Notes

Tanzimat Edebiyatı Soru Bankası Testler

1)...................... Batıya olduğu kadar topluma da yönelen edebiyatımızın öncüsüdür. 0, aynı zamanda, ilk olarak toplumların düşünce, söz ve yazı hürriyetini ileri süren didaktik şiirleriyle ve ilk tiyatro yapıtıyla, okuyucuları uyarmaya, aydınlatmaya çalışan; sade dile yönelen bir sanatçımızdır.”
Paragraftaki noktalı yere, verilen ayrıntılara göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Şinasi B) Ahmet Vefik C) Ziya Paşa
D) Namık Kemal E) Recaizade Ekrem


2. “Arka arkaya yayımladığı ve hep ölüm teması etrafında toplanan bir seri oluşturur. ölüm karşısında duyulan ıstırapla ölüm ve diğer metafizik problemler hakkındaki düşünceler, bu eserlerde biri birini kovalayan dalgalar halindedir. Sanatçı kontrolü altındaki düşünceleriyle dönemin şiirinde serbest düşünüşe yine en çok yaklaşandır.” Sözü edilen sanatçımız kimdir?
A) Makber - Ölü - Hacle -Abdülhak Hamit
B) Nejat Ekrem-Zemzeme,Tefekkür- Recaizade Ekrem
C)Terci-i Bent-Terkib-i Bend,Zafername -Ziya Paşa
D) Münacat, Arz-ı Muhabbet-Şinasi
E)Durub- Emsal-i Osmaniye-Şinasi

3. Aşağıdakilerin hangisinde Şinasi ile ilgili
bir bilgi yanlışı vardır?
A) Tanzimat Edebıyatı’nın kurucusu sayılır.
B) İlk yazılarını Tasvir-i Efkar gazetesinde
yayımlamıştır.
C) Şiirlerinde konu bütünlüğüne önem vermiştir.
D) Eserlerinde kullandığı dil, halkın anlayabileceği bir dildir.
E) İlk atasözleri kitabını yazması

4. Tarih ve dili ile kaynaklarına dek götürmek ister. Kafaca Batılı, duygu ve davranışlarıyla Doğulu'dur. Dilinde yerel özellikler görülür. Moliere çevirileri, uyarlamaları Türk tiyatro tarihi için çok önemlidir. Bursa'da bir tiyatro yaptırmış, halkı tiyatroya yö­neltmeye çalışmıştır. Uyarlamalarında halkın de­ğer­lerini gözetir."

Yukarıda sözü edilen 'Tanzimat yazarı' aşağı­dakilerden hangisidir?

A) Ahmet Cevdet Paşa
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Recaizade Ekrem
D)Şinasi
E) Namık Kemal

5 - Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal’in yapıtlarındın biri değildir?
A) Harabat B) Cezmi B) Akif Bey D) Zavallı Çocuk E) Gülnihal

6.Tanzimatın Il. dönemiyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Tanzimat’ın Il. döneminde konular bireyseldir.
B) Hikaye ve roman türünde romantik bir edebiyat oluşmuştur.
C) Yeni nazım şekilleri ve türler denenmiştir.
D) Sanat sanat içindir, görüşü hakimdir.
E) Dilde sadeleşme yeterince uygulanmamıştır.


7.Aşağıdakilerden hangisindeki sanatçıların tümü Tanzimat’ın Il. döneminde eser vermiştir?
A) Abdülhak Hamit — Şinasi — Nabizade Nazım
B)Recaizade M.Ekrem-Muallim Naci-Nabizade Nazım
C) Samipaşazade Sezai-Nabizde Nazım-Ziya Paşa
D) Namık Kemal — Şinasi — Ziya Paşa
E) Ahmet Mithat — Recaizade M. Ekrem — Namık Kemal


8.Divan Edebiyatı’nın kuralları ile Fransız edebiyatının kuralarını birleştiren bir eserdir. Yazarının Mekteb-i Mülkiyedeki ders notlarından oluşur. Recaizde Mahmut Ekrem bu eserinde yeni edebiyatla ilgili çok önemli bilgiler verir,

