Notes

O Czym Powinieneś Mieć, Kiedy Kupisz Sobie Szosę?
Nurty tradycji oraz elementy muzyczne łączące Polskę z Europą Zachodnią to: w dziedzinie tonalności: chorał gregoriański i siły modalne (kościelne), pentatonika bezpółtonowa, system dur-moll i interwalika charakterystyczna dla muzyki instrumentalnej; w sferze metrorytmiki: trójmiar, metrum akcentowane (taneczne); w części budowy i charakteru: budowa zwrotkowa, ballada, forma kolista (repryzowa) i refrenowa, niektóre pieśni doroczne (gaik, dyngus), dawne kolędy, tańce ujęte w porządki („suity”); w branży praktyki: duży udział muzyki instrumentalnej, trzy-czterosobowe oraz mocniejsze kapele, odrębne instytucje muzyczne (chóry i teatry ludowe). Warto także dodać, że z północą Europy łączy: przewaga wolnych temp (Pomorze), skale naturalne (trąby pasterskie, np. kaszubska bazuna), niektóre ballady, dawne archeologiczne instrumenty (liry), apokopa (wyciszenie końcówki w zwrotce śpiewu) i pięciomiar (kraje bałtyckie). Są wówczas: w dziedzinie tonalności: skale wąskiego zakresu-tetrachordy, pentachordy i plagalizacje, chromatyzm w pentatonice - pentatonika hemitoniczna, złożoność, różnorodność skal, przewaga melodyki wokalnej nad instrumentalną; w strefie metrorytmiki: metra recytacyjne, swobodne, prozodyczne, rytmy addytywne, złożone, akcenty nietaneczne; w dziedzinie sytuacji i modelu: budowa wersowa, duży udział pieśni obrzędowych i dorocznych, pieśń liryczna, teksty pieśniowe z symboliką przyrodniczą; w powierzchni praktyki: łączność repertuaru religijnego i świeckiego, pełny głos w śpiewie w prostej przestrzeni, duży udział melizmatycznych, tj. niesylabicznych dźwięków, przewaga dwuosobowych kapel. wypracowanie strefy góralskiej (Podhale, Orawa, Pieniny) odznacza się następująco: własny repertuar muzyce i tańców; kontrast temp - szybkich w pieśniach tanecznych, powolnych w wierchowych (wałęsanych), wykonywanych na założonej przestrzeni; naturalny wielogłos; pięciotaktowa budowa melodii; wers dwunastozgłoskowy jako podstawa budowy zwrotkowej; melodie opadające, częsta obecność kwarty zwiększonej (wyróżnik skali lidyjskiej), obecność rytmów odwrotnie punktowanych (znak kontakcie z folklorem słowackim i węgierskim).

Tylko w obecnym terenie etnomuzycznym pojawiają się w pieśniach takty pięcio- i ośmiomiarowe, apokopa (ściszanie lub „połknięcie” ostatniej sylaby w zwrotce pieśni), „przytrampywanie” taneczne kobiet, które jest pozostałością dawnego słowiańskiego korowodu. Ważne są ponadto: tańce i przyśpiewki taneczne o trójmiarowej, ale nie mazurkowej rytmice, lokalne tańce dwumiarowe, rozbudowany obrzędowy repertuar pieśni weselnych, śpiewanych zespołowo, lecz zazwyczaj w jednogłosie. Nie zawsze jest chroniony tu dawny repertuar tradycyjno-źródłowy ze powodu czy na brak myśli o nim wśród działaczy, albo brak przypisywania wysokiej wartości tradycji tzw. Cechami typowymi folkloru muzycznego północno-zachodniego obszaru Polski (Pałuki, Kociewie, Kaszuby) są: stosunkowo duża objętość melodii (od oktawy do duodecymy); zmniejszenie udziału rytmiki mazurkowej i przyśpiewki tanecznej, i zwiększenie - rytmiki walcerkowej; znacząca obecność metrum dwumiarowego; duży repertuar dwuczęściowych tańców - zabaw (pierwsza faza ilustrująca czynności, druga - polka); dominacja systemu dur - moll; umiarkowane tempo melodii; popularność repertuaru pozaludowego; obecność wielogłosu przygotowanego w chórach świeckich i kościelnych. Południowy makroregion Polski wraz z zakresami karpackimi prezentuje się zdecydowaną przewagą metrum parzystego i dużą obecnością rytmiki synkopowanej.


