Notes

Blockchain, merkezi olmayan bir veritabanı modelidir ve dijital varlıkların (örneğin kripto paralar) takasında kullanılır. Küresel bir ağ üzerinde çalışan bu teknoloji, kullanıcıların verilerini doğrulamasına ve işlem yapmasına olanak tanır. Blockchain, bir dizi bloktan oluşan zincirlerden meydana gelir. Her blok, önceki bloğun kriptografik olarak güvence altına alınmış özetiyle bağlantılıdır, bu da blokların değiştirilemez ve geri alınamaz olduğu anlamına gelir.

## Blockchain Nedir?

Kripto para birimi olan Bitcoin’in mucidi Satoshi Nakamoto yapmış olduğu bir çalışmada Blokchain teknolojisinden bahseden ilk kişi olmuştur. 2008 yılında yapmış olduğu bu çalışma sonrasında Blockchain, Bitcoin’in altında yatan altyapı olarak gündeme gelmiştir. Nakamoto’nun amacı ise herhangi bir banka veyahut hükümet tarafından kontrol edilemeyen bir para birimi ortaya çıkarmaktı. Bunun sonucunda ortaya çıkan elektronik paranın bir parçası olarak görülen Blockchain ise bir defter olarak tasarlanmıştır
Blockchain, merkezi olmayan bir veritabanı modelidir ve dijital varlıkların (örneğin kripto paralar) takasında kullanılır. Küresel bir ağ üzerinde çalışan bu teknoloji, kullanıcıların verilerini doğrulamasına ve işlem yapmasına olanak tanır. Blockchain, bir dizi bloktan oluşan zincirlerden meydana gelir. Her blok, önceki bloğun kriptografik olarak güvence altına alınmış özetiyle bağlantılıdır, bu da blokların değiştirilemez ve geri alınamaz olduğu anlamına gelir.

Kullanıcılar bir işlem yapmak istediğinde, işlem ağdaki diğer kullanıcılar tarafından doğrulanır. Bu doğrulama, ağdaki tüm kullanıcıların katılımıyla gerçekleşir ve her doğrulama işlemi ağın güvenliğini artırır. Blockchain, merkezi bir otorite olmaksızın çalışabilir ve dolandırıcılık gibi riskleri azaltabilir. Bu özellikleri nedeniyle finans, sağlık, lojistik ve diğer endüstrilerde kullanılmaktadır.

Blockchain, verilerin zincirli yapılar içinde bloklarda depolandığı bir veritabanı modelini temsil eder. Hash işlevleri ve dağıtılmış konsensüs algoritmaları kullanılarak, bu veritabanı sabit bir depolamaya sahip olur ve veriler merkezi olmadan kontrol edilebilir. Sonuç olarak, blockchain teknolojisi, dağıtık ve güvenli bir veritabanı oluşturarak işlemlerin merkezi otorite olmadan gerçekleştirilmesine olanak tanır. Bu teknoloji, farklı endüstrilerde çeşitli uygulamalara sahiptir ve giderek daha fazla benimsenmektedir.
Blockchain, merkezi bir otoritesi olmadan kullanılan dağıtılmış bir dijital defterdir. Topluluklar, paylaşılan işlemleri bu deftere kaydeder ve normal koşullarda bir işlem kaydedildikten sonra geri alınamaz veya değiştirilemez. Bu teknoloji, genellikle bankalar veya hükümetler gibi merkezi kurumlarla ilişkili olmayan bir yapıya sahiptir.

Kripto para birimleri, blockchain'in popülerleşmesine yardımcı olsa da, blockchain sadece bu alanda kullanılmaz. Aslında, kripto paraların ötesinde çok daha geniş bir kullanım alanına sahiptir. Blockchain'in temel prensipleri, işlemlerin güvenli ve izlenebilir bir şekilde kaydedilmesini sağlar. Ancak, bu teknoloji her sorunu çözmez ve anlamak için detaylı bir bilgi gerektirir. Yine de, uygun kullanıldığında fayda sağlayabilir ve katkıda bulunabilir.
Blockchain teknolojisinde yapılmış olan işlemlerde tarafların yani gönderici ve alıcının adresi bilinse bile kimliklerinin saptanması imkansızdır. Bunun nedeni ise, bu zincir defter modelinde gönderici ve alıcı dışındakilerin hesapları denetleyebilme imkanı bulunmamaktadır
Blockchain, güvenli ve şeffaf veri saklama ve paylaşımı için kullanılan bir teknolojidir. Bloklardan oluşan bir zincir olarak tanımlanabilir ve merkezi bir otorite olmadan verilerin doğrulanmasına ve işlenmesine olanak tanır. Finans, sağlık, eğitim gibi farklı sektörlerde yaygın olarak kullanılır. Her blok öncekiyle ilişkilidir ve bu bağlantı zinciri, manipülasyonu önler.

