Notes

สตอ
ลักษณะการเจริญเติบโตจะแตกกอเป็นพุ่มเตี้ย สูงจากพื้นดิน 6 – 8 นิ้ว ทรงพุ่มกว้าง 8 -12 นิ้ว ระบบรากส่วนใหญ่อยู่ระดับลึกประมาณ 12 นิ้วจากผิวดิน ลำต้นปกติยาว 1 นิ้ว ความยาวของก้านใบขึ้นกับพันธุ์ ขอบใบหยัก ใบส่วนใหญ่ประกอบด้วย 3 ใบย่อย ตาที่โคนของก้านใบจะพัฒนาเป็นตาดอก ลำต้นสาขา ไหล หรือพักตัว โดยขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ดอกจะออกเป็นช่อ มีกลีบรองดอกสีเขียว กลีบดอกสีขาวหรือชมพู เกสรตัวผู้สีเหลืองและเกสรตัวเมียเรียงอยู่บนฐานรองดอก ซึ่งฐานรองดอกนี้จะพัฒนาเป็นเนื้อของผล ส่วนเมล็ดอยู่ติดกับผิวนอกของผล ผลมีหลายรูปทรง เช่น ทรงกลม ทรงกลมแป้น ทรงกลมปลายแหลม ทรงแหลม ทรงแหลมยาว ทรงลิ่มยาว และทรงลิ่มสั้น มีหลายขนาดขี้นอยู่กับพันธุ์ ผลจะมีสีเขียวในระยะแรก และค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีขาว เมื่อผลแก่จะเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม
Ticha Kangsirikul
9:39
Ticha Kangsirikul
องุ่น
ไม้เลื้อยมีมือจับ มีเนื้อไม้ แข็งแรง ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปทรงกลม หรือรูปไข่แกมรูปทรงกลม ใบหยักเป็นพูรูปฝ่ามือ ขอบใบหยักเป็นซี่ฟัน ก้านใบยาว ช่อดอกเป็นช่อกระจุกแยกแขนง ซึ่งเกิดในตำแหน่งของมือจับ ดอกมีกลิ่นหอม สีเขียวปนเหลือง มีขนาดเล็ก กลีบมักหลุดร่วงในขณะที่ดอกบาน ผลมีเนื้อหลายเมล็ด รูปรีถึงรูปทรงกลม สีม่วงแดงปนน้ำเงินเข้ม สีแดง เขียวหรือเหลือง ฉ่ำน้ำ รสหวานหรือเปรี้ยว เมล็ด 3-4 รูปผลแพร์
Ticha Kangsirikul
9:40
Ticha Kangsirikul
บลูเบอร์รี่
เป็นพืชไม้ดอกทรงพุ่ม มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปอเมริกาเหนือ (สหรัฐอเมริกา/แคนาดา) ชื่อสายพันธุ์ทางวิทยาศาสตร์ Vaccinium จัดอยู่ในหมวด Cyanococcus สายพันธุ์ของต้นบลูเบอร์รี่มีหลายขนาด ตั้งแต่สายพันธุ์ขนาดเล็ก "lowbush blueberries" ณ ความสูงประมาณ 10 ซม. ไล่ไปจนถึงสายพันธุ์ขนาดใหญ่ "highbush blueberries" ที่อาจมีความสูงถึง 4 เมตรทีเดียว บลูเบอร์รี่ ถือว่าเป็นผลไม้ที่มีคุณค่าทางอาหารสูง แถมเป็น Antioxidant ตัวต่อต้านสารพิษด้วย ผลของบลูเบอร์รี่ มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 5-16 ม.ม. มีวงแหวนเล็ก ๆ คล้ายมงกุฎที่ปลายผล ช่วงที่ผลอ่อน จะมีสีเขียวจาง ๆ พอแก่ขึ้นมาหน่อยก็จะมีสีม่วงแดง และเมื่อสุกจะมีสีคราม (น้ำเงินออกม่วง ๆ) มีรสหวาน หรือหวานอมเปรี้ยวเมื่อสุกเต็มที่ เป็นผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ที่มีผิวสีน้ำเงินเข้ม
