Notes

RELATIVSATZE
*Almanca'da fiili sona atan iki tane yapı var : Birincisi 3. grup bağlaçlar, ikincisi de relativler.
*Relativ sadece isimleri değil, zarfları da açıklayabilir.
anbauen : tarımını yapmak, yetiştirmek
fernhalten : uzak durmak

Yurdum Relativleri :
1. Das Thermometer ist ein Gerat, welches die Temperatur misst : Termometre, sıcaklığı ölçen bir cihazdır.

2. Der Kaffee, den wir mit Genuss trinken, wird fast allen tropischen Landern angebaut. : Severek içtiğimiz kahve nerdeyse bütün tropik ülkelerde yetişir.

3. In der Turkei, in der viele Pflanzenarten existieren, gibt es leider einen botanischen Garten : Birçok bitki türünün bulunduğu Türkiye'de malesef bir botanik bahçe vardır.

4. Bei jedem antiken Fund, den man bei archaologischen Ausgrabungen ans Tageslicht bringt, gibt es Spuren vergangeger Zivilisationen. : Arkeolojik kazılarla gün ışığına çıkarılan her antik buluntu (antiken Fund) da , geçmiş uygarlıkların izleri vardır . ( Spuren vergangeger Zivilisation : geçmiş uygarlıkların izleri)

5. Die Erhöhung der Zinssatze der Banken verhindert den Einlauf des Geldes in die Börse, die viele Menschen als ein Glücksspiel betrachten : BAnkaların faiz artışları paranın birçok insanın şans olarak gördüğü borsaya akmasını engeller.
Einlauf des Geldes : para girişi

6. Die Orientierungsfahigkeit von Zugvögeln, durch die sie immer ihr Ziel erreichen, ist für uns Menschen noch immer ein Ratsel. : Göçmen kuşların sayesinde her zaman hedefe ulaştıkları yön bulma kabiliyetleri, bizim için hala bir sırdır.
Ratsel : bilmece, gizem, muamma, sır

7. Meine Eltern, denen ich vieles verdanke, haben für mich immer ihr Bestes getan: Onlara çok şey borçlu olduğum ailem benim için her zaman en iyisini yapar.

8.Der Wettbewerb, an dem er teilnehmen will, wird nur alle drei JAhre veranstaltet. : Onun katılmak istediği yarışma sadece üç yılda bir düzenlenir.

9. Auch heute gibt es einige Krankheiten, gegen die wir hilflos sind. : Günümüzde de onlara karşı çaresiz olduğumuz bazı hastalıklar vardır.
hilflos : çaresiz.

10. Ozeane, von denen vieles auf der Erde abhangig ist, bedecken fast drei Viertel der gesamten Erdoberflache : Yeryüzünde birçok şeyin onlara bağlı olduğu okyanuslar, yeryüzünün yaklaşık üçte birini kapsar.

11. Die größte Energiequelle ist die Sonne, deren Licht und Warme das Leben auf der Erde möglich machen. : En büyük enerji kaynağı, ışığı ve ısısı yeryüzündeki hayatı mümkün kılan güneştir.

12. Der Schüler bedankte sich bei seinem Lehrer, mit dessen Hilfe er die Schwere Prüfung bestanden hat. : Öğrenci, yardımı sayesinde zor sınavı geçtiği öğretmenine teşekkür etti.

13. Die türkische Verfassung zahlt weltweit zu den wenigen Grundgesetzen, in denen es Artikel über Sport gibt. : Türk anayasası içinde sporla ilgili az sayıda kanunun bulunduğu anayasalardan sayılır.

14. Erdbeben finden vor allem dort statt, wo die tektonischen Platten standig in Bewegung sind. : Depremler özellikle tektonik plakaların sürekli hareket halinde olduğu yerlerde meydana gelir.
dort... ,wo : dığı yerlerde

15. Ich möchte dich unterstützen, besonders jetzt, wo du viele Probleme hast. : Özellikle birçok problemin olduğu şu zamanda seni desteklemek istiyorum.

16. In dem Augenblick, als er mit seinem Studium fertig war, wurde ihm eine gutbezahlte Stelle angeboten. : Yükseköğrenimi bitirdiği anda, maaşı iyi - pozisyonu iyi bir iş /bir kadro teklif edildi .

