Notes

Tasavvuf: İslam dininde yer alan ahlakî esasları hayata geçirmeyi amaçlayan, Peygamber Efendimizin sünnetine dayalı bir hayat tarzını yaşam biçimi haline getirmeyi ilke edinen ilim dalıdır.
Tasavvufî yorumlar nasıl ortaya çıktı:
1- Peygamberimizin vefatından sonra İslam topraklarının genişlemesi ve fetihlerin etkisiyle Müslümanlar zenginleşti.
2- Bu durumun sonucunda İslam dünyasında lüks ve gösteriş arttı.
3- Bunu farkeden bazı İslam alimleri, Hz. Peygamber'in ve sahabelerin dönemindeki hayat tarzına tekrar dönülmesi konusunda eğitici ve öğretici çalışmalar yaptılar, görüşler sundular.
4- Bu görüşler; dünya malının büyüsüne kapılmamak, mal zenginliği yerine gönül zenginliği, nefsi terbiye etmek gibi Kur'an ahlakında yer alan ilkelerdi.
TASAVVUFİ DÜŞÜNCEDE ALLAH-VARLIK İLİŞKİSİ

Allahü Teala varlıkların en üstünü, en mükemmeli ve her şeyin yaratıcısıdır. Allah'ın yarattığı varlıklar içinde ise insan ayrıcalıklı bir konumdadır. Çünkü o aklını kullanarak, gözlem yaparak Allah'ın varlığını ve birliğini kavrayabilir. Bu vasıfları ona veren Allah'tır. Bu sebeple Allah insan arasındaki ilişki, Yaratan-yaratılan ilişkisidir.
TASAVVUFİ DÜŞÜNCENİN AHLAKİ BOYUTU

Tasavvuf düşüncesinde güzel ahlaklı olmanın önemli bir yeri vardır. Çünkü tasavvuf, kişinin manevi ve ahlaki açıdan kemale ermesini amaçlar. İnsanları ve tüm canlıları sevmek, gösterişten uzak mütevazi bir hayat sürmek, kibirden, hasetten, gıybetten, kinden, nefretten uzak durmak, hoşgörülü, sevgi dolu, anlayışlı olmak tasavvufta önem verilen başlıca ahlaki ilkelerdir.
KÜLTÜRÜMÜZDE ETKİN OLAN TASAVVUFİ YORUMLAR
Yesevilik: 1- Dünya malına değer vermemek
2- Züht ve takvaya önem vermek
3- Kur'an ve sünnete uygun yaşamak
4- Devamlı abdestli gezmek
5- Allah'ı çokça zikretmek...
Kâdirilik: Kadiriliğin önemli bazı ilkeleri:
1- Şakayla bile olsa asla yalan söylememek
2- Verdiği sözünü yerine getirmeye çalışmak
3- İnsanlara ve diğer canlılara kötülük yapmamak
4- Günah işlemekten özenle kaçınmak
5- İnsanlara yük olmamak
Nakşibendilik: Nakşibendiliğin önemli bazı ilkeleri:
1- İnsan helal çerçevesinde dünya nimetlerinden yararlanmalı, günlük işlerini aksatmamalıdır. Ancak Allah'a karşı kulluk görevlerini asla ihmal etmemelidir.
2- Daima Allah'ı zikretmeli, O'nu hatırından çıkarmamalıdır.
3- Allah'ı zikretmek gizlice, kalpten yapılmalıdır.
4- İç ve dış dünyasını her türlü kusurdan arındırmalıdır.
5- Nakşibendiliğin en temel ilkelerinden biri "Halk içinde Hak ile beraber olmak"tır...


Mevlevilik: Mevleviliğin önemli bazı ilkeleri:
1- İnsanları sevmek ve hoşgörülü olmak
2- Başkalarının ayıplarını yüzlerine vurmamak
3- Din, dil, ırk ayrımı yapmadan bütün insanları sevmek
4- İnsana değer vermek
5- Gönlümüzü kötü huylardan arındırmak
6- İbadetleri samimi bir şekilde yerine getirmek
Nusayrilik: Ehl-i beyt imamlarının on birincisi Hasan el-Askeri'nin meşhur öğrencisi Muhammed bin Nusayr'ı (öl. 833) kendilerine önder kabul eden Nusayrilik düşüncesi, Muhammed bin Nusayr'ın görüşlerini esas aldıkları için bu isimle anılmışlardır. Nusayriler ehl-i beyt öğretisinin Hz. Muhammed'den (s.a.v.) Hz. Ali'ye, ondan da İmam Hasan el-Askeri'ye geldiğine inanırlar.