Notes

DEVLETİN EKONOMİDEKİ ROLÜNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR

• Merkantilist Görüş (W1LLIM PETTY)
• Fizyokrat Görüş (QUESNAY)
• Klasik Liberal Görüş (ADAM SMİTH)
• Sosyalist Görüş ( SAİNT SIMON)
• Keynesyen Görüş (JOHN KEYNES)
• Arz Yönlü İktisat Görüşü (ARTHUR L AFFER)
• Monetarist Görüş (MİLTON FRİEDMAN)
• Rasyonel Beklentiler Görüşü
• Anayasal İktisat Görüşü

KAMU EKONOMİK KESİMİ FAALİYETLERİ

Kamu Kesimi - Ekonomik Kesim Ayrımı

Bütün ülkelerde ekonomik faaliyetler, kamu kesimi ve özel kesim olmak üzere başlıca iki kesime ayrılır.

Kamu ekonomisi devletin ve bütün kamu kuruluşlarının ekonomik faaliyetlerinin ver aldığı ekonomik kesimdir.

Özel ekonomi prensip alarak devletin karışmadığı, mülkiyetinin ve yönetiminin özel kişilere. ait olduğu ekonomik kesimdir..


İki kesiminde ortak amacı kıt kaynaklarla en fazla üretimi gerçekleştirmek.

Toplumsal ihtiyaçlar ve kişisel ihtiyaçlar şeklinde iki ayrım yapabiliriz.

• Kişisel ihtiyaçlara konu olan mallar, arz ve talep kurallarına göre özel kesim tarafından karşılanır.

• Buna karşılık toplumun iç ve dış güvenliğinin sağlanması. Adalet ve benzeri toplumsal ihtiyaç lan karşılayan mal ve hizmetlerin arz ve talep kurallarına göre üretilmesi mümkün değildir.

Bu nedenle bu tür mallar DEVLET (kamu kesimi) tarafından üretilir.


• Kişiler bedelini ödemek koşuluyla istedikleri kadar mal satın alabilirler.

• Özel malların finansmanı bu mallan satın alan kişilerin yaptığı ödemelerdir.

Toplumsal malların finansman kaynağı devletin kişilerden aldığı vergiler ve diğer kamu gelirleridir.

Özel mallarin finansmanı gönüllü ödeme esasına dayanırken toplumsal malların finansmanı zorunlu finansman hesabına dayanmaktadır. .

• Kıt olan üretim kaynaklarının ne kadarının toplumsal mallar için ne kadarının özel mallar için kullanılacağı her zaman tartışma konusu olmuştur.
Bir ülkenin mevcut kaynaklan ile teknolojik imkanlarım tam olarak kullanması suretiyle üretebileceği mal bileşenlerini gösteren eğriye ÜRETİM İMKANLARI EĞRİSİ denir.


Devletin ekonomik faaliyette bulunmasını zorunlu kılan başlıca nedenler:

• Kamusal mal hizmetlerin üretimi
• dışsallıklar
• doğal tekeller
• tam rekabetten sapmalar

KAMUSAL MAL VE HİZMETLER

• Tam Kamusal Mallar
• Yarı Kamusal Mallar
• Erdemli Mallar .
• Erdemsiz Mallar
• Kulüp Mallan

Tam Kamusal Mallar
Faydası bütün topluma ait olan mal ve hizmetlere denir, •
• Faydası birimlere bölünemez’.
• Faydasından kimse mahrum bırakılamaz
• Tüketicileri arasında rekabet yoktur
• Bu özellikleri lıasebiyle devlet taralından üretilir.

Tam kamusal mallardan yararlanma ve bu malların faydasından mahrum kalma, durumunu. Karanlık; bir mekânın aydınlatılmasına benzetebiliriz.

Tam kamusal mai ve hizmetlerin üretimi için gerekli olan finansman kaynağını devlet kişilerden karşılıksız olarak aldığı vergi ve benzeri gelirlerle tenim eder.
• Vergi Ödeyen ve ödemeyenler tam kamusal hizmetlerin faydasından eşit ölçüde yararlanır. . •
• Milli savunma hizmetleri toplumun tamamım aynı ölçüde himaye eder, kişisel talep doğrultusunda üretilmeleri mümkün değildir.
• Bu hizmetlere, herhangi bir kişisel talep doğmaz, Bu yüzden tam kamusal mal ve hizmetlerin bedelini bireylere, yararlanma ölçülerine göre-ödettirmek mümkün değildir.

Dolayısıyla tam kamusal mal ve hizmetlerin kar amacı ile çalışan serbest piyasa ekonomisi birimleri taralından üretilmesi mümkün değildir.
Zira piyasa talebi ve buna bağlı olarak da herhangi • bir piyasa fiyatı söz konusu olmayan mal ve hizmetlerin özel kesim tarafından üretilmesi . beklenemez.







Faydası Birimlere Bölünerek Pazarlanamaz

Tam kamusal mal ye hizmetlerin sağladığı fayda bireylere sunulmak, üzere, birimlere aynlıp. Fiyatlandırılmadığından pazarlanamazlar.

• Örneğim on elmaya on kişiye dağınla bilir eşit bir şekilde yada on elma on kimiden sadece birine de verilebilir.
• Fakat' kamusal mal olduğunda herkes eşit miktarda yararlanmak zorundadır.

TKM Toplumun tamamını aynı ölçüde himaye eder. Tam kamusal mal ve hizmetlerin bedelini bireylere yararlanma ölçütlerine. Göre ödetmek mümkün değildir. Tam kamusal mallan.bu yüzden. Özel sektörün üretmesi mümkün. değildir. .

Tüketiminde Rekabet yoktur

Piyasada satışa sunulan mallar sınırlı buna karşılık sarın alacak kişi, sayısı fazla ise bu ürün üzerinde rekabet vardır.

Rekabet- doğrultusunda mala sahip olamayanlar. bu üründen mahrum kalacaklardır.-Bıına karşılık TKMH böyle bir durum söz konusu olmaz, ülke savunması için alınmış olan tedbirlerde toplumun tamâmı korunur ve insanların rekabet .etmesine gerekvoktur..