ECNEBİ RELATİVLERİ
1. Wer gesund leben will, der muss sich von schlechten Gewohnheiten wie Alkohol und Rauchen fernhalten .: Kim sağlıklı yaşamak isterse, alkol ve sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak durmalı.

2. Demjenigen , der seit langem raucht, fallt es sehr schwer, das Rauchen abzulassen : Uzun süre sigara içen bir kişiye sigarayı bırakmak çok zor gelir.
Derjenigen, der yapısı

3. Der Arzt benötigte die Unterschrift dessen, der als Vormund des Minderjahrigen befugt war, der Operation einzuwilligen. : Doktor, küçüğün vasisi olarak ameliyata rıza gösterme yetkisi olanın imzasına ihtiyaç duyuyordu.
benötigen etw : bir şeye ihtiyacı olmak
der Vormund : Veli, vasi
* zu etw befugt sein :bir şeye yetkili olmak
einwilligen : razı olmak, uygun görmek, rıza göstermek

4. Diejenigen, die im Sommer einen billigen Urlaub machen wollen, sollten schon im Winter buchen. : Yazın ucuza tatil yapmak isteyen bir kimse kıştan rezervasyon yapmalı .

5. Ein gebildeter Mensch findet immer etwas, womit er sich beschaftigen kann : Eğitimli bir insan her zaman meşgul olabileceği bir şey bulabilir.

6. Infolge der globalen Erwarmung schmelzen die Eismassen am Nord- und Südpol ab, was zum Anstieg der Meeresspiegels der Weltmeere führen könnte. : Küresel ısınma sonucunda kuzey ve güney kutbundaki buz kütleleri erimektedir. Bu durum dünya denizlerinin seviyesinin yükselmesine neden olabilir.

7. Beim Kabelfernsehen werden gleichzeitig viele breitbandige Rundfunk- und Fernsehkanale über spezielle Kabel gesendet, wobei Qualitatseinbußen durch Witterungseinflüsse entfallen. : Kablolu televizyonda eş zamanlı birçok tv kanalı özel kablolar üzerinden yayınlanır, bu esnada / bu sırada ( wobei) hava etmenlerinden dolayı kalite kaybı söz konusu olmaz.

*Relativ cümleleri attığımız zaman anlam bozulmaz sadece anlamda daralma olur.
RelativPronomens .
Nominativ Akkusativ Dativ Genitiv
der( welcher) den (welchen) dem(welchem) dessen + Nomen
die(welche) die(welche) der(welcher) deren + Nomen , derer
das (welches) das ( welches) dem( welchem ) dessen + Nomen
die (welche) die( welche) denen( welchen) deren+Nomen, derer (plural die)

*Ayrıca : wo, wohin, woher, wenn , als kelimeleri de relativ yapı oluşturabilir. Özellikle "wo" ve "als" bizim için önemlidir.
* Kişiye işaret eden ve bir önceki cümleye gönderme yapan relativpronomenlar:
derjenige, der ; dijenigen - die ; wer ; wen ;wem ;wessen +Nomen; was ; wo+Praposition

*derjenige Stoff -> jener Stoff
dijenige Methode -> jene Methode
dasjenige Gebiet -> jenes Gebiet
dijenigen Menschen -> jene Menschen
*derjenige Stoff un akk hali : denjenigen Stoff (burda der i artikel, jenige yi sıfat gibi düşünerek ismin hallerine çekimliycez. )
die Verwendung desjenigen Stoffes : şu maddenin kullanılması = die Verwendung jenes Stoffes

RELATIVPRONOMEN İM NOMİNATİV
der Stoff, der welcher in der Industrie haufig eingesetz wird. : Sanayide sık kullanılan madde
die Methode, die/welche sich langst bewahrt hat : Kendisini uzun bir süredir kanıtlamış olan yöntem
sich bewahren : kendini kanıtlamak
ein Gebiet, das/ welches von den Touristen besichtigt wird : Turistler tarafından gezilen bölge
diejenigen Menschen, die/welche im Ausland Urlaub machen : Yurt dışında tatil yapan insanlar
*Relativ sorularında, şıklarda "der, die , das , was " varsa çay içiyosanız çayı bırakın kahve içiyorsanız kahve içmeyi bırakın relativin verildiği cümlede özne var mı buna bakıcaz.
*Relativpronomen, nominativ halde kullanılırsa, relativ cümlenin yüklemi -en -an diye çevrilir.

