Notes

Kayıp bakış

Siz hiç gece vakti ıssız bir sokakta takip edildiğiniz, evlerin pencerelerinden izlendiğinizi hissettiniz mi? Tamam bu giriş biraz korkutucu oldu şöyle betimleyelim, şehrin ışık kirliliğinden uzakta yıldızlara bakıp yıldızların da size baktığını hissetmişsinizdir. Işte buna `kayıp bakış` denir.

Lacan I. Seminer' de kayıp bakıştan şöyle bahseder.
``kendimi gözlerini göremediğim, hatta ayırt edemediğim birinin bakışı altında hissedebiliyorum. Bir şeyin beni göstermesi için tek gereken orada başkalarının da olması. Bu pencere, eğer biraz kararırsa, ve arkasında birinin olduğunu düşünmek için yeterince nedenim varsa, dosdoğru bir bakıştır.``^6

Freudcu-Lacancı bakışa göre ``kayıp bakış`` kendi deneyimimizin hiçbir yerinde bulunmayan mitsel bir mevcudiyet olduğunu savunur. Daha temel bir düzeyde bu nesneyi ön plana çıkaran izleme olanaksızlığının olumlulaştırılmasıdır.

Buradaki fantazi biz değil de bizi izleyen gerçek olduğuna inanılan bakıştır. Ayni eski Azteklerin yere devasa hayvan figürleri çizmeleri gibi bu cizimlen nesnelerin ancak ve ancak olanaksız bakış tarafından anlamlı çıktı oluşturabilecek olmasi gibidir. Kısaca bu fantazi ``Orada bize bakan biri var.`` fikridir; bir düş değil ``Bir başkasının düşündeki nesneleriz`` fikridir.

``Ben ancak bana sürekli bakılırsa var olurum.``(Cloude Le-fort)

Buraya kadarki kısım Slavoj Zizek' in Hitchcock kitabının bir bölümünün ozeti niteliğindeydi. Burada dikkat çekilen şey aslında kendi varlığının yada kendi aksiyonlarının varlığının olanaksızlığını olumlulaştırma çabasıdır. Gece pencereden bakan biri herhangi bir kamera veyahut bir yaratıcı yanlızca kendi varlığını kanıtlamak içindir.Huzuru tasavvufta bulanların huzur bulma sebebi de kendilerini izleyenin (Allah'ın) varlığından şüphe etmemelerinden dolayı kendilerindende emindirler.