Notes

HİKMET KAVRAMI VE AŞAMALARI:
- Hayriyye’nin amacı nasihat ve ders vermektir.
-Hikmet temelde iki anlama gelir:
1. Akıl ilkeleriyle düşünme,
2. Akıl ile çözülemeyecek meselelerin nübüvvet ışığında çözülmesini sağlama.
- hikmetli söyleyişin, tasavvuf şiirinin esaslarından kabul edildiği bilinmektedir.
-Nâbî’nin Hayriyye’sinde didaktizmi amaçladığı açıkça hissedilir.
-Eserde önce İslâmın şartları, namaz, oruç gibi şer’îati ilgilendiren konular ile ardından ahlakî ve son olarak toplumsal konularda da direktifler verir. Nâbî’nin Hayriyye’de, “hikmet” kelimesini iki farklı anlamda kullandığını görürüz: İlki felsefe anlamındadır, ikincisi irşadı sağlayan sözdür.
-Nabi için şiir mutlak surette mecâzî olmamalı, ondaki hakikat, mânâya parlaklık ve güzellik vermelidir.
-Nabi Osmanlı şairlerinin sık sık kullandığı zülüf, sümbül, gül, bülbül, şarap ve kadeh gibi unsurları aynı şekilde tekrar etmek istemeyişini şiirlerinde açıklar.
-Nâbî’nin şiirlerinin 19. yüzyıl edebiyat tarihlerinden sonra genelleştirilip sadece Hikemî Tarz içinde değerlendirilmesi ve onun Sebk-i Hindî'den tamamen ayrı düşünülmesi yanlıştır.
-Nâbî’nin Türkçe Divanı’nın sonuna eklediği Farsça Divançe’sinin, onun Fars şiirine, Sâ’ib’e ve Sebk-i Hindî’ye olan yakınlığının derecesini gösterebilecek anahtar bir metin olduğu gözden kaçırılmamalıdır.
-