Notes

Astım ile Koah ı ayıran
koah da sigara içen fıçı göğüslü kişiler sarı balgam vardır
astım tedavisinde salbutamol verilebilir
iprabül(500mg) verilebilir
düzelmez ise Adrenalin 0,01 mg kilo başına
en kötü kkm izniyle magnezyum sülfat

Koah tedavisinde
Nazal kanul ile 2-6lt/dk şeklinde hava
gerekizrse balon valf(koah hastalarında yüksek konstantire oksijen kullanılmaz
Salbutamol 2-4 puf ileri durumlarda entubasyon hazırlıyı yapılmalı

Pulmoner emboli
Kan pıhtısı veya yağ tümör hücreleri septik meteryal gibi maddeler pulmoner artere tıkanıklık yapar
Belirtileri
Akut dispne-Göğüs ağrısı-Takipne en sık
Tedavisi
basit yüz maskesi veya kanül maske
Ventilatör ile solunum desteği yapmak için hazırlık gerekirse balon-valf maske

Pnomoni(Zatüre)
Alt solunum yolu enfeksiyonudur
Belirti
Pnomoni hastasında titreme ile yükselen ateş / terleme / göğüs ağrısı / balgam(pürülen) yaygın siyanoz ve dispne
tedavi
Maske ile oksijen takviyesi hedef o2 saturasyonu %90
Gerekli durumlarda entubasyon hazırlığı yapılmalı

Pnomotoraks
spontan(kendiliğinden)
iyotrejenik(tıbbı girişimlere bağlı)
Plevral akciğer zarı arasındaki hava varlığı
Belirti
Keskin baskılı ağrı
Ani başlayan nefes darlığı
Tek taraflı azalmış göğüs haraketi ve akciğer sesi
Taşikardi, hipotansiyon, trekeada kayma, tansiyon pnomotoraksi
Tedavi
Maske ile oksijen takviyesi
gerekise balon valf maske
Cilt altı krepitasyonu değerlendirmesi
tansiyon pnomotoraksi olabilir
Tansiyon pnomotoraksinde 14 GOUGE iğne ile orta klavikula hattında 2. hatta interkostal aralıktan hava boşaltımı

KRUMP
Larekns ve treaka ve ana bronşların viral veya bakteriyel enfeksiyonu
BElirti
havlar tarzda öksürük ve ıslık yada horoz öter tarzda solunum
6 ay 4 yaş arası çocuklarda sık görüşür
Genellikle bulgular gece başlar
Burun kanatları solunuma etki eder
Takipne, siyanoz, ateş interkostal, subkostal çekilmeler bulgulara eşlik eder
Tedavi
Maske ile oksijen(nemlendirilmiş)
solunum ve kardiyak monitirazsyon sağlanır
Nebulizatörle adrenalin verilir

KARDİYOVASKÜLER ACİLLER
Akut koroner sendromlar(aks)
miyokardın oksijen ihtiyacı ile oksijen sunumu arasındaki dengenin bozulmasına bağlı gelişen durumlardır

1. ST elevasyonlu miyoard infaktüsü (STEM)
2.ST elevasyonu olmayan Aks
a.)st elevasyonu okmayan miyokard(NSTEM)
b.)UNstabil anjina pektoris(USAP)
stemi=AKS kliniğine başvuran hastada elektrokardiyo grafik olarak ST yükselmesi görülmesidir
nstemi=aks klini başvuran hastanın ekg sinde normal ve nonspefik değişikler ile beraber kardiyak belirteçlerin düzeyinde yükselme olmasıdır tedavisi AAP ile aynıdır

ANstabil(kararsız) anjina pektoris
Anjinanın gittikçe artan şiddetle olması veya yeni başlaması(genellikle son 2 ay içinde)
çok hafif eforla başlaması
istirahetle veya dil altı ilaç alınmasına rağmen kolay kolay geçmemesi
Ağrısı çok şiddetlidir
Belirti
göğüs ağrısı/sıkışma hissi/ Çene boyun kola yayılır/ solgunluk / soğuk terleme / hava açlığı / ölüm korkusu / hipotansiyon / bulantı kusma
TEdavi
Cpr ve defibilatör hazırlıyı yapılmalı
O2 %90 üstü tutulmalı
ekg geçilmeli
hastaya 300mg asetil salisilik asit çiğnetilmeli
Sublingual nitrogliserin sprey 3-5 dk arayla uygulanmalı
Yine olmaz ise morfin sulfat 2-4mg

