Notes

Kırım'ı tam bir Rus-Slav ülkesi haline getirme amacıyla hareket eden Rusya burayı güneye yayılmada bir sıçrama tahtası olarak görmekte ve müslüman Kırım Tatarlar'ının varlığını istememekteydi.Öncelikle Kırım'daki uzun yüzyıllara dayanan Türk- İslam izlerinin sistematik bir şekilde silinmesine girişildi.Böylece Kırım'ın Rus değilse de hı­ristiyan Ortodoks bir geçmişe sahip olduğu ve buradaki Türk- İslam halklarının sonradan gelme.İşgalciler sıfatını taşıdıkları gösterilmek istendi.XX.yüzyılın ilk yarısındaki Kırım Tatar bilim,fikir,edebiyat,sanat ve basın tarihinin en önemli isimleri öldürüldü.Kırım'daki Sovyet hakimiyetinin ilk yirmi yılında yaklaşık 150.000 civarında insanın yok edildiği belirtilmektedir.2.Dünya Savaşı'ında Almanya Akyar'dan çekilirken birçok köyü yakıp yıktı.Kızıl Ordu Akyar'a girdiğinde ise durumda çok farklı bir değişiklik olmadı.Kızıl Ordu işgalinin ilk haftalarında hain olarak nitelendirilen Kırım Tatarları'na yönelik yaygın kurşuna dizme,tecavüz ve yağma olayları meydana geldi.Kırım Tatarları için asıl büyük felaket.Stalin tarafından 11 Mayıs 1944'te imzalanan ve Kırım Tatarları'nın son ferdine kadar Kırım'dan sürülmesini emreden
karardan sonra başladı.17 Mayıs'ı 18 Mayıs'a bağlayan gece Kırım Tatarları hayvan vagonlarına yüklendi.En az 3-4 hafta sürecek yolculukta günlerce yiyecek ve su verilmeyen, cesetlerin dışarı çıkarılmasına müsaade edilmeyen ve hiçbir tıbbi yardımın söz konusu olmadığı bu ölüm yolculuğu sırasında açlık,susuzluk,hastalık,bitkinlik ve havasızlıktan binlerce insan hayatını kaybetti.Kırım Tatarları'nı taşıyan vagonların hemen tamamı Orta Asya (özellikle özbekistan),Urallar ve Sibirya'da boşaltıldı.Sürgün yerlerinde asgari yaşama ve barınma imkanları mevcut değildi.Sürgün yolculuğu esnasında ve bunu takip eden ilk birkaç yıl içinde sefalet şartları altında hayatını kaybeden Kırım Tatarları'nın sayısının 100.000 kişiden az olmadığı ve 18 Mayıs 1944'te sürülenlerin yarısına yakınının hayatını kaybettiği genel olarak kabul edilmektedir.