Notes

evet.. rönesans dediğimiz şey güzel sanatlar ve bilim alanındaki gelişmeler, yenilikler ve anlayışlara "Yeniden Doğuş" anlamında Rönesans denilmiştir.İTALYA da çıktı
NEDENLERİ; -islam eserlerinin çevirileri
-matbaanın bulunması ki çok önemli.. bilgiler yoksa nasıl çoğalacak?
-kralların derebeylerin zeki kesmi himaye etmeleri
-coğrafi keşifler sonrası bilirsin ki zenginleşti avrupa milleti.. bundan dolayıda rahat bir ortam oluştu rehavet oldu

SONUÇLARI; -yeni dünya görüşleri ve akımalr ortaya çıktı resimde mesela kübizm gibi.. seversin :D
-hümanizm çıktı ki insan haklarına temel hazırlayan bir kavramdır
-kilise haliyle zayıfladı.. mesela dünyanın yuvarlak olduğu,insanın belirli niteliklerinin olduğu ıspatlandı ve DOGMA düşüncelerden kurtulundu
-bilim,teknik alanında mükemmel bir seviyeye ulaşıldı desek yanlış olmaz.

REFORM; - bu da bir yenilik ama bir farkı vardır.. DİNİ AÇIDAN bir yeniliktir.Katolik Kilisesi'nin bozulması ve dini amaçlardan uzaklaşması üzerine 16. yüzyılda Almanya'da başlayarak diğer Avrupa Ülkelerine yayılan dini alandaki yeniliklere Reform denilmiştir.

Reform'un Nedenleri
* Katolik Kilisesi'nin bozulması ve ıslahat fikrinin yayılması.

* Hümanizm sayesinde Hıristiyanlığın kaynaklarına inilmesi, İncil'in milli dillere çevrilerek temel ilkelerin ortaya konulması.

* Matbaanın yaygınlaşması ile okuma-yazma bilenlerin artması üzerine Katolik Mezhebi'nin sorgulanmaya başlanması. (Fark ettiysen rönesans ile bağlantılıdır)

* Endülüjans sorununun ortaya çıkması, para karşılığında kilisenin günahları affetmesi.

* Rönesans hareketlerinin etkisi.

* Reform hareketlerinin ilk defa başladığı Almanya'da siyasal birlik olmaması ve Almanya'daki prenslerin dinde yenilik isteyenleri desteklemesi.

Martin Luther.. bu ismi bil yeter bu bir protestan papazdır ve bir bilgirge yayınlayarak başlatmıştır.Bundan sonra da "mezhep savaşları" "100 yıl savaşları" başlamış ve angilkanizm,katolikler,bilmemneizm :D gibi mezhepler oraya çıktı ve haçlı birliği bozuldu (ogsburg antlaşması bitirdi ve resmi mezhepler tanındı)

Osmanlı açısından ise İŞİNİ KOLAYLAŞTIRMIŞTIR VE YIKILMASINI GECİKTİRMİŞTİR!! (30 yıl,Nant ve westfalya,7 yıl,30 yıl antlaşmaları.. isimlerini bil kafi) ve günümüz almanyasının temeline zemin hazırlandı


OSMANLI DURAKLAMA DÖNEMİ (1579-1699)= sokullu paşanın ölümünden karlofça ant.'a kadar geçen zamandır ve osmanlı bir toprak kaybetmiş bir kazanmıştır.pek bir gelişme yaşanmaz ve çöküşün,felaketin alarm sesi,habercisi olmuştur.Osmanlı Devleti XVI. yüzyıl sonlarında hala eski görkemini koruyordu. Devlet güçlü olmakla birlikte, bu yüzyılın sonlarında devlet otoritesi sarsılmaya başlamış, askerlik ve eğitim kurumlarında gözle görülür bir çöküş başlamıştır, bunun yanında Avrupa’da görülen gelişmeler de takip edilememiştir.

İyi de.. nasıl becermişler böyle olmasını? ha bu arada sokullu dönemi dedim ama o zamanlar padişahların pek etkisi olmayı önemli devlet adamlarının önemli işleri neticesinde o dönem adıyla isimlendirilmiştir söyleyeyim.

-İmparatorluğun Yapısı (Etnik köken ne idüğü belirsiz her adam vardı.. haliyle can sıkıntısı:)

-Devlet Yönetiminin Bozulması (paşalar rüşvet al babam al al babam al.. potansiyel yok.. napsın bu devlet?)