Kriptografi kullanarak işlemleri doğrular, düğümler işlemleri onaylar ve zincire ekler. Bu süreç güvenliği artırırken maliyeti düşürür. Bitcoin gibi kripto paraların temelini oluşturur ancak diğer sektörlerde de uygulanabilir. Dağıtık bir hesap defteri olarak çalışır, işlemleri bir zincirde kaydeder ve her blok matematiksel algoritmalarla oluşturulan bir kod içerir. Bu sayede zincirdeki herhangi bir değişiklik tüm blokları etkiler.

Blockchain 2.0 veya akıllı kontratlar, gelişmenin bir dönüm noktasıdır. Başlangıçta Bitcoin için kullanılsa da bankacılık, finans gibi alanlara hızla yayılmıştır. Depolama kapasitesi yüksek, eşler arası paylaşımı sağlar, değişime karşı dayanıklıdır, merkeziyetsizdir ve güvenli otomasyon süreçleri sunar.

## Hash Nedir ve Blockchain'deki Rolü

Hash fonksiyonları, belirli bir veri setini sabit bir boyutta ve benzersiz bir çıktıya dönüştüren işlemlerdir. Bu işlevler kriptografi ve Blockchain gibi alanlarda önemli bir rol oynarlar. Hash, veri bütünlüğünü kontrol etmek, dijital imza oluşturmak gibi birçok alanda kullanılır. Örneğin, bir dosyanın hash değeri hesaplanarak, dosyanın değişmediği doğrulanabilir. Bu işlem, veri bloklarını özgün bir değere dönüştürerek kullanılır ve sabit bir çıktı boyutu sağlar.
Blockchain'de her blok için özgün bir hash değeri hesaplanır ve verinin bütünlüğü korunur. Bloklara yapılan herhangi bir değişiklik veya yeni bir blok eklenmesi, önceki blokların hash değerlerini değiştirir ve böylece her bloğun özgünlüğü ve bütünlüğü sağlanır. Bu sayede blockchain, güvenli ve değiştirilemez bir veritabanı oluşturur
Altında çalışan diğer yapılar
Dijital İmzalar: Dijital imzalar, belge veya veri bütünlüğünü ve gönderenin kimliğini doğrulamak için kullanılır. Asimetrik şifreleme ile oluşturulan bu imzalar, verinin değiştirilmediğini ve doğru kişi tarafından gönderildiğini kanıtlar.
Anahtar Yönetimi: Kriptografik anahtarların güvenli oluşturulması, saklanması, paylaşılması ve kullanılmasıdır. Bu, güvenli iletişim, şifreleme ve dijital imzalama gibi süreçlerde temel önem taşır. Güvenli anahtar depolama sistemleri, anahtar değişimi protokolleri ve anahtarın iptal edilmesi gibi unsurları içerir.
Salting: Hash fonksiyonlarına eklenen rastgele veri parçalarıdır. Bu, hash fonksiyonlarının daha güvenli olmasını sağlar. Özellikle hash tablolarındaki çakışmaların ve saldırıların önlenmesine yardımcı olur.
SSL/TLS: Güvenli Soket Katmanı (SSL) ve Taşıma Katmanı Güvenliği (TLS), internet üzerinde güvenli iletişim sağlayan protokollerdir. Bu protokoller, verinin şifrelenmesini, kimlik doğrulama ve bütünlük kontrollerini sağlar. SSL/TLS, web siteleri, e-posta sunucuları, bankacılık sistemleri gibi alanlarda güvenli veri iletimini sağlar.
Merkle Ağaçları: Veri bütünlüğünü kontrol etmek ve doğrulamak için kullanılan yapılar. Veriler hiyerarşik bir ağaç yapısında düzenlenir ve her düğüm, alt düğümlerin hash değerlerini kullanarak kendisine bir hash değeri hesaplar. En üst düğüm, tüm veri kümesinin hash değerini temsil eder. Bu yapı, özellikle blockchain ve dağıtılmış defterlerde veri bütünlüğünü hızlı bir şekilde doğrulamak için kullanılır.
Kriptografik Bağlar: Veri parçalarının güvenli bir şekilde bağlanmasını sağlayan yöntemlerdir. İki veri bloğunun hash değerleri arasında matematiksel bir ilişki kullanarak veri bütünlüğünü ve doğruluğunu sağlarlar. Hash zincirleri ve hash ağaçları gibi yapılar, veri bütünlüğünü doğrulamak için kriptografik bağları kullanır.
Zero-Knowledge Proof (ZKP): ZKP, bir tarafın bir iddiayı kanıtlamadan diğer tarafın bunu doğrulamasına izin veren bir kriptografik protokoldür. Verinin doğruluğunu ispatlamanın yanı sıra veriyi ifşa etmeden bilgi paylaşımını sağlar. Kimlik doğrulama, veri gizliliği ve akıllı sözleşmeler gibi alanlarda kullanılır.
Homomorfik Şifreleme: Homomorfik şifreleme, şifreli veriler üzerinde matematiksel işlemler yapmayı sağlayan bir kriptografik yöntemdir. Bu, şifreli verilerin işlenmesini ve sonuçların şifresinin çözülmesini gerektirmeden güvenli bir şekilde yapılmasını sağlar. Veri gizliliği ve güvenli veri işleme için blockchain altında kullanılır

