Notes

O Czym Powinieneś Mieć, Kiedy Kupisz Sobie Szosę?
Nurty kulturze i elementy muzyczne łączące Polskę z Europą Zachodnią to: w części tonalności: chorał gregoriański i siły modalne (kościelne), pentatonika bezpółtonowa, system dur-moll i interwalika charakterystyczna dla muzyki instrumentalnej; w powierzchni metrorytmiki: trójmiar, metrum akcentowane (taneczne); w dziedzinie organizacji i charakteru: budowa zwrotkowa, ballada, forma kolista (repryzowa) i refrenowa, niektóre pieśni doroczne (gaik, dyngus), dawne kolędy, tańce ujęte w cykle („suity”); w części praktyki: duży udział muzyki instrumentalnej, trzy-czterosobowe i większe kapele, odrębne instytucje muzyczne (chóry i teatry ludowe). Warto również dodać, że z północą Europy łączy: przewaga wolnych temp (Pomorze), skale naturalne (trąby pasterskie, np. kaszubska bazuna), niektóre ballady, dawne archeologiczne instrumenty (liry), apokopa (wyciszenie końcówki w zwrotce śpiewu) i pięciomiar (kraje bałtyckie). Są więc: w przestrzeni tonalności: skale wąskiego zakresu- rozprawka , pentachordy i plagalizacje, chromatyzm w pentatonice - pentatonika hemitoniczna, złożoność, różnorodność skal, przewaga melodyki wokalnej nad instrumentalną; w dziedzinie metrorytmiki: metra recytacyjne, swobodne, prozodyczne, rytmy addytywne, złożone, akcenty nietaneczne; w sferze sylwetki i rodzaju: budowa wersowa, duży udział pieśni obrzędowych i dorocznych, pieśń liryczna, teksty pieśniowe z symboliką przyrodniczą; w sferze praktyki: łączność repertuaru religijnego i świeckiego, pełny głos w śpiewie w otwartej przestrzeni, duży udział melizmatycznych, tj. niesylabicznych dźwięków, przewaga dwuosobowych kapel. Folklor strefy góralskiej (Podhale, Orawa, Pieniny) dzieli się następująco: własny repertuar muzyki i tańców; kontrast temp - szybkich w pieśniach tanecznych, powolnych w wierchowych (wałęsanych), wykonywanych na szerokiej przestrzeni; naturalny wielogłos; pięciotaktowa budowa melodii; wers dwunastozgłoskowy jako podstawa budowy zwrotkowej; melodie opadające, częsta obecność kwarty zwiększonej (wyróżnik skali lidyjskiej), obecność rytmów odwrotnie punktowanych (znak związku z folklorem słowackim i węgierskim).


Jedynie w obecnym sektorze etnomuzycznym pojawiają się w częściach takty pięcio- i ośmiomiarowe, apokopa (ściszanie lub „połknięcie” ostatniej sylaby w zwrotce pieśni), „przytrampywanie” taneczne kobiet, które stanowi pozostałością dawnego słowiańskiego korowodu. Kluczowe są ponadto: tańce i przyśpiewki taneczne o trójmiarowej, tylko nie mazurkowej rytmice, lokalne tańce dwumiarowe, rozbudowany obrzędowy repertuar pieśni weselnych, śpiewanych zespołowo, ale zawsze w jednogłosie. Nie zazwyczaj jest chroniony tu dawny repertuar tradycyjno-źródłowy ze względu albo na zabieg informacji o nim wśród działaczy, albo brak mienia wysokiej wartości tradycji tzw. Cechami typowymi folkloru muzycznego północno-zachodniego obszaru Polski (Pałuki, Kociewie, Kaszuby) są: dość duża objętość melodii (od oktawy do duodecymy); zmniejszenie udziału rytmiki mazurkowej i przyśpiewki tanecznej, i zwiększenie - rytmiki walcerkowej; znacząca obecność metrum dwumiarowego; duży repertuar dwuczęściowych tańców - zabaw (ważna połowa ilustrująca czynności, druga - polka); dominacja systemu dur - moll; umiarkowane tempo melodii; popularność repertuaru pozaludowego; obecność wielogłosu wyuczonego w chórach świeckich i kościelnych. Południowy makroregion Polski wraz z obszarami karpackimi przedstawia się zdecydowaną przewagą metrum parzystego i ważną obecnością rytmiki synkopowanej.

