Notes

Ana fikir
Basit sorguları, karmaşık sorgulardan ayırmak için bize yardımcı olun.
Basit sorgular: Kullanıcının ihtiyacını sorgunun metninden yada arama sistemi sonuçlarına hızlı bir bakıştan sonra anlayabildiğimiz sorgulardır.

Karmaşık sorgular: Yine arama sistemi sonuçlarına baktığımızda “birden çok anlam taşıyan”, “anlamı belirsiz”, “anlaşılmaz” olduğunu düşündüğünüz sorgular olacaktır.

Önemli
Basit sorgular tek anlam taşıyabilecekleri gibi, birden çok anlam da taşıyabilirler. Sorgunun ifade ettiği birden fazla durum "net anlaşılıyor" ve arama sonuçları da bunu destekliyorsa sorgu basittir. Örneğin [Maç sonuçları]: Çeşitli spor oyunlarının, öncelikle de futbol maçlarının olduğu sayfalar aranmıştır. Sorgu basittir. Ünlü bir kişinin adının arandığı sorgular da basit sorgulardır. Aynı isimde meşhur olmayan kişilerin de bulunması sorguyu "karmaşık" kılmaz.

Lütfen Dikkat
Bu çalışmadaki “basit” ve “karmaşık” terimleri sorgu metnindeki konunun karmaşıklığı ile ilgisi yoktur. Başka bir deyişle [yoğun maddelerin tam olarak çözülebilen matematiksel modelleri] “basit” bir sorgudur. Çünkü kullanıcı amacını açık ve net formülleştirmiştir. [turist filmi hangi yılda çıkmış] ise anlaşılması zor bir sorgudur. Zira aynı isimle 2010 yılında Johnny Depp ve Angelina Jolie baş rollerini oynadıkları filmden başka 2014 yılında çıkan İsveç yapımı bir film daha vardır.

Basit Sorgular
[biftek nasıl yapılır] “basit” bir sorgudur. Biftek tarifleri iyi bir yanıttır.
[draco malfoyu oynayan aktör] yanıtı nettir ve sorgu “basit” işaretlenmelidir. Kullanıcı Harry Potter filmlerinde oynayan aktörün adını öğrenmek istiyor.
[lego elves] için arama sonuç sayfalarında, kullanıcının “Legonun Elves” takımını aradığını kolaylıkla anlıyoruz.
[givi] bir İtalyan motosiklet aksesuarı markasıdır. Kullanıcının bu marka ürünleri ve ana distribütörün sayfasını (http://www.giviturkiye.com/) aradığı açık ve nettir.
[lada liva] için arama sonuç sayfalarında kelime düzeltmesi “lada niva” olarak değiştirilmiş. Sadece “lada liva” için bir sonuçlara baktığımızda bazı kullanıcıların “lada niva”yı kastettiklerini anlıyoruz. Sorgu “basit” işareti alır.
[cupressus goldcrest vilma] arama sonuç sayfalarına göre “selvi” ailesinden olan süs bir bitkisi “Cupressus Goldcrest Wilma” aranmıştır.
[deniz caner] [cevdet efe]arama sonuçlarından belli ki kullanıcı herhangi bir az bilinen (meşhur olmayan) akraba, arkadaş veya tanıdığını arıyordur.
[http://www.transfermarkt.com.tr/fernando-muslera/profil/spieler/58088] kullanıcı özel bir web sayfasını istiyor.
[iki kiz bir erkekle sex yapiyorlar] yorumsuz net bir “basit” sorgu.

Karmaşık Sorgular
[turist izle] için aynı isimli bir kaç film var. Kullanıcı onlardan hangisini istemiş belli değil.
[vinni ben nasıl büyüdüm] için arama sonucu sayfalarına hızlı bakıştan sonra tek anlamlı bir sonuç çıkaramayız. Daha detaylı araştırma gerekiyor.
[fb] için kullanıcı belki de yüksek bir ihtimalle Fenerbahçe SK’ünü aramış olmalı. Ancak arama sistemleri sonuçları en başta “facebook”u gösteriyor. Kullanıcıların “facebook” [fb] şeklinde arama eğilimleri olabilir mi bilmiyoruz. Bu yüzden sorgu “karmaşık” olarak sınıflandırılmalı.
[g] için kullanıcı arama sonuçları farklı “Google mı”, “bir kısaltma mı” G harfini mi arıyor, belli değil. Bu sırlı sorgu “karmaşık” değeri alır.
[hulkın kızkardeşi çizgi film] – Sorgu oldukça “basit” görünse de Bayan Hulk olarak bilinen “Jennifer Walters” bir çizgi roman kahramanı. Hangi çizgi filmlerde görünmüş belli değil. Net bir yanıtı olmayan sorgu “karmaşık” olarak işaretlenmeli.
[lezbul] gizemli bir sorgu, arama başarısız. Belki de böyle bir site vardı ancak şimdi yok.
[vatan] (İstanbul) Vatan Gazetesi dışında İstanbul’da Vatan Bilgisayar adında teknoloji marketleri de var.
[fullhdfilmizle] Sorgu bitişik yazılmış kelimelerden oluşmuş. Belli bir web sitesi aranıyor olabilir. Ancak arama sonuçlarında bu isimde veya benzeri, birden fazla web sitesi mevcut. Kullanıcının hangisini aradığını tam olarak bilemiyoruz.
[tiwi] kullanıcı twitter mı demek istiyor, tiwi adındaki yeri mi arıyor, farklı belirsiz anlamlar var. Sorgu “karmaşık”
[ink] Bir dosya uzantısı mı, kelime anlamı mı, kısaltma mı, film adı mı belli değil. Sorgu “karmaşık” işareti alır.
[deram halı yıkama ankara] bu isimde bir yer yok. Kullanıcı ismi yanlış hatırlıyor olmalı. Sorgu “karmaşık” işaretlenmeli.

Özel sorgu tipleri
Aşağıdaki sorgu tiplerine dikkat edin. Genel kurallara göre “basit” algılansalar da “karmaşık” işareti almalılar.

Reşit olmayan kişiyle ilgili sorgular
Çocuğun cinsel istismarı dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi bulunduğunuz yerde de suç teşkil eder. Metninde “18+” ve “reşit olmayan kişi” ile ilgili kelimeler barındıran sorgular net ve basit algılansalar da “karmaşık” olarak işaretlenmelidirler.
Örnekler: [14 yaşında kızlar iç çamaşırı amatör], [liseli ifşa], [çocuk cam porn].

Arama sistemleri dilinin yardımıyla yapılan sorgular
Bir arama motoru “sorgu dili” kullanan sorguları “karmaşık” olarak işaretlemek gerekir. (Yandex “sorgu dili” hakkında bilgi almak isterseniz https://yandex.com.tr/support/search/query-language/qlanguage.html sayfasını ziyaret edebilirsiniz)
Örnekler: [intext:mail.ru:q1w2 filetype:txt], [beşiktaş site:mackolik.com], [!ali !kara], [+çizgiler +şarkı].

Farklı diller
İngilizce ve Türkçe dışındaki dilleri "karmaşık" olarak işaretleyiniz

Notlar
Arama sonuçlarını araştırdıktan sonra metnin basitliği ile ilgili hala şüpheniz varsa sorguyu “karmaşık” olarak işaretlemelisiniz.
Öğrenme bölümünü başarıyla tamamladıktan sonra sınava başlayabilirsiniz. Sınav sonucuna bağlı olarak çalışmaya devam etmeniz mümkün olacaktır.