen op een bouwplan zal men lokaal per
lokaal ontwerpen. Eerst brengen we de lichtpunten aan, aftakdozen, dan de
schakelaars, afhankelijk van de schakeling en het AREI. Daarna de éénlijnige
verbindingen met het aantal draden.
- Wandcontactdozen worden voor de duidelijkheid op een afzonderlijk bouwplan
getekend, daar waar ze geplaatst dienen te worden.
Overzicht van de schakelsymbolen en hun toepassing