Ticha Kangsirikul
9:40
Ticha Kangsirikul
แอปเปิ้ล
แอปเปิ้ล เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสูงประมาณ 5 – 12 เมตร ลำต้นค่อนข้างกลม แตกกิ่งตั้งแต่ระดับล่างของลำต้น กิ่งมีน้อยถึงปานกลางจนแลดูทรงพุ่มค่อนข้างโปร่ง ลำต้นมีเปลือกลำต้นเรียบ สีน้ำตาลอมเทา ส่วนเนื้อไม้เป็นไม้เนื้อแข็งใบ
แอปเปิ้ล เป็นพืชใบเลี้ยงคู่ ใบแทงออกใบเดี่ยวๆ เยื้องสลับกันบนปลายกิ่ง ใบมีรูปหัวใจ สีเขียวสดออกเขียวอ่อน มีหูใบ ขอบใบหยัก แผ่นใบนูนเป็นลูกคลื่นตามร่องของเส้นใบ และใบมีขนปกคลุม คล้ายขนกำมะหยี่
ดอก
แอปเปิ้ล ออกเป็นช่อ แต่ละช่อมีดอกประมาณ 3-5 ดอก จัดเป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบรองดอก 5 กลีบ และกลีบดอก 5 กลีบ กลีบดอกมีสีขาวอมชมพู ถัดมาภายในมีเกสรตัวผู้จำนวนมาก เรียงเป็นวง 3 วง ตรงกลางมีเกสรตัวเมีย 5 อัน ถัดมาเป็นรังไข่ที่อยู่ด้านล่าง รังไข่แบ่งออกเป็น 5 ช่อง
ดอกแอปเปิ้ลจะเริ่มออกประมาณเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ และผลจะเริ่มห่ามจนเก็บผลได้ในช่วงต้นเดือนมิถุนายน ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ และตามประเทศที่ปลูกผล และเมล็ด
ผลแอปเปิ้ลมีลักษณะทรงกลม มีร่องบุ๋มที่ขั้ว และก้นผล หรือกลมแบนเล็กน้อย ผลมีสีหลายสี อาทิ สีแดงอมชมพู สีชมพู สีแดง สีเขียว สีเหลือง ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ขนาดผลประมาณ 5-12 เซนติเมตร เปลือกบางมาก ประมาณ 0.1-0.2 มิลลิเมตร เปลือกกับเนื้อผลติดกัน เนื้อผลหนามีความหนามาก เนื้อมีสีเหลืองนวล เป็นทรายละเอียด เนื้อกรอบ ให้รสหวานอมเปรี้ยว ส่วนตรงกลางผลเป็นที่อยู่ของเมล็ด มีลักษณะเป็นโพรงอากาศ 3-5 โพรง และมีเมล็ดแทรกอยู่ 5-10 เมล็ด/ผล
Ticha Kangsirikul
9:40
Ticha Kangsirikul
กล้วย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
กล้วยมีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ที่สำคัญๆ ดังนี้
ลำต้น