-Ordu ve Donanmanın Bozulması (osmanlının en önemli şeyi... gaza'ül cihattan dolayı toprak fethedemez olup sözünü geçiremez oldular ve Tımar bozulmuştu bunuda bil.“Devlet ocak içindir” anlayışıyla harekete geçen Yeniçeriler İstanbul’da bir çok ayaklanma çıkarmıştır. Ayrıca Tımar Sistemi’nin bozulması, Anadolu’da Celali Ayaklanmalarının çıkmasına neden olmuştur.)

-Maliyenin Bozulması (ordu dedik ya.. osmanlının en önemli kaynağı hazinedir fetihten sonra keş paraya alışıktı ondan dolayı fethedemeyince hobbala.. para yokk)

-Medreselerin Bozulması (beşik ulemalığı diye adlandırılan bir düşünce benimsendi.. açıklamıyorum ayrıntıdır)

BUNLAR İÇ NEDENLERDİ.. DIŞ NEDENLERE BAKALIM

-Osmanlı Devleti’nin Doğal Sınırlara Ulaşması (16. yy.’ın sonlarında Osmanlı Devleti doğal sınırlarına ulaşmıştı. Doğuda İran, kuzeyde Rusya, batıda Avusturya, güneyde ise Afrika çölleri Osmanlı Devleti’nin genişlemesini engellemiştir.Yazık mevsimlere alışık değiliz :)

-Papanın çıkardığı bir icat var.. KUTSAL İTTİFAK 10-15 tane devlet bir oluyor yok olmaz bu osmanlıyı balkanlardan atıp yıpratmak lazım diyorlar.. kahpe bizans gibi işte :))

-Coğrafi keşiflerle birlikte ticaret yollarının değişmesi.. osmanlı hakim oldu olmasınada.. pek tadına doyamadı maaleef ipek baharat vs.. yolunun

BİLMEN GEREKEN ŞEYLER;

– Ferhat Paşa Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti doğuda en geniş sınırlara ulaşmıştır
-Nasuh Paşada ise bu bozuluyor ve CELALİ AYAKLANMASININ ve İran propagandasının etkisi var
-Serav ant.'da ise aynen kabul etmiştir bunları.
-Kasr-ı Şirin Antlaşması’yla bugünkü Türkiye-İran sınırı çizilmiştir.
-Girit adası 24 YILDA alındı ve Osmanlının askeri durumunu buradan anlayabilrsin.
-Baktı olmuyor 4.Mehmet LEHİSTAN seferine padişahla çıktı ve sefere çıkan son padişahtı.. baktı yeniçeriler korktu lehistanı yendiler haliyle..
-Zitvatoruk Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’nin Avusturya karşısındaki üstünlüğü sona ermiş, devlet siyasi prestij kaybına uğramıştı.. artık Avusturya dükü osmanlı vezirine denk sayılmayacak ve onla "biraderim" diye hitap edemeyecekti..
-Vasvar Ant. (Avusturya savaş tazminatı son kez ödedi)
-2. viyana kuşatmasında ise mevsim ve askerin disiplinsizliği yüzünden başarısız olduk ("fark ediyorsan hep aynı şeyleri tekrarlayıp duruyor" ha birde kutsal ittifak ve güçlü surlarda var)
-Karlofça Antlaşması’yla birlikte Osmanlı ayvayı yemiş ve geniş çaplı bir toprak kaybetmiştir.Lale devrine giriyordu herhalde.. gerilemeye girdi
-İstanbul Antlaşması Osmanlı Devleti’ni paylaşmayı hedef alan devletlerarası ilk antlaşmadır ve rusya ELÇİ BULUNDURABİLECEKTİ.yani anlayacağın "İÇ İŞLERE KARIŞABİLECEK AZINLIKLARI YÖNETEBİLECEKTİ.Bunlara balyos denir"
-İsyansız olurmu? celali,istanbul,eyalet.. adından anlarsın anlamazsan sor ama.ayrıca sert kaba kuvvet kullanıldı
-Koçi bey bütçe raporu 4.murada sundu
-Tarhuncu Ahmet saray masraflarını kıstı
-köprürüler belli şartlar dahilinde ülkeyi yönetti tam yetkiyle.. merak edersen sor.
-Islahatlar başladıda avrupa takip edilmedi,üstüne düşülmedi ondan pek etmesi şey olmadı


OSMANLI GERİLEME DÖNEMİ=karlofçadan yaş antlaşmasına kadar olan süre.

