Notes

1- Kumkale Savaşları (25-27 Nisan 1915)
-Fransız askeri birlikleri, sabaha karşı Kumkale bölgesini bir saat kadar gemi topları ile bombardımana başlamışlardır. Askeri birlikler, saat 10.00’da karaya ayak basmış ve bölgede gözetleme amaçlı bulunan zayıf Türk birlikleri karşısında tutunabilmişlerdir.
-Nitekim 3. ve 11. Tümen’e bağlı Türk birlikleri, Kumkale çıkarmasını haber alır almaz bölgeye yönelmiş Fransız birlikleri Kumkale’de kalamayacaklarını anlayınca, 26/27 Nisan gecesi Kumkale’yi gemilerle terk ederek Seddülbahir bölgesine takviye kuvvet olarak geçiş yapmıştır.

2- Güney (Seddülbahir) Bölgesi Savaşları
-25 Nisan 1915 sabahı, İngiliz birliklerine bağlı askerler Gelibolu Yarımadasında beş ayrı bölgeye askeri birlikleri çıkarmaya başlamışlardır.
-25 Nisan akşamına doğru, İkiz koyu, Teke koyu, Ertuğrul koyu ve Seddülbahir bölgelerinde karada tutunabilmişlerdir.
-Bu ilk çıkarma harekâtından sonra 27 Nisan akşamına kadar Zığındere ağzı-Eskihisarlık hattına kadar ilerlemeyi başarmışlardır.

a) Birinci Kirte Savaşı (28 Nisan 1915)
-28 Nisan 1915 tarihinde sabah saat 08.00’den itibaren İngiliz birlikleri bölgenin en yüksek tepesi olan Alçıtepe’yi ele geçirmek amaçlı taarruza başlamışlardır.
-19. ve 20. Türk alaylarının karşı taarruzu neticesi, İngilizler bir ilerleme sağlayamamışlardır.

b) İkinci Kirte Savaşı (6-8 Mayıs 1915)
-Fransız ve İngiliz birlikleri, 6 Mayıs 1915 öğleye doğru Alçıtepe’yi ele geçirmek amaçlı genel taarruzlara başlamış fakat en fazla 500 metre ilerleme sağlanmıştır
-İkinci Kirte Savaşı’ndan sonra İngiliz ve Fransız birliklerinin Alçıtepe’yi ele geçirme ümitleri büyük oranda kırılmıştır.

c) Üçüncü Kirte Savaşı (4-6 Haziran 1915)
-İngiliz ve Fransız birliklerinin 4 Haziran 1915 sabahı donanma gemilerinin ateşinden sonra başlayan taarruzuları neticesinde küçük bir ilerleme sağlamışlar. Fakat yapılan karşı Türk hücumu neticesinde büyük oranda bu bölgeden geri çekilmişlerdir.

d) Birinci Kerevizdere Savaşı (21-22 Haziran 1915)
-İtilaf Devletleri’nin sağ yanında bulunan Fransız birlikleri, bölgede önemli bir tepe olan 83 rakımlı tepeyi ele geçirmek için 21 Haziran 1915 sabahı taarruza geçmişler ve başarılı olmuşlardır.
-Birkaç kez el değiştiren 83 rakımlı tepe, sonunda Fransızlarda kalmıştır.

e) Zığındere Savaşı (28 Haziran-5 Temmuz 1915)
-83 Rakımlı tepenin ele geçirilmesinden sonra İngiliz birlikleri, 25 Haziran 1915 tarihinden itibaren Zığındere bölgesindeki Türk siperlerini yoğun topçu ateşine tutmuşlardır.
-Bombardımanın ardından İngiliz birlikleri, 28 Haziran 1915 öğleye doğru taarruza geçmişler ve bölgedeki siperleri ele geçirmişlerdir.
-Osmanlı 16.000 civarında zayiat vermiştir. Türk birlikleri, siperlerde şehit olan askerlerin gömülmesi için savaşa bir günlük ara verilmesini talep ettilerse de bu talep reddedilmiştir.