กล้วยมีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า หัว หรือ เหง้า (rhizome) ที่หัวมีตา (bud) ซึ่งจะเจริญเป็นต้นเกิด หน่อ (sucker) หลายหน่อ เรียกว่า การแตกกอ หน่อที่เกิด หรือต้นที่เห็นอยู่เหนือดิน ความจริงแล้วมิใช่ลำต้น เราเรียกว่า ลำต้นเทียม (pseudostem) ส่วนนี้เกิดจากการอัดกันแน่นของกาบใบ ที่เกิดจากจุดเจริญของลำต้นใต้ดิน กาบใบจะชูก้านใบ และใบ และที่จุดเจริญนี้ จะมีการเจริญเป็นดอกตามขึ้นมาหลังจากสิ้นสุดการเจริญของใบ ใบสุดท้ายก่อนการเกิดดอก เรียกว่า ใบธง
ใบสุดท้ายก่อนเกิดดอก เรียกว่า ใบธง
ใบสุดท้ายก่อนเกิดดอก เรียกว่า ใบธง

ดอก
ดอกของกล้วยออกเป็นช่อ (inflorescence) ในช่อดอกยังมีกลุ่มของช่อดอกย่อยเป็นกลุ่มๆ ระหว่างกลุ่มของช่อดอกย่อยแต่ละช่อจะมีกลีบประดับ หรือที่เราเรียกกันว่า กาบปลี (bract) มีสีม่วงแดงกั้นไว้ กลุ่มดอกเพศเมียอยู่ที่โคน และกลุ่มดอกเพศผู้อยู่ที่ปลาย เป็นส่วนที่เราเรียกว่า หัวปลี (male bud) ระหว่างกลุ่มดอกเพศเมีย และดอกเพศผู้ มีดอกกะเทย แต่บางพันธุ์ก็ไม่มี ในช่อดอกย่อยแต่ละช่อมีดอกเรียงซ้อนกันอยู่ ๒ แถว ถ้าเป็นดอกเพศเมีย ดอกเหล่านี้จะเจริญต่อไปเป็นผล
ดอกออกเป็นช่อ โดยมีกาบปลีสีม่วงแดงกั้นไว้ กลุ่มดอกเพศเมียอยู่ที่โคน ส่วนกลุ่มดอกเพศผู้อยู่ที่ปลาย
ดอกออกเป็นช่อ โดยมีกาบปลีสีม่วงแดงกั้นไว้ กลุ่มดอกเพศเมียอยู่ที่โคน ส่วนกลุ่มดอกเพศผู้อยู่ที่ปลาย
ผล
ผลกล้วยเกิดจากดอกเพศเมีย ซึ่งอยู่ที่โคน กลุ่มของดอกเพศเมีย ๑ กลุ่ม เจริญเป็นผล เรียกว่า ๑ หวี ช่อดอกเจริญเป็น ๑ เครือ ดังนั้นกล้วย ๑ เครืออาจมี ๒ - ๓ หวี หรือมากกว่า ๑๐ หวี ทั้งนี้แล้วแต่พันธุ์กล้วยและการดูแล
ผลของกล้วยมีการเจริญได้โดยไม่ต้องผสมพันธุ์ จึงทำให้กล้วยส่วนใหญ่ไม่มีเมล็ด
เมล็ด
เมล็ดกล้วยมีลักษณะกลมเล็ก บางพันธุ์มีขนาดใหญ่ เปลือกหนา แข็ง มีสีดำ
ราก
เป็นระบบรากฝอย แผ่ไปทางด้านกว้างมากกว่าทางแนวดิ่งลึก
ใบ
ใบกล้วยมีลักษณะเป็นแผ่นใบใหญ่ มีความกว้างประมาณ ๗๐ - ๙๐ เซนติเมตร ความยาว ๑.๗ - ๒.๕ เมตร ปลายใบมน รูปใบขอบขนาน โคนใบมน และแผ่นใบมีสีเขียว
Ticha Kangsirikul
9:41
Ticha Kangsirikul
ส้ม เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็กหลายชนิด เป็นพืชใบเลี้ยงคู่ สกุล Citrus วงศ์ Rutaceae มีด้วยกันนับร้อยชนิด เติบโตกระจายอยู่ทั่วโลก โดยมากจะมีน้ำมันหอมระเหยในใบ ดอก และผล และมีกลิ่นฉุน หากนำใบขึ้นส่องกับแสงแดด จะเห็นจุดเล็กๆ เต็มไปหมด ซึ่งจุดเหล่านั้นก็คือแหล่งน้ำมันนั่นเอง ส้มหลายชนิดรับประทานได้ ผลมีรสเปรี้ยวหรือหวาน มักจะมีแคลเซียม โปแทสเซียม วิตามินเอ และ วิตามินซี มากเป็นพิเศษ ถ้าผลไม้จำพวกนี้มี มะ อยู่หน้า ต้องตัดคำ ส้ม ออก เช่น ส้มมะนาว ส้มมะกรูด เป็น มะนาว มะกรูด