Osmanlı devleti XVIII. yy.’da Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları’yla kaybettiği toprakları geri almak için Rusya, Avusturya, Venedik ve İran’la savaşmıştır.Beladır bunlar..

Edirne olayı var padişah değişikliği oldu yeniçeriler iyice azıttı,sözünü geçirdi.
* Prut Antlaşması’yla Rusya’ya İstanbul Antlaşması’yla verilen ayrıcalıklar geri alınmıştır. Fakat Gerileme Dönemi’nde Osmanlı Devleti’ne en fazla zarar verecek olan Rusya’ya karşı önemli bir sonuç alınamamıştır.
-Rusya’nın başında bulunan Deli Petro’nun amacı PANSLAVİZMDİR Rusyanın sıcak denize inmesi yani. Bu yüzden Rusya Baltık denizinde söz sahibi olan İsveç, Karadeniz hakimiyetini elinde tutan Osmanlı Devleti’yle savaşmıştır.(Başkahraman demirbaş şarl'ın osmanlıya sığınmasıdır)

-Venedik ve avusturya boş dururmu? moraya kötü davranıp duruyordu.. mora halkı yardım isteyinc eosmanlı geldi paşa paşa aldı ve arabulucularına KAPİTÜLASYON (AYRICALIK) verdi. Bunlar osmanlıyı permeperişan etmiştir.Ve rusya-avus. gizli ittifak yaptı

-Osmanlı rusyayla iranı bölüştü (ahmet paşa ant. bilmesende olur)

– Avusturya Pasarofça Antlaşması ile aldığı yerleri geri verecekti.

* Osmanlı Devleti’nin XVIII. yy.’da imzalamış olduğu en kazançlı antlaşmadır.
* Karadeniz yeniden Türk gölü haline gelmiştir.
* Belgrat Antlaşması’na arabuluculuk yaptığından I. Mahmut tarafından Fransa’ya 1740 kapitülasyonları verilmiş, böylece kapitülasyonlar sürekli hale getirilmiştir.
* Osmanlı Devleti askeri ıslahatların etkisiyle özellikle Avusturya cephesinde büyük başarılar elde etmiştir (Humbaracılar I. Mahmut).

-bir bakıyozki rusya lehistana giriyor... tabi kırımıda kaybettik ve ilk defa HALİFE YETKİSİNİ SİYASAL ALANDA KULLANDI ve karadeniz Türk gölü olmaktan çıktı,rusya iç işlerde iyice azıttı falan.Aynalıkavak tenkihnameside var adını bil yeter.

-1787 de osmanlıyı kışkırttılar ve avusturya-rus savaşı patlak verdi yine.. avusturya fransız ihtilali yüzünden çekildi haliyle.ve Yaş antlaşması imzalandı.ayvayı yedik anlayacağın

-Napolyonda zıvanadan çıkıp mısıra girmeye kalktı ama püskürttük rus-ing. yardımıyla tabi kapitülasyonda verdik (El-Ariş ant.)

-Lale devri ıslahatları oldu ama patrona halil isyanı ile bitti.. bunda amaç zevk ve sefaya düşülmesiydi.faydalı yeniliklere dokunulmadı.* Lale Devri’nde canlı varlıkların resimleri yapılmaya başlanmıştır.
* Bu dönemde Paris, Moskova ve Lehistan’a ilk geçici elçilikler gönderilmiştir.
* Lale Devri’nde matbaa tarafından dini kitapların basımı yasakalanmıştır. Bu eserler eskisi gibi hattatlar tarafından yazılacaktır.Buna rağmen Patrona Halil Ayaklanması’nda hattatların da etkisi görülmüştür.

-Kara mühendishaneri açıldı (1.mahmut) modern fransız topçuları oluşturuldu
-ulufe alım-satım yasaklandı,humbaracı ocağı geliştirildi,yeniçeri sayımı yapıldı (1.abdülhamid)
-geçici elçilikler açıldı (londra viyana vs..),nizam-ı cedid ordusu oluşturuldu ve yerli malı teşvik edildi deniz mühendishaneside var (3.selim) ama bu orduya yeniçeriler karşı çıktı ve 2.mahmut başa geçti