Notes

Yazar bu yazısında günümüzdeki ülkelerin batılılaşma gayreti üzerinde olduklarını fakat batı medeniyetinin nelerden oluştuğunun bilinmemesinden,kalkınma,modernleşme ve batılılaşma kavramlarını aynı manada kullandığımızı,Türkiye'nin de batılılaşmak için uzun ve zorlu yollardan geçtiğini,bu yazısında modernleşmedeki yanlışlarından bahsedeceğini söylüyor.

İki yüz yıllık siyasi düşünce tarihimizin şaşkınlıklar içinde olduğundan,münevverlerimizin Türkiye'nin kuruluşu hakkında bilgileri olmadan konuştukları ve bunun kendilerinin daha geriye götürdüğünü,birçok yazarımızın ve şairimizin ülkeyi kurtarmak için çalıştığından,yazarlarımızın ve şairlerimizin Türkiye'nin başına gelen kötü olayları yaşadıklarından,insanların düşüncelerini onların karakterlerine bağlayarak fikirlerinin tesadüf gibi kabul etmenin yanlış olduğunu söylüyor.
Ziya Gökalp'in kültür ve medeniyet ayrımının döneminde benimsendiğini,medeniyet kelimesinin farklı kültürlerin ortak taraflarını temsil ettiğini ve medeniyet ve kültürlerin farklı olabileceğini,devletin milletin maddi ve manevi kültürü korumak için kurulduğunu,millet olmak isteyen toplulukların önce siyasi bağımlılığa ulaşmaya çalıştıklarını,Türklerin devleti milletin temeli yaptığı için siyasi çekişmelerin devletin yıkılmasını kolaylaştıdığını söylüyor.

Türkiye'yi güçlendirmek için yapılan hareketlerin yıkılmasına biraz daha ilerlettiğini ve bu yüzden Batı da hiç dayanağımızın kalmadığını,maarif hayatının Türkiye'de ikinci bir münevver tabakanın oluşmasına sebep olduğunu,bu iki tabakanın iktidar mücadelesinde farklı yollar izlediklerini,iktidarın davranışında zorunlulukların muhalefetin davranışında ise arzu ve heveslerin etkiki olduğunu söylüyor.

İttihatçıların Meşrutiyet döneminde iktidarı devirmek için Ermeni ve Bulgarlarla iş birliği yaptığını,komitecilerin amacının toprak kazanmak,ittihatçıların amacının ise iktidarı ele geçirmek olduğunu ve bu yüzden iş birliklerinin kısa sürdüğünü,Abdulhamit in tahttan indirildiği zaman Rumeli deki topraklarımızı kaybettiğimizi ve Ermenilerin doğuda katliam yaşattıklarını,kendi kurdukları meşrutiyeti kendilerinin yokettiğini söylüyor.

Tanzimat hareketinin modernleşme hareketi içinde bir adım teşkil ettiğini fakat tanzimatın diğer modernleşme hareketlerinden farkını göremediğimizi,tanzimat ve gülhane fermanlarının batılı devletlerin Türkiye'yi modernleştirme iddaasıyla attıkları fakat Türkiyenin otoritesini sınırladığını söylüyor.Türk devletinin bütün vatandaşlarına adalet şefkatle muamele edeceğini,zulmedtmenin olmayacağını ve her işte kanunun hakim olacağını,Şinasi şairimizin o fermanları modernleşme hareketi olarak gördüğünü söylüyor.

Gücü zayıflayan devletlerin başka dveletler tarafından empoze edilen fikirleri medeniyet yolunda bir adım olarak görmesi halk tarafından bir yere kadar mazur görüleceğini,hadiselerin dışında kalan fikir adamlarının Tanzimat'ı bir modernleşme ve batılılaşma hareketi olarak gördüğünü,fakat bu kişilerin Tanzimat'ı yanlış ve eksik değerlendirdiğini fakat Tanzimat'ın batılılaşma yönünde adımlarının da yok olmadığını,batılı devletlerin Türk milletine kabul ettirdiği fikirlerin münevver tabakasına Avrupa medeniyetini teşkil ettiğini,Münevverlerin Avrupa'nın dediği şeyleri yaptıkları için büyük adam mertebesine çıkarıldıklarını,bu sırada devlet adamlarının devleti güçlendirme çabalarına giriştiklerini söylüyor.