Cechuje go: zdecydowana przewaga metrum trójmiarowego i pewna obecność rytmiki mazurkowej; duże a dużo silne tempo, melodyka zmienna, falista, o dużej zawartości, budowana zwłaszcza na prawdzie kontrastu; przewaga symetrycznej, ośmiotaktowej zwrotki melodycznej o dwutaktowej budowie fraz, obecność tempo rubato. Melodie ślubne są często robione ze zwrotki trzywersowej, budowane są w tempie powolnym, w styl recytacyjny z wieloma ozdobami-melizmatami. Od późnego średniowiecza instrumenty muzyczne produkowane przez ludowych producentów otworzyły się wyodrębniać następującymi, aktualnymi dodatkowo w XIX i XX w. Instrumenty ludowe, szczególnie chordofony i pewne aerofony powstawały zawsze na marginesie rzemiosła wiejskiego, np. stolarstwa i produkowane były szczególnie na zlecenie muzyków. Najczęściej chrząstka pobierana jest z przegrody nosa, czasami z chrząstki ucha lub również z żebra. Mitra uzyskałem większą popularność dopiero za Artakserksesa I, w początkach IV wieku p.n.e., gdy urzędowo zmieniano go na innym miejscu po Ahura Mazdzie. W takim układzie zdrada w Państwie ma znaczenie, gdy jeden wierzący zatrzymuje się przed czymś lub stara się coś zyskać kosztem drugiego wierzącego. Gdy na pewien dźwięk przypada jedna sylaba - tempo jest szybkie, gdzie pojawia się melizmatyka - tempo stoi się wolniejsze.

Ten okcydentalny profil lepiej się uwidoczni, gdy przytoczymy czynniki łączące tradycje muzyczne na podłogach polskich z biegiem wschodnim. Ta kolejność daje w równym etapie rangę ważności poszczególnych grup instrumentów w grze ludowej na podłogach polskich. Wobec polskiej muzyki ludowej - określanej oczywiście ze względu na strony etnicznie polskie - i gry prostej w Polsce - uwzględniając również tradycje mniejszości narodowych - wybrały się w procesie XIX i XX w. Np. skrzypce fabryczne w rękach wiejskiego muzyka są, w celu funkcjonalnym, również instrumentem ludowym. Z południem i łączy: przewaga dwumiaru, przewaga temp szybkich, rozrost zespołów muzycznych i początek zróżnicowanej harmonizacji, muzyka pasterska, skale instrumentów dętych (lidyzmy), helokanie-porozumiewanie się poglądem na odległość, wykorzystujące zmiany rejestrów głosowych. Góralska muzyka rozbrzmiewała obecnie w Świętokrzyskim Centrum Onkologii. Pod względem jakości muzycznych, Polska jest a nie tylko centrum geograficznym kontynentu, ale i jej właściwość polega na osobliwym złożeniu cech czy połączeniu nurtów o różnej proweniencji europejskiej. Specyficzne dla folkloru polskiego istnieje niebezpieczne natężenie tempa rubato również jego podzielenie na gruncie Polski: rubato wielkopolskie w ramach taktu; krzyżowanie dwumiaru z trójmiarem w środowiska kraju, rubato frazowe na Podhalu.

Cechą specyficzną instrumentarium ludowego stanowi jego zróżnicowanie regionalne. W obszarze repertuaru: obfitość form kolędowania, kolęd, pastorałek, brak eposu, w jego znaczenie upowszechniły się stosunkowo liczne ballady, przewaga form przyśpiewkowo-tanecznych, współwystępowanie form zwrotkowych, jakie są cechą ogólnopolską i dawniejszych przedzwrotkowych, tzn. robionych z danych wersów. Najbardziej podstawowy związek to zwrotka złożona z trzech wersów słowno - muzycznych o niekiedy zmiennych ilościach sylab (na ogół wersy są siedmiozgłoskowe). Charakterystyczne dla środowiska ludowego podporządkowanie instrumentów muzycznych wymogom tej praktyki wykonawczej oddziaływało na krótkotrwałość ich funkcjonowania: Instrument, który nie znajdywał zastosowania, ulegał zapomnieniu. Również warunki społeczne, podziały historyczne, fakt izolacji wskutek szczególnego środowiska naturalnego przychodzą na uchronienie się szczególnych postaci instrumentarium. Również sami muzycy zatrzymywali się nierzadko wyrobem instrumentów. W obszarze instrumentarium: znaczna czytelność wpływów instrumentarium profesjonalnego; mimo oddziaływania instrumentów manufakturowo-fabrycznych obecność instrumentów średniowiecznych ogólnoeuropejskich: fidel, lira korbowa, cymbały, tamburyn, tubmaryna (prototyp instrumentu basowego), flety bez otworów bocznych. W późniejszych sprawdzian ludowe było jedynie udoskonalane, często pod wpływem wzorów profesjonalnych oraz przyswajało nowe, dworskiego lub miejskiego pochodzenia instrumenty.


Read More: https://nalekcji.pl/artykul/6942/tajemnice-przyrody-klasa-4-sprawdzian-dzia-5