Notes

Religious And Cultural Relationships Between Persians In India And Iranian Zoroastrians
از جمله معضلات اصلی که مردمان از قدیمالایام با آن دست به گریبان بوده و همواره حیات بشر را تهدید میکرده شیوع بیماریهای واگیردار مانند طاعون و وبا بوده است. تا زمانی که ارتباط بین جوامع محدود بود، عوارض این بیماریها نیز کمتر بود؛ ولی با افزایش ارتباطات در بین جوامع انسانی، عوارض ناشی از شیوع بیماریها هم گسترش یافت و میزان مرگ و میرها رو به فزونی نهاد. در ایران عصر قاجار هم به دنبال رشد تجارت و افزایش ارتباط بین شهرها و روستاها، بیماریهای واگیردار بیش از گذشته شیوع پیدا کرد و موجب مشکلات بیشتری شد. البته نبود تدابیر بهداشتی و درمانی و عدم مسؤولیتپذیری دولت در مورد کنترل عوامل بیماریزا و ارائة روشهای درست بهداشتی و درمانی خود مزید بر علت بود. شدت این بیماریها گاه به حدی بود که یک شهر یا روستا را به کلی فلج و از سکنه خالی میکرد و این کاهش جمعیت به نوبة خود بر روی کلیة شئون زندگی و اقتصاد مردم ایران تأثیر مخرب داشت.

پس از توسعة روابط اقتصادی در بین ملل مختلف دنیا و افزایش مبادلات تجاری به وسیلة کشتیها، بیماریهای واگیردار مانند طاعون و وبا، که از طریق چنین ارتباطاتی شیوع مییافت، نیز به سرعت رو به رشد گذاشت. از جمله راهحلهایی که کشورها برای این مسأله بدان توجه کردند «قرنطینه» بود. در کشور ما هم از قدیم مسألة قرنطینه مورد توجه بود؛ ولی هیچگاه به صورت علمی و مؤثر اجرا نشد. در راه ایجاد قرنطینه موانع و مشکلات فراوانی وجود داشت که گاه حتی منجر به دخالت کشورهای خارجی در امور داخلی کشور میگردید. 1. انجام قرنطینه به صورت علمی از چه زمانی در ایران آغاز شد؟ 2. مشکلات داخلی و خارجی بر سر راه ایجاد و تداوم اجرای صحیح قرنطینهها چه بود؟ 3. قرنطینههای بنادر ایرانی خلیج فارس از چه زمانی و از طرف چه کشورهایی مورد توجه واقع شد؟ 4. به چه علت طرح ایجاد قرنطینة مؤثر در بنادر خلیج فارس ناکام ماند؟ اهمیت خاصی در تاریخ معاصر کشور ما دارد.

ایران آن زمان از مهمترین کانونهای توجه بینالمللی و یکی از عرصههای تسویه حساب قدرتهای سیاسی برتر جهان بود. برای انجام این تحقیق، به غیر از مراجعه به متون تاریخی و نوشتههای سفرنامهنویسان، مراجعه به اسناد و مکاتبات دولتی نیز اهمیت خاصی داشت. در فرهنگ دهخدا، قرنطینه به جایی اطلاق میشود که در آن مسافران و عابران را بررسی و از ورود بیماران جلوگیری میکنند. این کلمه از واژة «کاران تن» فرانسوی گرفته شده است (دهخدا، 1371: قرنطینه). تور هندوستان در فرهنگ بریتانیکا، قرنطینه به سیستم بازدارنده و توقیفی کشتیها و انسانها از نظر بهداشتی اطلاق میشود که در آن، بار را در محلهایی به نام قرنطینه تخلیه و اشیای مشکوک به آلودگی را ضدعفونی میکردند. برخی معتقدند که بهترین معادل فارسی برای اصطلاح قرنطینه «حصار بهداشتی» است که شامل محدود کردن جابهجایی انسانها یا حیواناتی است که در معرض بیماریهای واگیردار قرار گرفتهاند. 1244- 1246ﻫ.ق/1829-1830مطاعون از عثمانی به ایران وارد شد و در بعضی مناطق ساحلی دریای خزر چنان بیداد کرد که نقاط آلوده از سکنه خالی شد.

در واقع، بیماری به سرعت به قتل عام مردم میپرداخت و کسی را باقی نمیگذاشت که شاکی دولت باشد و آن را مجبور کند که به اقداماتی در این باره دست بزند. هنگامی که خاک نیز روی آنها را میپوشاند، دیگر خیال دولتیان از هر نظر راحت میشد. شواهد نیز نشان نمیدهد که در آن سالها خبری از قرنطینه و ایجاد حصار بهداشتی در کشور بوده باشد؛ چراکه اگر چنین چیزی وجود داشت، آمار کشته شدگان آنقدر بالا نبود. «برای محافظت ممالک محروسه از آلودگی ناخوشی مزبور (وبا) در مرزها قاعدة گراختین (قرنطینه) گزارده شد که مسافران را چند روز در آنجا نگه دارند. دستور میرزا تقیخان در این موضوع، خاصه حاشیهای که به خط خود افزوده، قابل توجه است. «دکتر آلبو مدتی است که در بیستون قرانتین گذاشته و زوار را در آنجا جمع کرده. ظاهراً دولت استبدادی قاجار اگر زیر فشار همسایههای خود نبود، چندان اهمیتی به بیمار شدن مردم تحت حکومت خود نمیداد؛ چنانکه گزارشی از اعتمادالسلطنه در ذیالقعدة 1309ﻫ.ق/1892م وجود دارد که نشاندهندة این موضوع است.

Read More: https://hamishehsafar.com/india-tours/