Yukarıdaki özellikleri verilen eser aşağıda kilerden hangisidir?
A) Karnus-ı Türki B) Rumuzül Edep 0) Talim-i Edebiyat D) Letaif-i Rivayet E) Takdir-i Elhan

9. Şiirdeki kafiyenin kulak için mi yoksa göz için mi olduğu üzerine yapılan çok ciddi bir tartışmadır. Gazete sütunlarında başlar ve sanatçıların birbirlerine karşı yazdıkları “Zemzeme ve “Demdeme’ adlı eserlerde devam eder. Yeni şiire yön veren bir tartışma olmuştur.
Yukarıdaki parçada bahsedilen tartışma hangi sanatçılar arasında olmuştur?
A) Ahmet Mithat — Şemseddin Sami
B) Şinasi — Namık Kemal
C) Muallim Naci — Nabizade Nazım
D) Recaizade M. Ekrem — Muallim Naci
E) Samipaşazde Sezai — Abdüihak Hamit


10. Aşağıdaki gazetelerden hangisi edebiyat tarihimizin en uzun soluklu gazetesi olarak bilinir?
A) Ceride-i Havadis
B) Tercüman-ı Ahval
0) Tasvir-i Efkar
D) Tercüman-ı Hakikat
E) Takvim-i Vekayi

11. Tanzimat Edebiyatının ikinci devresinde nazım şekillerinde yaptığı değişikliklerle tanınan ve Divan şiirini bitiren sanatçı olarak bilinen şair kimdir?
A) Namık Kemal
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Muallim Naci
E) Abdülhak Hamit Tarhan

12. Aşağıdakilerden hangisi Recaizde Mahmut Ekrem'in özelliklerinden biri değildir?
A) Muallim Naci ile ciddi tartışmalara girmiştir.
B) Kafiyenin kulağa göre olmasını ister.
C) Ona göre şiirin tek gayesi güzelliktir.
D) Devrin genç nesillerine edebiyatı öğretmiştir.
E) Sanatın toplumu eğiten bir araç olduğunu savunur.

13 . Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat edebiyatı ile ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Birinci dönemde Divan şiiri nazım biçimler kullanıldı, ikinci dönemde yeni biçimler denendi.
B) Halkın anlayacağı bir dil kullanmayı amaçladılar.
C) Divan edebiyatında olduğu gibi. parça güzelliği anlayışı sürdürüldü.
D) Divan edebiyatının mazmunlarından ve süslü söyleyişinden kendini alamadılar.
E) İkinci dönem edebiyatçılardan, Realizmin ve Natüralizm’in etkisinde kalmışlardır.



14. Gözü ve kulağı etkileyen bir sanat olduğu için tiyatroya büyük önem verildi. Tiyatronun toplumun değişimine ve gelişimine etkisinin bilincinde oldular. Çağdaş anlamda ilk tiyatro dilimize çeviri yoluyla girdi. Daha sonra ilk yerli tiyatro eseri bu dönemde yazıldı. Sözü edilen ilk yerli tiyatro yapıtı ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A,) Namık Kemal — Vatan Yahut Siliste
B) Abdülhak Hamit Tarhan — Eşber
C) Şinasi — Şair Evlenmesi
D) Ahmet Vefik Paşa Zor Nikah
E) Ali Bey — Ayyaş Hamza



15. Tanzimat edebiyatında birçok yeniliğin öncüsü olmuştur. İlk tiyatro eserini, ilk makaleyi o yazmış; noktalama işaretlerini yine ilk o kullanmıştır. Yukarıda sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabizade Nazım B)Muallim Naci
C)Namık Kemal D)İbranim Şinasi E)Şemsettin Sami

16. ‘Bu dönem sanatçıları edebiyatımıza batılı kavramları yaymışlardır. Kimi realizm, kimi romantizm, kimi de klasizm’in etkisindedir Dilde, biçimde büyük yenilikleri taşıdıklarından gelecek için aydın bir kuşağın yetişmesinde büyük katkıları olmuştur.”
Parçada sözü edilen edebi dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Servet-i Fünun dönemi B) Fecr-i Ati Dönemi
C)Yedi Meşaleciler D)Tanzimat Dönemi E)Milli Edebiyat
17. Tarihimizde yayımlanan ilk gazete aşağıdakilerden hangisidir?
A) Takvim — i Vekayi
B) Tercüman — ı Ahval
0) Ceride — i Havadis
D) Mecmua — i Mualiim
E) Tasvir — i Efkar

