Notes
Notes - notes.io |
Fiiller;Varlıkların yaptığı işi ,hareketi ve içinde bulundukları durumu ,kipe ve şahsa bağlı olarak anlatan kelimelere denir.
Niteliklerine göre filler
1-Kılış(İş):Fiil Nesne ile gerçekleşiyorsa bu kılış fiili olur
Örneğin ;
Kağıtları topladı
(Neyi ?)→ kağıtları nesne bellidir.
2-Durum:Nesnesi olmayan fiili yapan kişinin durumunu anlatan fiillerdir.
Örneğin ;
Koştum
(Neyi ?)→bu soruya cevap vermiyor ve bir nesne belirtmiyor.Öyleyse bu durum fiilidir.
3-Oluş:Zaman içinde gerçekleşen ,öznesinin başkalaşım geçirerek yeni bir görünüm kazandığı fiillerdir.
Elbette zamanla oluşan :(çürümek,bayatlamak,sararmak)fiilerini örnek verebilriz
Fiilerde kip
Fiilde kip ikiye ayrılır ;
A]Haber(Bildirme ) Kipleri
1-Şimdiki Zaman
"yor" ekiyle yapılır.ayrıca makta ekide şimdikizaman anlamı katar.
2-Gelecek Zaman
"ecek,acak" ekiyle yapılır
3-Geniş Zaman
"r,ar,er"ekleriyle yapılır
geniş zamanın olumsuzunda fiil "maz,mez " ekini alır
4-Geçmiş Zaman
-Görülen geçmiş zaman "dı di" ekleriyle yapılır
-Duyulan geçmiş zaman "mış miş" ekleriyle yapılır
B]Dilek tasarlama kipleri
Dilek tasarlama kipleri gereklilik ,dilek şart,istek,emir kiplerini kapsar.ve zaman anlamı bulunmamaktadır.
1-Gereklilik kipi
Bu kipte gerekli olduğu anlamı taşımaktadır.kip "meli,malı" olarak eklenmektedir.
"al"
1.tekil şahıs [ben] almalıyım
2.tekil şahıs [sen] almalısın
3.tekil şahıs [o] almalı
1.çoğul şahıs [biz] almalıyız
2.çoğul şahıs [siz] almalısınız
3.çoğul şahıs [onlar] almalılar
2-Dilek-Şart kipi
Bu kip bazen dilek bazende şart anlamı taşıyabilir.
"sa,se "ekleriyle yapılabilir.
"kat"
1.tekil şahıs [ben] katsam
2.tekil şahıs [sen] katsan
3.tekil şahıs [o] katsa
1.çoğul şahıs [biz] katsak
2.çoğul şahıs [siz] katsanız
3.çoğul şahıs [onlar] katsalar
3-istek kipi
Bir isteğin karşı tarafa aktarılması için fiile "a,e" eki eklenmesi yeterlidir.
"yap"
1.tekil şahıs [ben] yap-a-(y)ım
2.tekil şahıs [sen] yap-a-sın
3.tekil şahıs [o] -(ekimlersen emir kipi olur)
1.çoğul şahıs [biz] yap-a-lım
2.çoğul şahıs [siz] yap-a-sınız
3.çoğul şahıs [onlar] yap-a-(r)lar
4-Emir kipi
Emrederken bu kipi kullanıyoruz.Bunun şahıslar üzerindeki kipini bir örnekle açıklayalım
"yaz"
1.tekil şahıs [ben] -
2.tekil şahıs [sen] yaz
3.tekil şahıs [o] yazsın
1.çoğul şahıs [biz] -
2.çoğul şahıs [siz] yazınız
3.çoğul şahıs [onlar] yazsınlar
görüldüğü gibi ben ve biz şahısları haricinde diğer şahıslar ek alabiliyor.
Fiilde anlam(zaman) kayması
Fiilde eklenen zaman bazen başka zamanlarıda çağrıştırabiliyor.
Buna göre geniş zamanlı söylerken gelcek kastedilebilir.
Örneğin O birazdan gelir burada geniş zaman eki gelcek zaman eki yerine geçmiş öyleyse burada zaman kayması vardır
Fiilde Şahıs
Fiilde şahısta fiile fiili kimin gerçekleştiği yada kimden etkilendiğini bildiren eklere denir
"im,in,-,k,iniz,ler" şahıs ekleridir.
Ayrıca 3.tekil şahıs sadece emir kipinde "sin"eki alır onun haricinde başka ek almaz.
"gelmek"fiilini şahıs eklerine göre çekimlersek;
"im "1.tekil şahıs [ben] geldim
"in "2.tekil şahıs [sen] geldin
"- "3.tekil şahıs [o] geldi
"k "1.çoğul şahıs [biz] geldik
"iniz"2.çoğul şahıs [siz] geldiniz
"ler "3.çoğul şahıs [onlar] geldiler
Fiilde soru "mi" ile sağlanır.Ve "mi" ayrı yazılır.
Fiilde olumsuzluk "ma,me" ekiyle sağlanır.Yalnzı ünlü daralmasından dolayı "ma,me" mı,mi,mu,mü olabilir.
Ayrıca fiile getirilen "değil "sözcüğüde sağlayabilir
Ek sorular
http://hizliresim.com/n7pD5R
http://hizliresim.com/rQpDmz
http://hizliresim.com/QANn4r
http://hizliresim.com/5dXvoA
http://hizliresim.com/zALDgg
http://hizliresim.com/YBp9MD
http://hizliresim.com/g5pGnQ
http://hizliresim.com/b5p0jn
http://hizliresim.com/8g5rld
http://hizliresim.com/7kdLkm
http://hizliresim.com/BMNdZG
http://hizliresim.com/PqNV5b
http://hizliresim.com/JYNGYq
http://hizliresim.com/RYNvYG
http://hizliresim.com/j5pD5G
http://hizliresim.com/ZDpqD0
|
|
Notes.io is a web-based application for taking notes. You can take your notes and share with others people. If you like taking long notes, notes.io is designed for you. To date, over 8,000,000,000 notes created and continuing...
With notes.io;
- * You can take a note from anywhere and any device with internet connection.
- * You can share the notes in social platforms (YouTube, Facebook, Twitter, instagram etc.).
- * You can quickly share your contents without website, blog and e-mail.
- * You don't need to create any Account to share a note. As you wish you can use quick, easy and best shortened notes with sms, websites, e-mail, or messaging services (WhatsApp, iMessage, Telegram, Signal).
- * Notes.io has fabulous infrastructure design for a short link and allows you to share the note as an easy and understandable link.
Fast: Notes.io is built for speed and performance. You can take a notes quickly and browse your archive.
Easy: Notes.io doesn’t require installation. Just write and share note!
Short: Notes.io’s url just 8 character. You’ll get shorten link of your note when you want to share. (Ex: notes.io/q )
Free: Notes.io works for 12 years and has been free since the day it was started.
You immediately create your first note and start sharing with the ones you wish. If you want to contact us, you can use the following communication channels;
Email: [email protected]
Twitter: http://twitter.com/notesio
Instagram: http://instagram.com/notes.io
Facebook: http://facebook.com/notesio
Regards;
Notes.io Team
