Notes

Tarihçe

Uzun yıllar boyunca Hısnımansûr adıyla anılan şehrin içinde olduğu bölgede yerleşimin tarihi oldukça eski dönemlere kadar uzanmaktadır. Bölgede tarih boyunca Hitit, Hurri, Kummuh, Asur, Pers, Seleukos, Kommagene Krallığı ile Roma ve Bizans egemenligi görülmüştür. 7. yüzyıldan itibaren İslâm akınları bölgede görülmeye başlamış ve 670 yılında yerleşiminde bulunan bölge Emevî hakimiyetine geçmiştir. Emevî önde gelen kumandanlarından Mansûr bin Ca'vene tarafından bugünkü kale inşa ettirildi. 758'de Abbâsî egemenliğine geçen Hısnımansûr, 926-958 yılları arasındaki Hamdaniler döneminden sonra tekrar Bizans hakimiyetine geçti. 11. yüzyılda Türk akınlarına uğrayan yerleşim, ilk defa 1066’da Selçuklu kumandanı Gümüştekin tarafından alındı. Artuklu, Eyyûbî, Selçuklı, İlhanlı, Akkoyunlu, Dulkadiroğulları ve Memlüklü hakimiyetinden sonra 1515 yılında Osmanlı İmparatorluğuna geçti.

Osmanlı idaresinde 1519'da Maraş eyaletine bağlı kalan yerleşim, 1531 yılında Elbistan sancağına bağlı bir ilçe haline getirildi. 1519 yılında yerleşimin ilk tahririnde 1000 civarında müslüman nüfusun yanında yerleşimde 400 civarında da gayri müslim (Müslüman olmayan) nüfus bulunmaktaydı. Hısnımansûr, 1563'te yeniden Maraş’a bağlandı ve uzunca yıllar bu konumda kaldı. Tanzimattan sonraki düzenlemede 1841'de kaza olan yerleşim, 1849'da Diyarbekir vilayetine (valiliğine) bağlı bir sancak durumuna getirildi. 1859'da Malatya sancağına, 1883’te de Mamuret-ül-Aziz Vilayetine bağlandı. Cumhuriyet döneminde Hısnımansûr, 1923'ten 1954 yılına kadar Malatya’nın bir ilçesi olarak kaldı. 22 Haziran 1954'te Adıyaman ilinin kurulmasıyla merkez ilçe oldu.

Atatürk Barajı'nın büyük kısmı Adıyaman il sınırları içerisinde yer alır

Etimoloji

Yerleşimin eski adı Hısnımansûr (Mansur'un kalesi) olarak bilinir. Cumhuriyet döneminde bugünkü adını almıştır. Adının 7. yüzyılda buraya gelen Emevî kumandanlarından Mansûr bin Ca'vene’den geldiği düşünülmektedir. Başka bir söyleyişe göre bu isim Abbâsî Halifesi Mansur’un adından gelmektedir.