18. Şinasi ilk gazete tecrübesi olan Tercüman - i Ahval’den sonra 1862’de bir gazete daha çıkardı. Ancak 1864’te Avrupa’ya kaçarken gazetenin idaresini Namık Kemal’e bıraktı. Namık Kemal ise bu gazeteyi aralıklarla ancak 1866 yılına kadar çıkarabildi.
Adı geçen gazete aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tasvir — i Efkar B) Mizan C) Basiret D) Tercüman - ı Hakikat E) Hürriyet


19. “Divan edebiyatını halka kapalı dili, sanat anlayışı, akıl dışı, soyut estetiği, mübalağalı hayal dünyası nedeni ile eleştirilir. Sanatın topluma yararlı olduğu oranda değer kazanacağına inanır. Bu nedenle yurt sorunlarını sonuna kadar savunan şair, romancı tiyatro yazarı, gazeteci, makale yazardı.
Parçada sözü edilen edebiyatçımız kimdir?
A) Şinasi B Namık Kemal
C) Ziya Paşa D) Ziya Gökalp E) A. Vefik Paşa


20. Aşağıdakilerden hangisi Abdülhak Hamit’te görülen bir özellik değildir?
A) Oyunlarında egzotik ve tarihi konular işlemiştir.
B) Oyunları üç birlik kuralına uymaz
D) Shakespeare’in etkisinde kalmıştır.
D) Oyunlarında sade bir dil kullanmıştır.
E) Daha çok romantizmin etkisinde kalmıştır.

21. Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, söz sanatlarından uzak, arınmış bir şiir getirdiler. Buna ........ şiiri de denebilir. Tanzimat şiirinin büyük öncüleri şiiri sanatlardan kurtararak düşünceyi çıplak olarak vermişlerdir.
Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) İnanç B) fikir C) toplum D) yeni E) Avrupai

22. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı roman ve öykülerinin özelliği değildir?
A) Realizmin etkisi açıkça görülür.
B) Yazarlar kendilerini gizlemezler.
0) Tipler abartılıdır, hep iyi hep kötüdürler
D) Didaktik yanı ağır basar.
E) Konuları tarihi ve sosyaldir.

23. Tanzimat edebiyatı aşağıdaki olayların hangisiyle başlar?

A) Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla
B) ilk özel gazetenin çıkışıyla
C) ilk resmi gazetenin çıkışıyla
D) ilk yerli romanın yazılmasıyla
E)Meşrutiyetin ilanıyla


24. Önce Klasik Türk edebiyatına (Divan edebiyatına) uygun şiirler yazdı. Fransızcayı öğrendi. Namık Kemal’le Londra’da “Hürriyet” gazetesini çıkardı. Mustafa Reşit Paşa tarafından Saray’a alındı. Şiirlerinde Klasik edebiyatın (Divan edebiyatının) kurallarını uyguladı; ancak dil, edebiyat ve toplumsal görüş yönünden yeni sayılabilecek eserleri de vardır. Namık Kemal’i tanıdıktan sonra edebiyatla ilgili görüşlerinde değişme meydana geldi. “Harabat” adlı antolojisi edebiyat tarihinin ilk taslağı sayılabilir.
Bu parçada sözü edilen Tanzimat dönemi şair ve yazarı aşağıdakilerin hangisidir?
A) Ziya Paşa B) Namık Kemal D) Ahmet Mithat C) Abdülhak Hamit E) Ahmet Vefik Paşa

25. Tanzimat Döneminde devlet düzeninin işleyişiyle ilgili bozuklukları gören şair:
“Görüp ahkamı asrı münharif sıdk-u selametten
Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükümetten” diyerek görevinden çekilip sine-i millete dönmüştür. Atatürk ‘te Samsuna ayak basınca: “Benim için en büyük korunma noktası ve şefkat kaynağı milletin sinesidir.” diyerek sivil bir yurttaş olarak büyük savaşı sürdürmüştür.
Düşünceleriyle Atatürk’ü de etkileyen vatan şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Mehmet Emin C) Şinasi
D) Yahya Kemal E) Tevfik Fikret

26. Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal’e ait bir eser değildir?
A) Zavallı Çocuk B) Hürriyet Kasidesi C) Garam
D) Gülnihal E) Vatan yahut Siliste

27. 1- Aruz ölçüsünü, beyit birimini kullanır.
Zaman zaman da hece ölçüsüne v e dörtlük birimine yönelirler.
Il- Sade dil ve açık anlatım kullanmak istemişler, ancak başaramamışlardır.
Il- Batılılaşma yönünde ilk yapıtları vermişlerdir. IV- Kaside, mesnevi, gazel, murabba gibi nazım
biçimlerini de kullanırlar.
Yukarıda verilen özellikler tümüyle aşağıdakilerden hangi edebiyat dönemiyle ilgilidir?
A) Tanzimat Edebiyatı B) Divan Edebiyatı
C) Servet-i Fünün Edebiyatı D) Fecr-i Ati Edebiyatı
E) Milli Edebiyat Akımı
28. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat sanatçıların ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Eski edebiyatı yıkmak, sosyal yaşamla geniş ölçüde ilgili yani bir edebiyat getirmek isteği
B) Sade dile ve halk Türkçesine değer vererek, halka halk diliyle hitap edebilmek arzusu.
C) Vatan sevgisi, milliyet duygusu, hürriyet aşkı gibi idealleri halka benimsetmek.
D) Özellikle Fransız edebiyatından etkilenerek, edebiyata yeni türler getirmek düşüncesi.
E) Halkı aydınlatma yoluna yazılacak yapıtların özellikle realizmin ve natüralizmin etkisinde oluşmasını sağlamak
29. Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk realist roman ve yazarı, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Namık Kemal — İntibah
B) Nabizade Nazım — Karabibik
C) H. Ziya Uşaklıgil — Mal ve Siyah
D) Recaizade M. Ekrem — Araba Sevdası
E) Şemsettin Sami — Taaşşuk — ı Talat ve Fitnat


30. Aşağıda verilenlerden hangisi Servet-i Fünun edebi döneminin sanatçılarında görülen ortak nitelik değildir?
A) Hepsi hastalıklı, hayattan kopuk içe dönük kişilerdir.
B) Hayal dedikleri “mali ile gerçek dedikleri “siyah kavramlarını ortaya koymuşlardır.
C) Yeni bir dünya düşlerler, titiz ve karamsar kişilerdir.
D) Hepsi de klasisizmin etkisinde kalmışlardır.
E) Salon edebiyatı, verem edebiyatı diye nitelendirilen bir edebiyat oluşturmuşlardır.

31. Divan edebiyatında nesir pek gelişmemiştir. İnşa adı verilen sanatlı nesirde şiirin özellikleri uygulanır. bu nedenle nesir giderek nazma yaklaşır. oysa, bunlarda bu durumun tamamen aksi görülür. Her ne kadar yapıtlarını divan edebiyatçıları gibi “sanat sanat içindir” görüşüyle verseler de...”
Verilen parçada sözü edilen “bunlar dan anlaşılan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanzimat Sanatçıları B) Servet-i Fünun’cular
C) Fecr-i Ati’ciler D) Halk Ozanları
E) Yedi Meşale’ciler



32. Aşağıda verilenlerden hangisinde Tanzimat romanlarının bir niteliği verilmemiştir?
A) Romanda yazar kişiliğini saklar, bilgi vermekten kaçınır.
B) Konular tarihten, günlük yaşamdan alınır. Saray ve çevresi işlenir.
C) Kişiler iyi ise iyi, kötüyse kötüdür, kişiler çok yönlü düşünülmez.
D) Batı özentiliği, cariyelik anlayışı işlenir.
E) Genellikle romantizmin etkisi vardır, iyi-kötü, doğru - yanlış birlikte verilir.

