Notes

Gedrag
___________________________________________________________________________
-wat betekent gedrag?
gedrag is alles wat een mens of dier doet, zonder oordeel
-vaak zit er in het beschijven van gedrag een oordeel
bijv: "gedraag je een beetje"
-je gedrag veranderd doordat je op veranderingen in je omgeving reageert
bijv: "he Wouter kijk even hiernaar" dan ga je kijken naar het bord en veranderd je gedrag
-gedrag is wat een mens of dier doet en NIET wat een mens of dier denkt
___________________________________________________________________________
Prikkels
+veranderingen waarop je kan reageren heten prikkels
+uitwendige prikkel = iets wat van buiten komt en je op reageert
+inwendige prikkel = iets wat binnen in je lichaam gebeurd
+prikkels die steed hetzelfde gedrag oproepen heten sleutelprikkels
+een sleutelprikkel start een bepaald gedrag bijv: als de koolmees zijn bek open doet gooit de moeder er eten in
+mensen zijn ook gevoelig voor sleutelprikkels bijv: baby's zijn schattig omdat ze grote ogen hebben en dat krijgen wij binnen en reageren we met aaahhhhh!
+je krijgt steeds veel prikkels tegelijk binnen
+je reageert alleen op de belangrijkste prikkels
+dieren en mensen kunnen niet allemaal dezelde prikkels waarnemen bijv: honden kunnen hoge tonen horen (hondenfluitje)
_________________________________________________________________________
Gedrag bestuderen
+je kan het gedrag van dieren bestuderen
+iemand die dierengedrag bestudeerd heet een etholoog
+gedrag kan je verdelen in kleine stukjes en die noemen we handelingen bijv: lepel pakken maar om het zo kort mogelijk op de schrijven schijven ze het zo op : LP en zo kan je heel veel achter elkaar doen zoals lepel pakken en dan lepel in soep en als laatste lepel in mond maar kort is dat LP LS LM (lepel soep , lepel soep , lepel mond)
+als je gedrag gaat onderzoeken, bekijk je welke handelingen een dier allemaal doet
+een lijst met handelingen heet een ethogram
+ het gedrag van een dier kan als volgt worden onderzocht
1 maak een ethogram
2 turf hoevaak een dier een bepaalde handeling doet
3 geef je resultaten weer in een diagram
_________________________________________________________________
6.2
____________________________________________________________________________________________
Groepen dieren en gedrag
-veel groepsdieren werken samen
- samenwerken kan voordelig zijn om bijv beter te kunnen jagen
- veiligheid voor dieren betekent ik word niet opgegeten
- groepen dieren die samenwerken hebben soms een taakverdeling
- een groep heeft vaak een leider
- leider stuurt de groep
1 vaak sterkste van de groep
2 mag paren
3 bepaald hoe eten wordt verdeeld
- dominant: leider of baas in een groep dieren
- onderdanig: vorm van gedrag van dieren om te luisteren naar de leider
- rangorde: als er een groep dominante en onderdanige dieren zijn en iedereen zijn plaats kent
1 voorkomt ruzies en verwondingen
2 brengt rust in een groep ; regels zijn duidelijk
- rangorde bij een groep kippen heet pikorde
1 haan is dominant
2 daarna rangorde onder de hennen
- meest dominante mag:
1 als eerste eten
2 alle hennen onder hem/haar in de rangorde pikken
3 beste plaats in het hok
- dieren vinden een partner door baltsgedrag
1 gedrag waarbij dieren een partner lokken en "versieren"
2 bijvoorbeeld: Pinguins doen samen een "dans"
- maken gebruik van overdreven signalen
1 bijv: pauw die zijn veren laat zien
2 bijv: mensen die mooie kleren om make-up dragen
- als een dier klaar is om te paren scheidt het soms geurstoffen af in bijvoorbeeld de urine
____________________________________________________________________________________________