Notes

Prawo gospodarcze to zbiór norm prawnych dotyczących funkcjonowania gospodarki i stosunków gospodarczych między osobami fizycznymi i prawnymi. Reguluje ono ustrój podmiotów gospodarczych i obejmuje sprawy dotyczące przedsiębiorców, ich organizacji i działalności. Cechą działalności gospodarczej jest jej zawodowy charakter, a podstawowe zasady prowadzenia działalności to równość wobec prawa, swoboda działalności gospodarczej, swoboda umów, uczciwa konkurencja oraz poszanowanie dobrych obyczajów i interesów konsumentów.

Prawo gospodarcze nie jest skodyfikowane i nie posiada jednego głównego źródła, jak kodeksy w innych dziedzinach prawa. Podmiotami prawa gospodarczego są osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej prowadzące działalność gospodarczą. Źródłami prawa gospodarczego są różne ustawy, takie jak Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Kodeks Cywilny, Kodeks Spółek Handlowych, Prawo upadłościowe, Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, Ustawa o prawie spółdzielczym, Konstytucja RP oraz inne.

W prawnym zakresie prawa gospodarczego znajdują się kwestie dotyczące istnienia podmiotów gospodarczych, ich organizacji i działalności. Przepisy prawa gospodarczego obejmują również zasady wolności gospodarczej, równości przedsiębiorców, wolnej konkurencji, ochrony własności i innych praw przedsiębiorców.

Działalność gospodarcza jest definiowana jako zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, poszukiwanie i wydobycie kopalin ze złóż oraz działalność zawodowa, która jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Prawo gospodarcze reguluje również kwestie związane z wpisem do rejestrów przedsiębiorców, zawieszeniem działalności, numerem identyfikacji podatkowej (NIP), informacjami o towarach oraz uprawnieniami zawodowymi.

Ponadto, prawo gospodarcze opiera się na zasadach wolności gospodarczej, równości prawnej przedsiębiorców, wolnej konkurencji, ochrony własności, praworządności oraz ograniczonej ingerencji państwa w gospodarkę. Istnieją również zasady decentralizacji, demonopolizacji i deregulacji.

Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców jest przeprowadzana na podstawie Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej, chyba że przepisy powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego lub ratyfikowane umowy międzynarodowe określają inne zasady i tryb kontroli.

Jeśli podczas kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy zostaną naruszone przepisy prawa, przedsiębiorca ma prawo do odszkodowania za poniesione szkody.

Dowody zebrane podczas kontroli przez organ kontrolny, naruszającej przepisy prawa dotyczące kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, nie mogą być używane jako dowody w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karno-skarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy.

Obowiązują następujące zasady dotyczące kontroli:

Nie można równocześnie przeprowadzać więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy.

Czas trwania wszystkich kontroli przeprowadzanych przez organ kontrolny u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:

12 dni roboczych dla mikroprzedsiębiorców,

18 dni roboczych dla małych przedsiębiorców,

24 dni roboczych dla średnich przedsiębiorców,

48 dni roboczych dla pozostałych przedsiębiorców.

Wyjątki od tych zasad mają miejsce w przypadku, gdy inne przepisy lub ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej, istnieje zagrożenie życia, zdrowia lub środowiska naturalnego, kontrola jest potrzebna do zapobieżenia przestępstwu lub wykroczeniu, kontrola jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa wspólnotowego lub polskiego dotyczących ochrony konkurencji lub ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej.

Termin "przedsiębiorca" ma trzy podstawowe znaczenia: podmiotowe, przedmiotowe i funkcjonalne. Oznacza osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną, która posiada zdolność prawną i prowadzi działalność gospodarczą.

Przedsiębiorca może być osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną i która wykonuje działalność gospodarczą we własnym imieniu.

Na podstawie art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną, ale posiada zdolność prawną zgodnie z odrębnymi przepisami. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą we własnym imieniu, a także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Kluczowym elementem odróżniającym przedsiębiorcę od innych podmiotów w stosunkach prawnych jest prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwa można podzielić na trzy kategorie:

Mikroprzedsiębiorstwa: Zatrudniają średniorocznie mniej niż 10 pracowników i osiągają roczny obrót netto lub sumę aktywów na poziomie nie przekraczającym 2 milionów euro.

Małe przedsiębiorstwa: Zatrudniają średniorocznie mniej niż 50 pracowników i osiągają roczny obrót netto lub sumę aktywów na poziomie nie przekraczającym 10 milionów euro.

Średnie przedsiębiorstwa: Zatrudniają średniorocznie mniej niż 250 pracowników i osiągają roczny obrót netto lub sumę aktywów na poziomie nie przekraczającym 50 milionów euro lub 43 milionów euro, odpowiednio.

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) jest spisem przedsiębiorców działających w Polsce, którzy są osobami fizycznymi. CEIDG jest prowadzony w formie teleinformatycznej przez ministra odpowiedzialnego za gospodarkę na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. CEIDG ma kilka zadań, takich jak ewidencjonowanie przedsiębiorców, udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach, umożliwianie dostępu do danych z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz ustalanie terminów i zakresu zmian wpisów w CEIDG.

Przedsiębiorca może rozpocząć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do CEIDG. Wpis powinien być dokonany najpóźniej następnego dnia roboczego po złożeniu poprawnego wniosku. Zaświadczeniem potwierdzającym wpis do CEIDG jest wydruk z strony internetowej CEIDG.