3- Kuzey (Arıburnu-Conkbayırı) Bölgesi Savaşları
-25 Nisan 1915 sabahı Kabatepe açıklarına Anzaklar çıkarma yapmışlardır.
-Hedefleri baskın biçiminde aniden bölgenin zirvesi olan Conkbayırı’nı ele geçirmektir
-Hızla bir taraftan Conkbayırı’na bir taraftan da Kanlısırt ve Kırmızısırt bölgesine doğru ilerlemişlerdir. Kanlısırt-Kırmızısırt hattında 27. Alay birlikleri tarafından durdurulmaları neticesinde Conkbayırı’na doğru yayılma imkanı bulmuşlardır. Conkbayırı’ndaki zayıf Türk birlikleri geriye doğru çekilmeye başlamışlardır.
-Conkbayırı- Kocaçimen bölgesi, sadece yarımadanın kuzey bölgesinin değil; tamamının zirvesi konumundadır.
-Bu bölge Anzak birliklerinin eline geçerse yarımadanın kuzey kısmının tamamına ve Marmara Denizi’nin hareketliliğine hakim konumda olacaklardır.
-Bigalı’da cephenin ihtiyat birliği olarak bulunan 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal (ATATÜRK), sabahın erken saatlerinde çıkarma haberini alır almaz 57. Alay ve topçu birlikleriyle Tamamen kendi inisiyatifine dayalı olarak, Bigalı’dan hareketle Conkbayırı’nı kuzeyden tutacak biçimde yola koyulmuştur.
-Mustafa Kemal, arkasından gelen birlikleri beklemeden yanına yaverini alarak Conkbayırı sırtına çıktığı zaman, bölgedeki zayıf Türk birlikleri, geri çekilmektedir ve Conkbayırı işgal tehlikesi altındadır
-Mustafa Kemal kaçan erlere, Düşmandan kaçılmaz, Cephaneniz yoksa süngünüz var demiş ve 57. Alayın bulunduğu yere gelmelerini emretmiştir
-57. Alay’ın bölgeye yetişmesi ile Anzak birlikleri durdurulmuş; Conkbayırı’na ulaşabilen Anzak Birliklerini geri atılmıştır. 27. Alay birlikleri de Kanlısırt-Kırmızısırt hattında Anzak birliklerini durdurmuşlardır.
-Çanakkale Savaşları’nın en önemli günlerinden biri bu gündür ve en önemli müdahalelerden biri bu anda yaşanmıştır.

a) Kanlısırt Savaşları (6-10 Ağustos 1915)
-Donanmadan ve karadan yaklaşık 1,5 saat yapılan top atışları sonrası saat 17.30’da Kanlısırt’a Anzak taarruzu başlamıştır.
-Bu taarruzun amacı hem Kanlısırt’ı ele geçirmek hem Anafartalar da yeni bir çıkarma için Osmanlı birliklerini üzerine çekmektir.
-Kanlısırt bölgesi devamlı olarak el değiştirmiştir. 10 Ağustos günü Kanlısırt’ın büyük kısmı Anzak birliklerinin elinde kalmıştır

b) Conkbayırı Savaşları (6-10 Ağustos 1915)
-6 Ağustos 1915 günü Anzak birlikleri Conkbayırı’nı çevreleme harekâtına başlamışlardır.
-10 Ağustos’a kadar devamlı ilerleyen Anzak birlikleri Conkbayırı sırtlarını her taraftan kuşatmış durumdaydı.
-Bu duruma karşı Albay Mustafa Kemal (ATATÜRK), havaya kaldırılan bir kürek işareti ile genel bir Türk taarruzu yapılmasına karar vermiş ve taarruz sabah saat 04.30’da başlamıştır. Öğlen saat 12.30’a kadar Anzak birlikleri geriye atılmış ve Türk birlikleri, ele geçirdiği bölgeleri tahkim etmeye başlamıştır.

c) Suvla Bölgesi Savaşları (6-27 Ağustos 1915)
-6 Ağustos 1915 tarihinde İngiliz birliklerinden Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerine bağlı kuvvetler Suvla bölgesi’ne çıkarma yapmışlardır.
-İki gün içerisinde hızla ilerleyerek neredeyse Anafarta Ovası’nın tamamına hakim olacak pozisyona ulaşmışlardır. Türk birlikleri, ancak 9 Ağustos 1915 tarihinde bu kuşatma harekâtına karşılık verebilecek düzeni almıştır.