Ticha Kangsirikul
9:41
Ticha Kangsirikul
เสาวรส
เป็นผลไม้เพื่อสุขภาพชนิดหนึ่งที่มีต้นกำเนิดในแถบทวีปอเมริกาใต้ ผลมีลักษณะกลม ผลอ่อนจะมีสีเขียว แต่เมื่อสุกแล้วจะมีหลายสีแล้วแต่สายพันธุ์ คือ สีม่วง สีเหลือง สีส้ม ซึ่งในบ้านเรานี้จะปลูกทั้ง 3 สายพันธุ์ โดยในผลเสาวรสนั้นจะมีเมล็ดจำนวนมาก มีกลิ่นคล้ายฝรั่งสุก รสออกเปรี้ยวจัด แต่บางสายพันธุ์จะมีรสออกอมหวานด้วย
เสาวรสที่ลักษณะดีนั้นต้องไม่เหี่ยว ผิวต้องเต่งตึง แต่ทั้งนี้ห้ามรับประทานในส่วนของต้นสดเด็ดขาด เพราะมีสารพิษอันตราย อาจทำให้เสียชีวิตได้ รอรับประทานผลอย่างเดียวจะดีกว่า
Ticha Kangsirikul
9:42
Ticha Kangsirikul
มังคุด
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ราก และลำต้น
มังคุดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำต้นทรงกลม สูงประมาณ 7-25 เมตร แตกกิ่งตั้งแต่ระดับล่างของลำต้น มีทรงพุ่มแบบกรวยคว่ำหรือแบบพีระมิด เปลือกลำต้นมีสีดำ มีทรงพุ่มหนาทึบ ส่วนรากจะประกอบด้วยรากแก้ว และรากแขนง ซึ่งมีระบบรากค่อนข้างลึก ประมาณ 70-120 เซนติเมตร ดังนั้น มังคุดที่โตเต็มที่จึงสามารถทนต่อสภาพแห้งแล้งได้ดี
ใบ
ใบเป็นใบเดี่ยว ไม่พลัดใบ ออกใบดก เขียวตลอดทั้งปี ใบแทงออกตามกิ่งตรงข้ามกัน ใบมีลักษณะเป็นวงรีหรือรูปไข่ กว้าง 6-12 เซนติเมตร ยาว 15-25 เซนติเมตร ใบมีลักษณะค่อนข้างหนา เป็นมัน เนื้อใบเหนียวคล้ายหนังสัตว์ ใบมีสีเขียวถึงเขียวอมเหลือง ใบมียางสีเหลือง
ดอก
ดอกออกเป็นคู่หรือเดี่ยว แทงออกตามซอกใบบริเวณปลายกิ่ง ซึ่งจะออกจากกิ่งที่มีอายุตั้งแต่ 2 ปี ขึ้นไป ดอกมีกลีบแดงสีแดงฉ่ำ ทั้งนี้ มังคุดจะออกดอกได้เมื่อต้นผ่านเข้าหน้าแล้งได้ 20-30 วัน และหลังจากนั้น ได้รับน้ำกระตุ้นก็พร้อมที่จะออกดอก ระยะหลังจากแทงตาดอกถึงดอกบานใช้เวลาประมาณ 30 วัน
ผล
มังคุดมีผลทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3.2-7 เซนติเมตร เปลือกมังคุดหนาประมาณ 0.7-1.0 เซนติเมตร ผลอ่อนมีสีเขียวอมเหลือง และเปลี่ยนเป็นสีเขียว เขียวเข้ม เขียวอมม่วง สีม่วง และสีดำเมื่อสุกจัด เปลือกด้านนอกมีลักษณะแข็ง เป็นมัน เปลือกด้านในอ่อน มีสีม่วงแดง ถัดมาเป็นเนื้อผล มีลักษณะเป็นรอน 4-8 รอน แต่ละรอนห่อหุ้มเมล็ด 1 เมล็ด เนื้อผลมีสีขาว อ่อนนุ่มคล้ายวุ้น มีเส้น vein สีชมพูติดอยู่ ให้รสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย ทั้งนี้ ผลสามารถเก็บได้หลังดอกบานแล้ว 11-12 สัปดาห์
Ticha Kangsirikul
9:42
Ticha Kangsirikul
แก้วมังกร
ลักษณะทั่วไป
ราก
รากแก้วมังกรมีระบบรากเป็นรากฝอยเป็นเ้ส้นขนาดเล็กพอประมาณ แทงลึกลงดิน และบางครั้งอาจพบรากแก้วมังกรพันล้อมรอบวัสดุเหนือดิน
ลำต้น
แก้วมังกรมีลำต้นคล้ายต้นกระบองเพชร ลำต้นเป็นสามเหลี่ยมเป็นแฉกอย่างเห็นได้ชัด และอวบน้ำ ขอบเหลี่ยมมีรอยหยักเป็นระยะ และลำต้นแบ่งเป็นปล้องต่อกันยาว 40-100 ซม. มีกลุ่มหนาม 2-4 หนาม/กลุ่ม เป็นระยะตามสันเหลี่ยม ผิวลำต้นมีสีเขียว มีลักษณะอวบน้ำ
ดอก
ดอกแก้วมังกร ออกเป็นดอกเดี่ยว จัดเ็ป็นดอกสมบูรณ์เพศ ดอกจะเกิดบริเวณส่วนปลายของปล้องสุดท้าย ซึ่งจะออกดอกประมาณ 8-10 เดือน ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษา ดอกในระยะแรกจะมีลักษณะเป็นตุ่มสีเขียว และต่อมาประมาณ 14 วัน จึงพัฒนาเป็นดอกจนสมบูรณ์พร้อมบาน ดอกบานเต็มที่มีขนาดประมาณ 25-30 ซม. ดอกประกอบด้วยกลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน ถัดมาเป็นกลีบดอกสีขาว ดอกมีลักษณะรูปร่างทรงกรวย คล้ายกับดอกโบตั๋น ยาวประมาณ 30 ซม. เมื่อบานจะมีลักษณะคล้ายปากแตร โดยจะบานเฉพาะเวลากลางคืน และจะหุบในช่วงเช้า การบานของดอกจะบานเพียงวันเดียวเท่านั้น เฉพาะในช่วงกลางคืนเท่านั้น เวลาเริ่มบาน 20.00 น. และจะบานเต็มที่เวลา 24.00-01.00 น. และจะหุบลงในช่วงเช้าที่มีแสงอาทิตย์ส่อง เวลา 9.00-10.00 น. จากนั้นจะค่อยๆแห้ง และร่วงไปภายใน 2-3 วัน คงเหลือแต่ผลไว้ ดอกชุดแรกจะแทงออกในช่วงเดือนเมษายน และสุดท้ายในช่วงเดือนกันยายน โดยผลที่เก็บแล้วจะอยู่ได้นานประมาณ 15 วัน
ดอกแก้วมังกร
ผล
ผลมีลักษณะเป็นรูปทรงกลมรีหรือรูปไข่ เปลือกมีสีแดงบานเย็นหรือออกสีชมพู เปลือกหนา 0.3-0.5 ซม. ผิวเปลือกปกคลุมด้วยกลีบเลี้ยงเป็นช่วงๆ 5-10 กลีบ/ผล มีลักษณะเรียวยาว และแหลมที่ปลาย โคนกลีบเลี้ยงมีสีเดียวกันกับสีเปลือก ส่วนปลายกลีบเลี้ยงจะมีสีเขียว เนื้อด้านในมีทั้งสีแดง และสีขาว ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ภายในเนื้อจะประกอบด้วยเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก ผลหลังจากติดดอกจะแก่พร้อมเก็บได้จะใช้เวลาประมาณ 30-45 วัน และในรอบ 1 ปี แก้วมังกรจะให้ผลผลิตได้ประมาณ 4 ครั้ง ให้ผลผลิตในช่วงเดือนพฤษภาคม-ตุลาคมของทุกปี
