Notes

Gaslighting: Gaslighting, bir kişinin başka bir kişinin gerçeklik algısını, hafızasını ve akıl sağlığını sorgulamasına neden olan bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemidir. Bu, kafa karıştırıcı yalanlar söyleyerek, bilgi saklayarak, suçu başkasına atarak veya hikayenin kendi tarafını inkar ederek gerçekleştirilir. Bu şekilde mağdurun kendi yargılarına olan güveni zayıflatılır. Terimin kökeni, 1938 yapımı "Gaz Lambası" adlı oyundan gelmektedir. Bu oyunda erkek karakter, eşini deli olduğuna inandırmaya çalışır ve gaz lambasını söndürdüğünde eşi bunun gerçek değil, uydurulmuş bir şey olduğunu fark eder.

Love Bombing: Love bombing, Türkçeye "aşk bombardımanı" olarak çevrilen bir manipülasyon taktiğidir. Manipülatör, kurbanını sevildiğine inandırmak için onu sevgi, ilgi ve övgü yağmuruna tutar. Bu süreç, aşırı iltifatlar, hediyeler ve sık sık yapılan abartılı gelecek planlarıyla devam eder. Manipülatif kişi, bu yolla partneri üzerinde kontrol sahibi olmayı ve ayrılığı zorlaştırmayı amaçlar. Geçmişte Adolf Hitler'in karısı Eva Braun'a karşı bu tekniği kullandığı söylenir.

Ghosting: Ghosting, herhangi bir uyarı veya sebep olmaksızın bir sevgili, arkadaş veya benzer bir kişiyle tüm iletişimi aniden kesmeyi ve daha sonra bu kişinin iletişim çabalarını görmezden gelmeyi tanımlar. Alıcı taraftakiler için incitici olabilir ve dışlanma, reddedilme duygularına yol açabilir. Bazı akıl sağlığı uzmanları, ghosting'i pasif-agresif bir duygusal istismar biçimi ve sessiz muamele olarak değerlendirir. Genellikle gençler arasındaki ilişkilerde görülür.

Sessiz Muamele: Sessiz muamele, genellikle ilişkilerde kullanılan bir manipülasyon biçimidir, ancak iş yerinde ve arkadaşlar arasında da görülebilir. Bir ceza biçimi olarak, bir bireyden bilgi veya iletişim esirgeme uygulamasıdır. Manipülatör, bu taktiği uygulamak için uygun bir anı bekler ve karşısındaki kişiye sessizlik duvarı örerek iletişimi keser. Amaç, karşısındaki kişiyi kendi istediği biçime sokmaktır.

Suçluluk Psikolojisi: Suçluluk psikolojisi, manipülatörün karşısındaki kişinin belirli bir durumla ilgili olarak kendini kötü hissetmesine yol açmasıdır. Örneğin, toksik bir kişi, arkadaşının partisine davet edilmediğini öğrendiğinde, "Beni partine davet etmediğine inanamıyorum, yakın arkadaş olduğumuzu sanıyordum" diyerek arkadaşını suçlu hissettirir ve bir sonraki partiye davet edilmesini sağlar.

İzolasyon: İzolasyon, manipülatörün kurbanı arkadaşlarından ve ailesinden koparma stratejisidir. Bu sayede manipülatör, kurbanın sosyal çevresini yok eder ve planlarına engel olabilecek kimse kalmaz. Mağduru, sevdikleriyle olan ilişkilerini baltalayan insanların kendi iyiliği için iyi olmadıklarına inandırarak yavaş yavaş onlardan uzaklaştırır.

Kurbanı Oynamak: Kurbanı oynamak, manipülatörün kendi hatalarını ve sorumluluklarını başkasına yüklemek amacıyla kendisini haksızlığa uğramış gibi göstermesidir. Gerçekte suçlu olan manipülatör, haksızlığa uğrayan ya da incinen kişiymiş gibi davranır.

Tehdit veya Zorlama: Tehdit veya zorlama, bir başkasını kontrol etmek veya ondan istediğini almak için korku veya şiddet kullanmayı içeren bir manipülasyon taktiğidir. Bu kişiler, karşı tarafa zarar verme tehdidinde bulunarak veya fiziksel güç kullanarak istediklerini elde etmeye çalışırlar.

Shaming: Shaming, yani utandırma, mağdurda korku ve kendine güvensizlik yaratmak için aşağılamayı kullanır. Manipülatörler, bu taktiği başkalarını değersiz hissettirerek kendilerine boyun eğmelerini sağlamak amacıyla kullanırlar.

Üçgenleme: Üçgenleme, manipülatörün mağdurun zihninde rekabet fikrini besleyerek, bazen mağdur hakkında üçüncü tarafa dedikodular yayarak onları birbirine düşürmesi ve daha fazla çatışma yaratmasıdır.

Saldırgan Şakalar: Saldırgan şakalar, kurbanı manipüle etmek için kullanılan bir taktiktir. Bu şakalar genellikle masum gibi gösterilir, ancak kurbanı izole etmek ve etrafındakilerin ona karşı tavır almasına neden olmak üzere tasarlanmıştır.

Duygusal Şantaj: Duygusal şantaj, manipülatörün kurbanı kontrol etmek için tehdit, suçluluk veya diğer duygusal manipülasyon biçimlerini kullanmasıdır.

Yansıtma: Yansıtma, manipülatörün kendi düşünce ve duygularını başkasına atfederek, başkasını suçlu hissettirmeye çalışmasıdır. Bu, bir savunma mekanizmasıdır ve manipülatörün kendi rahatsız edici durumlarıyla yüzleşmekten kaçınmasına hizmet eder.

Saptırma: Saptırma, manipülatörün kendi hatalarını fark edip sorumluluk almaktan kaçınmak amacıyla durumu başka birine yansıtmasıdır.

Karalama Kampanyası: Karalama kampanyası, mağduru çevresine farklı bir şekilde lanse ederek, itibarını zedelemeye yönelik bir istismar biçimidir. Manipülatör, mağduru kötü göstermek için iftira, yalanlar ve çarpıtmalar kullanır.

Hedef Saptırmak: Hedef saptırmak, manipülatörün hatalarını kabul etmekten ve sorumluluk almaktan kaçınmak için başarı kriterlerini veya standartlarını değiştirdiği bir taktiktir.

Sahte Ahlakçılık: Sahte ahlakçılık, manipülatörün başkaları üzerinde güç ve kontrol elde etmek amacıyla yüksek ahlaki standartlara sahipmiş gibi davranmasını içerir.

Çocuklaştırma: Çocuklaştırma, manipülatörün, kurbanının yeteneklerinden şüphe duymasını sağlayarak onun üzerinde kontrol kurmak için kullandığı bir taktiktir.