Übung :
1. In den Ferien wollen wir unsere Verwandten besuchen, die seit einem Jahr in Ankara wohnen. : Tatilde, bir yıldan beri Ankarada yaşayan akrabalarımızı ziyaret etmek istiyoruz.
2. Die Polizei hat den Mörder verhaftet, der ein Kind getötet hat. : Polis, bir çocuğu öldüren katili tutukladı.
3. Die Reisenden, die wegen des Larms nicht schlafen konnten wechselten das Hotel. : Gürültü nedeniyle uyuyamayan yolcular oteli değiştirdiler.
4. Der Herr, der dort hinten an der Ecke steht, ,st mein neuer Kollege. : Orada arkada köşede duran bey benim yeni meslektaşım.
5. Die Waren, die von euch bestellt wurden, sind bei Lieferung zu bezahlen. : Sizin tarafınızdan sipariş edilen mallar teslimat sırasında ödenmesi gerekiyor.
6. Gestern hörte ich einen Schlager, der mich an meinen letzten Urlaub in Spanien erinnerte. : Dün bana İspanyadaki son tatilimi hatırlatan bir şarkı dinledim .
7. Das Holz, das in Europa für die Papierherstellung benötigt wird, kommt meist aus Finnland. : Avrupada kağıt üretimi için ihtiyaç duyulan odun , Finlandiyadan gelir.
8. Istanbul ist die einzige Stadt der Welt, die auf zwei Kontinenten liegt : İstanbul dünyanın iki kıta üzerinde bulunan tek şehridir.
9. In Deutschland leben derzeit zwischen 600.00 und vier Millionen Erwachsene, die nicht imstande sind, einen einfachen Text zu lesen oder zu schreiben. : Almanyad günümüzde, basit bir metni okuyup yazacak durumda olmayan 60000 ila 4 milyon yetişkin yaşamaktadır.
10. Gold ist ein Metall, das im Laufe der Geschichte immer als wertvoll gegolten hat. : Altın tarih içerisinde her zaman değerli olarak kabul edilmiş bir metaldir.

Zürafa Afrikada yaşayan bir hayvandır. -> Die Giraffe ist ein Tier, das in Afrika lebt. (Burda açıklanan kelime Zürafa değil hayvan o yüzden doğru çeviri bu)
die Giraffe, die in Afrika lebt, ist ein Tier. :Afrikada yaşayan zürafa bir hayvandır.

PARTİZİP YAPILARI
Bu yapı relativpronomen ın yalın halde yani nominativ olduğu cümlelere alternatif oluşturur ve pratik olduğu için yazı dilinde tercih edilir. Almanca da üç adet partizip yapısı vardır.:
1. Partizip 1 :
Fiil mastar halde alınır ve sonuna -d takısı eklenir.
singen(şarkı söylemek ) -singend (şarkı söyleyen, şarkı söyleyerek)
Sıfat fiil olarak kullanılırsa : Das singende Kind war sehr fröhlich : Şarkı söyleyen çocuk çok neşeliydi.
Bu durumda sıfat fiil , sıfat çekim kurallarına göre çekimlenir.
*Partizip prasens yapısında anlam her zaman aktifitr!!!!
Zarf fiil olarak kullanılırsa : Das Kind singend ins Zimmer : Çocuk şarkı söyleyerek odaya girdi
zunehmen (artmak) - der zunehmende Verkehr ( artan trafik)
fehlen ( eksik olmak) - die fehlende Information ( eksik bilgi)

**Partizip 1 yapısında anlam her zaman etkendir(yani aktiftir passif olmaz) Hangi zamanı ifade ettiği bulunduğu cümleden anlaşılır.