Wyróżnia go: zdecydowana przewaga metrum trójmiarowego i mocna obecność rytmiki mazurkowej; mocne również super szybkie tempo, melodyka zmienna, falista, o dużej pojemności, budowana głównie na myśli kontrastu; przewaga symetrycznej, ośmiotaktowej zwrotki melodycznej o dwutaktowej budowie fraz, obecność tempo rubato. Melodie ślubne są często finansowane ze zwrotki trzywersowej, budowane są w tempie powolnym, w styl recytacyjny z wieloma ozdobami-melizmatami. Od późnego średniowiecza instrumenty muzyczne prowadzone przez ludowych producentów zaczęły się wyodrębniać następującymi, tymi więcej w XIX i XX w. Instrumenty ludowe, szczególnie chordofony i niektóre aerofony powstawały zwłaszcza na marginesie rzemiosła wiejskiego, np. stolarstwa i tworzone były szczególnie na zamówienie muzyków. Najczęściej chrząstka pobierana jest z przegrody nosa, czasami z chrząstki ucha lub również z żebra. Mitra zyskał ogromniejszą popularność dopiero za Artakserksesa I, w początkach IV wieku p.n.e., gdy urzędowo zmieniano go na drugim miejscu po Ahura Mazdzie. W takim układzie zdrada w Królestwie ma miejsce, gdy jeden wierzący stoi się przed czymś lub mama się coś zyskać kosztem drugiego wierzącego. Jak na sam dźwięk przypada jedna sylaba - tempo jest krótkie, gdzie pojawia się melizmatyka - tempo stoi się wolniejsze.

Ten okcydentalny profil tak się uwidoczni, gdy przytoczymy czynniki łączące tradycje muzyczne na ziemiach polskich z biegiem wschodnim. Ta pora daje w jakimś stopniu rangę ważności poszczególnych grup instrumentów w grze ludowej na ziemiach polskich. Wobec polskiej muzyki ludowej - określanej oczywiście ze powodu na jakości etnicznie polskie - i muzyki ludowej w Polsce - uwzględniając również tradycje mniejszości narodowych - wybrały się w toku XIX i XX w. Np. skrzypce fabryczne w rękach wiejskiego muzyka są, w gruncie funkcjonalnym, również instrumentem ludowym. Z południem zaś łączy: przewaga dwumiaru, przewaga temp szybkich, rozrost zespołów instrumentalnych i początek zróżnicowanej harmonizacji, muzyka pasterska, skale instrumentów dętych (lidyzmy), helokanie-porozumiewanie się poglądem na trasę, wykorzystujące zmiany rejestrów głosowych. Góralska muzyka rozbrzmiewała właśnie w Świętokrzyskim Centrum Onkologii. Pod względem właściwości muzycznych, Polska jest więc nie tylko centrum geograficznym kontynentu, działaj także jej specyfika liczy na dobrym złożeniu cech czy połączeniu nurtów o innej proweniencji europejskiej. Typowe dla folkloru polskiego stanowi poważne natężenie tempa rubato i jego rozdzielenie na placu Polski: rubato wielkopolskie w ramach taktu; krzyżowanie dwumiaru z trójmiarem w serca kraju, rubato frazowe na Podhalu.

Cechą charakterystyczną instrumentarium ludowego jest jego zróżnicowanie regionalne. W obrębie repertuaru: obfitość form kolędowania, kolęd, pastorałek, brak eposu, w jego miejsce upowszechniły się stosunkowo liczne ballady, przewaga form przyśpiewkowo-tanecznych, współwystępowanie form zwrotkowych, jakie są cechą ogólnopolską i starszych przedzwrotkowych, tzn. tworzonych z konkretnych wersów. Najbardziej istotny związek to zwrotka zestawiona z trzech wersów słowno - muzycznych o niekiedy zmiennych ilościach sylab (na ogół wersy są siedmiozgłoskowe). Typowe dla środowiska ludowego podporządkowanie instrumentów muzycznych wymogom tej praktyki wykonawczej wpływało na krótkotrwałość ich trwania: Instrument, jaki nie znajdował zastosowania, ulegał zapomnieniu. Oraz warunki społeczne, podziały historyczne, fakt izolacji wskutek szczególnego środowiska przyrodniczego działają na uchronienie się szczególnych postaci instrumentarium. Również sami muzycy zajmowali się nierzadko wyrobem instrumentów. W obszarze instrumentarium: znaczna czytelność wpływów instrumentarium profesjonalnego; mimo oddziaływania instrumentów manufakturowo-fabrycznych obecność instrumentów średniowiecznych ogólnoeuropejskich: fidel, lira korbowa, cymbały, tamburyn, tubmaryna (prototyp instrumentu basowego), flety bez otworów bocznych. W późniejszych stuleciach instrumentarium ludowe było tylko udoskonalane, często pod wpływem wzorów profesjonalnych i adaptowało nowe, dworskiego lub miejskiego pochodzenia instrumenty.


Read More: https://opisydobre.pl/artykul/441/na-rysunku-jest-przedstawiona-konfiguracja