Avrupalı olmak için yapılacak en büyük şeylerden birinin de Avrupa düşmanlığını durdurarak Haçlı Seferlerinden kurtulmak olarak görüldüğünü,Peyami Safanın Avrupacılara ait fikirleri incelerken bunların modernleşmek için ortaya konulan programı tek kadınla evlenmek,fesi kaldırmak,devlet hizmetinde bulunan herkese yerli malı giydirmek,kadınlara serbest kıyafet giydirmek,Osmanlıca üzerinde başka dillerin nüfuzuna engel olmak gibi şeyleri yapmamızın bizi Avrupa düşmanlığından kurtulmamızı ve modernleşmemizi sağlayacağını fakat teklfilerinde düzensizlik olduğunu İngiliz ve Fransız eğitim sisteminden farklı olduğunu,İngiltere'nin laik olmayışı,İsviçre'de kadın haklarının kısıtlanması unsurları Avrupalıları rahatsız etmediğini fakat Avrupa korkusunun onları modernleşme değil Avrupaya benzemeye ittiğini söylüyor.

Avrupalıların bize düşman olduklarının kesin bir bilgi olduğunu,devletler arası münasebetlerde dost kalındığı için düşmanlıkların gözardı edilip bizi pozitif olmaya ittiğini,bize asıl düşmanın diplomasisi değil halkı olduğunu,Avrupa-Türkiye çatışmasının Hristiyan-İslam çatışmasından ibaret olduğunu ve Avrupalıların bizden nefret ettiğini,bizim Avrupa düşmanlığımızı yok etmek için onlara çatışma için bir sebep olmadığını göstermemiz gerektiğini,Avrupanın kensine benzemeyen şeyleri medeniyet dışı saydığını,bugün bile kendilerine benzemeyenleri hazmedemediklerini söylüyor.

Türk münevverlerinin ise bu hususları başka sebeplerden hoş görmediklerini,onlara göre kültürümüzün hor görülmesi nefret ettiklerini değil,medeni devletlerin bize bakış açısını göstermekte olduklarını söylediklerini,birden fazla kadınla evlenmenin,fes ve şalvar giymenin,heykel yapmamamızın,bizim medeni olmamıza en büyük engelleri oluşturduğunu söylüyor.

Bugün eski Avrupa'nın modernleşme tekliflerini yanlış bulduğumuzu,milletlerin böyle modernleşemeyceğini söylediğimzi fakat o zamanki Avrupacıların tekliflerinin doğru bir tarafının olduğunu,bir memleketin Avrupalı olmak isterse bunun için Avrupanın herşeyini kabul etmekten geçeceğini,bunlar olmadan Avrupalı olunmayacağını,Avrupalı olunursa Avrupadan hiçbir tehlike gelmeyeceğinin kesin olduğunu,Avrupalaşmak için Avrupalı olmak gerektiğini söylüyor.

Avrupalılaşmak isteyenlerinin bunu devletten beklediklerini ve devletin bunlara itiibar etmeyince muhalefete geçtiklerini,devletin milli kültürün müessesi olduğu için elden geldiği kadar direndiğini,çünkü devletin görevinin Avrupa baskısına karşı milleti korumak olduğunu,memleketin sorumluluğunu elde tutan,dışarda ve içerde otoriteye sahip kişilerin memur olarak Avrupada çalışmalarının beklenmediğini,bazı değişmelerin ise devlet bünyesini geliştidrdiğini söylüyor.

Modernleşmek adına yapılan çoğu harekette devletin biraz daha gerilediğini ve gitgide kendi kültürlerinin biraz biraz kaybettiğini,Türk kültürünün sağlam bir siyasi organizasyon olmadan gelişemeyeceğini gözden uzak tutulmaması gerektiğini söylüyor.