1- Birinci Anafartalar Savaşı (9 Ağustos 1915)
-Hızla ilerleyen İngiliz birliklerini durdurmak için Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal (ATATÜRK) guruba bağlı birliklerle taarruz hazırlığı yapmıştır.
-12. ve 7. Tümen birlikleri ile bölgede bulunan Bursa Jandarma Taburu, Kükürtlüpınar-Sülecik-Mestantepe hattındaki İngiliz birliklerini bu bölgeden atmak için sabaha karşı Türk taarruzuna başlamıştır.
-9 Ağustos akşamı, İngiliz ilerlemesi durdurulmuştur.

2- Kireçtepe Savaşı ( 9-17 Ağustos 1915)
-9 Ağustos 1915 sabahı İngiliz birlikleri, Kireçtepe sırtlarını ele geçirmek için taarruza başlamışlardır.
-15 Ağustos’a kadar önemli bir direnişle karşılaşmayan İngiliz birlikleri, bulundukları hatlara yerleşmiştir.
-Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal (ATATÜRK), 16 Ağustos sabahı bölgeyi düzenlemek ve İngiliz birliklerini geri atmak için bizzat buraya gelmiştir ve birlikleri bir düzene sokarak taarruz emri vermiştir.
-Bu bölgeyi ele geçiren Türk askerleri, daha da ilerleyerek Aslantepe’yi de ele geçirmişlerdir.
-Böylece iki gün boyunca devam eden Kireçtepe muharebelerinde İngiliz birlikleri, Kireçtepe sırtlarını ele geçirememişlerdir.

3- İkinci Anafartalar Savaşı (21 Ağustos 1915)
-21 Ağustos günü saat 14.30’da İngiliz topçusu ve donanması, 12. ve 7. Tümen cephelerini bombardımana tutmuştur.
-Saat 15.30’da İngiliz askeri birlikleri taarruza geçmiş ve Türk birlikleri tarafından bu taarruza karşılık verilmiştir.
-İngiliz taarruzları, aynı günün akşamında durdurulmuştur.

4- Kayacıkağılı (Bombatepe) Savaşı (27 Ağustos 1915)
-7. Tümen tarafından tahkim edilen Bombatepe, saat 16.00’da çok yoğun biçimde kara ve deniz topları ile bombardımana tutmuştur.
-Bu bombardımanda, Bombatepe siperlerinde bulunan Türk askerlerinin bir çoğu şehit olmuştur.
-Saat 17.00’de üç hat halinde taarruza geçen İngiliz birlikleri, Bombatepe’yi ele geçirerek hemen tahkim etmeye başlamışlardır.

İtilaf Devletleri’nin Gelibolu Yarımadası’nı Tahliyesi
-25 Nisan 1915 tarihinde başlayan Çanakkale Kara Savaşları, hem güney hem kuzey bölgesinde Mayıs ayı içerisinde tıkanmıştır.
-İngiliz birlikleri, donanma desteği ile denize yakın alanda tutunabilmiş; fakat Türk birliklerinin direnci karşısında ilerleme sağlayamamışlardır.
-Türk birlikleri Çanakkale kara savaşlarının başından itibaren Gelibolu Yarımadası’nın yüksek tepelerini tutmuş ve burayı hiç bırakmamıştır. Bu nedenle İtilaf Devletleri, amaçlarına ulaşamayacaklarını anlayarak yarımadayı boşaltma kararı almışlardır.
-Bütün bunlarla birlikte Kasım ayının sonundan itibaren başlayan kar yağışı ve şiddetli soğuklar iki tarafa ait pek çok askerin ölmesine neden olmuştur.
-7 Aralık 1915 tarihinde İtilaf Devletleri tarafından Gelibolu Yarımadası’nı boşaltma kararı verilmiş ve 9 Aralık’tan itibaren yarımadayı boşaltma faaliyetleri başlamıştır