เมล็ด
เมล็ดแก้วมังกรมีขนาดเล็กสีดำ คล้ายเมล็ดแมงลัก แทรกอยู่ระหว่างเนื้อจำนวนมาก ขนาดเมล็ดประมาณ 2.5×1.5 มม. มีเมือกเหนียวหุ้มเมล็ดคล้ายกัยเมล็ดแมงลักเช่นกัน
Ticha Kangsirikul
9:42
Ticha Kangsirikul
กีวี
ลักษณะโดยทั่วไปผลมีขนาดใหญ่ น้ำหนักผลประมาณ 100-150 กรัม ผิวผลสีน้ำตาล มีขน เนื้อผลสีเขียว มีปริมาณวิตามินซี 100-200 มิลลิกรัมต่อเนื้อผล 100 กรัม
Ticha Kangsirikul
9:43
Ticha Kangsirikul
อาโวคาโด
1.ต้นอะโวกาโด เป็นไม้ผลยืนต้นที่มีใบเขียวตลอดปี ต้นโตเต็มที่ สูง 6-18 เมตร เป็นไม้เนื้ออ่อน กิ่งเปราะ ทรงต้นแตกต่างกันมาก มีทั้งทรงต้นตรง ลำต้นอวบใหญ่ จนกระทั่งเป็นทรงพุ่มเตี้ย ลำต้นเล็ก เปลือกลำต้นขรุขระ สีน้ำตาลอ่อน มีร่องตามยาวของกิ่ง ใบเรียงสลับบนกิ่ง


2.ใบ ใบเรียงสลับบนกิ่ง ก้านใบสั้นรูปใบยาว ปลายใบเรียวแหลมถึงแหลมป้าน ใบเป็นใบเดี่ยวมีเขียวสด ด้านบนของใบมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีจางกว่า ยาวประมาณ 8-40เซนติเมตร และกว้างประมาณ 5-18 เซนติเมตร ก้านใบยาว 3-8 เซนติเมตร ใบจะอยู่หนาแน่นที่ส่วนปลายของกิ่งฝอย


3.ดอก ดอกออกเป็นช่อ ตรงปลายกิ่งมีดอกจำนวนมาก แต่ละดอกมีขนาดเล็ก สีเขียวอมเหลือง ก้านชูดอกสั้น ดอกประกอบด้วยกลีบดอก และกลีบรองดอก ในจังหวัดน่านหรืออำเภอปัว จะเริ่มแทงช่อดอกขึ้นอยู่กับอุณหภูมิและสายพันธุ์ บางปีเริ่มแทงช่อดอก เดือนธันวาคมหรือมกราคม


4.ผล ผลอะโวกาโดเป็นแบบผลเดี่ยว มีรูปร่างต่างๆ กัน เช่น รูปร่างแบบผลฝรั่ง ผลรูปไข่ ผลกลม หรือยาวคล้ายมะเขือยาว แต่ส่วนใหญ่จะมีรูปร่างเป็นรูปไข่ หรือทรงกลม สีของผิวมีทั้งสีเขียวปนเหลือง หรือม่วง ผิวของผลอาจจะเรียบเป็นมัน หรือขรุขระ เปลือกหนา และเหนียว บางพันธุ์เปราะ เนื้อผลจะมีสีเหลืองอ่อนถึงเหลืองเข้ม มีเมล็ดขนาดใหญ่ รูปร่างคล้ายลูกข่าง หรือกลมแป้น หรือแหลม มีเปลือกหุ้มเมล็ด 2 ชั้น เมล็ดมีใบเลี้ยง 1 คู่ ขนาดใหญ่ หนา สีขาวครีม ผิวของใบเลี้ยงอาจจะเรียบหรือขรุขระ


ที่มา: หนังสือเทคโนโลยีชาวบ้าน