## Nonce Nedir ve Blok Zincirindeki Önemi

Bir blok zinciri, bloklardan oluşan ve dağıtık bir şekilde saklanan veri yapılarıyla çalışır. Her blok, bir önceki bloğun verisini referans alır ve içinde belirli bilgileri barındırır. Bu blokların güvenliğini sağlamak için kriptografik hash fonksiyonları kullanılır.

Nonce, blokların oluşturulması sırasında önemli bir role sahiptir. Blok oluşturma işlemi, blok içeriğinin belirli bir hash değerine sahip olmasını gerektirir. Bloğun içeriği her değiştiğinde, hash değeri değişir. İstenen hash değerine ulaşabilmek için Nonce değeri sürekli değiştirilir.

Nonce Nasıl Çalışır?
Madenciler (miners), yeni blokları oluşturmak için çalışırken, blok içeriğine Nonce değerini eklerler. Ardından, bu blok verisi ve Nonce değeri kriptografik bir hash fonksiyonundan geçirilir. Elde edilen hash değeri, belirli bir zorluk seviyesini karşılayacak şekilde belirlenmiştir.

Nonce değeri, her seferinde değiştirilir ve bu değişikliklerle farklı hash değerleri elde edilir. Madenciler, istenen zorluk seviyesini sağlayacak bir hash değeri bulmak için Nonce değerini sürekli olarak değiştirirler. Bu işlem, istenen zorluk seviyesine ulaşıldığında, doğru hash değerini bulduklarında bloğun madenciler tarafından doğrulanmasını ve zincire eklenmesini sağlar.

Güvenlik ve Bütünlük
Nonce, her bloğun benzersiz olmasını ve bloklar arasında güvenli bir bağlantı oluşturulmasını sağlar. Blokların Nonce değerleri farklı olduğu için, aynı içeriğe sahip iki bloğun farklı hash değerlerine sahip olması mümkündür. Bu da blokların değiştirilmesini veya sahtesinin oluşturulmasını önler, böylece blok zincirinin bütünlüğünü korur.

Nonce, blok zincirinin güvenilirliğini ve güvenliğini sağlamak için kritik bir unsurdur. Madencilerin adil bir şekilde blokları oluşturmasını ve zincire eklemesini sağlarken, aynı zamanda veri bütünlüğünü ve güvenliğini temin eder.

Nonce, blok zinciri teknolojisinin temel prensiplerinden biri olarak karşımıza çıkar ve bu teknolojinin güvenliğini ve güvenilirliğini destekler.

## Blockchain'in Finansal Kullanım Alanları