33. Ayrı edebi dönemin sanatçılar olmalarına karşın edebiyatımızda bu iki sanatçı birçok yönden birbirine benzer. Örneğin her ikisi de Fransız sembolizminin etkisindedir.Her ikisi de em nazım, hem de nesir alanında oldukça güzel yapıtlar vermişlerdir. Her ikisinin de dili ağır anlatımları kaplıdır Sembollerden çok yararlanan şairler teşhis, intak, teşbih ve istiare sanatlarına da bol yer verirler.
Yukarıda ortak özellikleri verilen bu iki sanatçımız aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Tevfik Fikret - Mehmet Akif
B) Ziya Gökalp - Yahya Kemal Beyatlı
C) Ahmet Haşim - Cenap Şahabettin
D) Ahmet Akif - Tevfik Fikret
E) Mehmet Akif- Yahya Kemal Beyatlı

34. Yapıtta esir ticaretinin sosyal yaşamdaki gerçekçi bir biçimde anlatılır. Dilber isimli esir kızın dokuz yaşından başlayan ve türlü zorluklarla geçen yaşam mücadelesi gözler önüne serilir. Yapıtın sonunda da Dilber’in ülke ülke eziyetlere ve hakaretlere dayanamayıp Nil nehrine atlayarak intihar etmesi anlatılır.
Bu parçada özetlenerek tanıtılan yapıt aşağıdakilerden hangisidir?
A) Araba Sevdası
B) Sergüzeşt
C) Yağmur Beklerken
D) Mai ve Siyah
E) Bir Sürgün

35.İstibdat yönetimi Sanatçımız Bursa’da vali iken tiyatro çalışmalarına ayrı bir önem vermiştir. Halkın tiyatro sevgini artırmayı önemli bir görev olarak düşünmüştür. Bu amacını gerçekleştirmek için Fransız sanatçı Moliere’den yaptığı çevirilerle ün kazanmıştır.
Bu parçada tanıtılan Tanzimat dönemi sanatçımız
aşağıdakilerden hangisidir?
A Şinasi B) Namık Kemal C) Ziya Paşa
D) Recaizade Mahmut Ekrem E) Ahmet Vefik Paşa


36. Yazacağımız romanda konu İstanbul sınırlarını aşıp tüm ülkeye yayılmalı, halk edebiyatının türlerinden yararlanmalı,aruzu bırakıp hece veznine dönmeliyiz. Hepsinden önemlisi dili yabancı sözcüklerden arındırıp özleştirmeliyiz. Böylece daha bizim olan yapıtı, daha bizim olan dille yaratırız.
Yukarıda verilenleri savunarak ortaya döken sanatçı hangi edebi dönemimizin temsilcisi olur?
A) Tanzimat Edebiyatı B) Servet-i Fünun Edebiyatı
C) Milli Edebiyat D) Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
E) Fecr-i Ati Edebiyatı


37. "Şiir ve İnşa yazısında yenileşmeyi, halk kaynakla­rına dönmeyi savundu; kendisi eskiye bağlı kaldı. Bir yandan eskinin yıkılmasını savunurken, öte yandan eski şiiri, antolojisinde topladı. Bu yüzden, Namık Kemal'le çelişti."

Yukarıda sözü edilen 'Tanzimat sanatçısı' aşa­ğıdakilerden hangisidir?

A)Ziya Paşa B)Ahmet Cevdet Paşa C)Ahmet Vefik Paşa

D)Recaizade Ekrem E) Şemsettin Sami



38. — Edebiyatımızda realizmin başarılı örneklerinden biridir.
— Uzun hikaye özeliklerine sahip bir romandır.
— Köy gerçeğini etkili bir biçimde yansıtmıştır.
— Kahramanlar çevreye oldukça uyumlu bir şekilde
aktarılmıştır.

Yukarıda özellikleri verilen eser aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Zehra B) Karabibik C) Araba Sevdası D) Hüseyin Mellah E) Sergüzeşt

39. Abdülhak Hamit Tarhan ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Türk dili ve tarihi üzerine çalışmaları vardır.
B) Eski - yeni tartışmalarıyla dikkat çekmektedir.
C) Oyunlarında eski uygarlıklardan aldığı konuları işler.
D) Şiir ve edebiyat eleştirilerini gazetelerde yayımlar.
E) Dönem sanatçılarının aksine sosyal konulara ağırlık verir.