Kardiyojenik şok=kanın völümü az
Hipovolemik şok =kalbin pomba işlevi azalması
Obtrüktif şok =kalp dışı tıkanıklık
distribütif şok=dağılımsal dolaşım bozukluğu (en büyük nedeni miyokard infaktisü
Belirti
Bilinç bozukluğu
sistolik kan basıncı <90mmHg
nefes darlığı
takipne/taşikardi ödem ve boyun venlerinde dolgunluk
1. evre( kompoze hipostansiyon
2. evre( dekompoze hipotansiyon
3. evre( geri dönüşümsüz şok
Tedavi
spo2>90 olacak şekilde
geniş damaryolu
sıvı uygulaması dikkatli olmalı 0,9NACI(250ml)
dopamin başlanabilir

KALP YETMEZLİĞİ
sol kalp yetmezliği
ödem kilo artış / yorgunluk/ öksürük / AKUT AKCİĞER ÖDEMİ!/ dispne paroksimel nöktür
Sağ kalp yetmezliği
HEpotemegali / karnın sağ üst kısım ağrı / karında asit birikmesi / iştahsızlık bulantı / jigüler venlerde dolgunluk / alt ekstermilerde ödem / jigüler venlerde dolgunluk
Tedavi
oksijen tedavisi / gerekirse ampu maske
Bilinç kaybı olursa ve ciddi takipne varsa entubasyon düşünülmeli
hasta hipertansif ise antihipertansif tedavi
hasta hipovolemik ise diürektif

AORT DİKSİYONU
ANı başlayan yırtıcı göğüs sırt ağrısı / ağrı dayanılmaz ve ölüm korkusu
Tedavi
Damar yolu ve DAKİ IV solusyon
ağrı için MORFİN
Kalbin kasılmasını önlemek için beta bloker

Perikadrit(kalbi saran zar)
GÖğüs ağrısı / trapez kasına doğru ağrı ayıylma
Derin nefes almak / sırt üstü yatmak / yutkunmak ağrıyı artırır
Öne eğilmek ile azalır
Sürtünme sesi ateş kas ağrısı
Tedavi
St elevasyonu saptarısa STEMİ gibi düşünerek ASA verilir
gerekirse balon valf maske

ABdominal aort anevrizmasi
Damar duvarınınn genleşmesi
Sırt karın ağrısı
Hipotansiyon
Karın ağrısı blantı kusma
senkrop ve prenkeskop görülebilir
Tedavi
İki geniş damar yolu
Hasta hipotansif ise KRİSTOLOİD infizyon başlanmalı
Düşük dozlarda opoid türü analjezik

Kardiyak temponad
PErikard içinde sıvı birikmesi
Belirti
Dispne/ takipne / veya hipotansiyon görülebilir/ periferik siyanoz / jugular venöz dolgunluk / kalp sesleri derinden duyulur
Tedavi
kardiyak temponad/ periard sıvı drenajı


NOROLOJİK ACİLLER

İNME
serebral kan akımında problem olması

İSEMİN İNME= beynin bölgesine gelen kan akımının tıkanması
Hemorojik İNME= kanama ile kan akışı azalaması
Bulgu
Biliç kaybı bozukluk/ görme kaybı/ afazi / geçici tek taraflı parazi
Tedavi
Nozoforengel veya orofrengal airway kullanılır
gerekirse balon valf maske
kol bacak muaynesi

SENKOP= BOYUN SAPINDA GEÇİCİİ KANLANMA
DELİRYUM= DİKKAT ALGI VB BOZULMUŞTUR TİTREME, TERLEME , HİPERTANSİYON VE HALİSÜNASYON GÖRÜLEBİLİR
LETARJİ= YORGUNLUK VEYA ENERJİ EKSİKLİĞİ
STUPOR=KİRİTİK ZİHİNSEL İŞLEV EKSİKLİĞİ
KOMA=UZUN SÜRELİ BİLİNÇSİZLİK
TEDAVİ
o2 ölçülür kardiyak monitör sağlanır kan glukan değeri ölçülür

NÖBET= BEYNİN ANORMAL ELEKTRİKSEL HARAKETLERİNE DENİR KANVÜLZİYON GÖRÜLEBİLİR
Tedavi
Diazem yada midazolam

PLEJİ= BİLİNCİ KAPALI HASTANIN İSTEMSİZ HAREKETİ
PAZERİ= GÜÇ KAYBI
ESTAZİ= ALGILAMA
PANESTEZİ=ALGI BOZUKLUĞU