2. Partizip Perfekt ( Partizip 2)
Eylemin partizip Perfekt şekli sıfat işlevinde kullanılır. Bu yapının anlamı nesne alan eylemler için her zaman edilgendir.
prüfen ( kontrol etmek) - geprüft ( kontrol edilen, kontrol edilmek)
die geprüfen Teile : kontrol edilen parçalar
reparieren : tamir etmek - repariert ( tamir edilen, tamir edilmiş )
ein repariertes Auto : tamir edilen araba
* Bu yapı nesne almayan eylemlerde olayın geçmiş zamanda olduğuna işaret eder.
*Bir fiilin passivi yapılamıyorsa, bu yapıyla kullanıldığında bize zamanın geçmiş zaman olduğunu ifade eder. :
entstehen : oluşmak ( passivi yapılmayan fiil )
die wegen der unsachgemaßen Verwendung entstandenen Schaden : hatalı kullanım nedeniyle oluşan hasarlar.
die wegen der unsachgemaßen Verwendung entstehenden Schaden : hatalı kullanım nedeniyle oluşacak hasarlar

*Nesne almayan eylemlerin kullanımında yapılabilecek hatalları engellemek için şu örnek yararlı olacaktır :
aussterbende Tierarten : nesli tükenmekte olan hayvanlar
ausgestorbene Tierarten : nesli tükenmiş olan hayvan türleri
Gelecek yıl yürürlüğe girecek olan kanun : das nachtes Jahr in Kraft tretende Gesetz (partizip 1)
Geçen yıl yürülüğe giren kanun : Das letztes Jahr in Kraft getretene Gesetz (partizip 2)


3. Das Gerundivum : zu + Partizip 1
Gerundivum yapısı "zu sözcüğü Partizip 1 yapısının önüne getirilerek oluşturulur. Bu yapıda anlam her zaman edilgendir. Söz konusu yapı edilgen anlamıyla birlikte kimi zaman müssen veya können niteleme eylemlerinin anlamlarını da taşır.
das zu behandelnde Thema : ele alınacak konu
die zu treffenden Vorkehrungen : alınacak tedbirler / alınması gereken tedbirler / alınabilecek tedbirler : Bu üç şekilde de tercüme edilir.

Ayrılabilen bir fiilde ise zu sözcüğü önek ile mastar arasına konur.
die einzuhaltenden Regeln : uyulması gereken kurallar
die herzustellenden Waren : üretilecek mallar

Übung :
1. die Rauber, welche eine Bank ausgeraumt haben ( bankayı soyan haydutlar)
die eine Bank ausraumenden Rauber ( yapı aktif olduğu için partizip 1 tercih ettik )
eine Bank ausraumende Rauber ( aynı cümlenin artikel kullanılmamış hali)

2. die Fabrik, die im letzten Monat in Betrieb genommen wurde : Geçen ay işletmeye açılan fabrika
die im letzten Monat in Betrieb genommene Fabrik : geçen ay işletmeye açılan fabrika

3. die Menschen, die in den Großstadten wohnen (büyük şehirlerde oturan insanlar)
die in den Großstadten wohnenden Menschen

zugrunde liegen : temelinde yatmak
4. die Tatsachen, die diesem Ereignis zugrunde lagen ( bu hadisenin temelinde yatan gerçekler)
die diesem Ereignis zugrunde liegenden Tatsachen

5. die Luftpiraten, die ein Flugzeug entführt haben ( bir uçağı kaçıran hava korsanları)
die ein Flugzeug entführenden Luftpiraten : bir uçağı kaçıran korsanlar
entführen : kaçırmak
das von Luftpiraten entführte ein Flugzeug : hava korsanları tarafından kaçırılan bir uçak(bu çeviri bizimki yanlış )
ein Flugzeug, das von den Luftpiraten entführt wurde
ein von den Luftpiraten entführtes Flugzeug : Hava korsanları tarafından kaçırılan bir uçak


6. der wirtschaftliche Erfolg der Landes, das sich schnell entwickelt : hızla kalkınan ülkenin ekonomik başarısı
der wirtschaftliche Erfolg des sich schnell entwickelnden Landes

**sich li fiillerin partizip 2 si ve gerundivumu olmaz!! sich li fiillerin sadece partizip 1 i yapılır.