Notes

Bir Varmış Bir Yokmuş

Bilinen evrenin başının ve sonunun olması onu yaratan bir varlık ihtiyacı doğurmaz. Hatta tam tersine evreni yaratıcıyla açıklamaya çalışmak çok başka bilinmeze ve çelişkiye neden olur.
Bu girişi biraz açayım:
1. Bilinen evrenin başlangıcı vardır, ama bu başlangıç yalnızca bilinen evren için geçerlidir. Başlangıç öncesi koşullar ve durum hakkında bilgi sahibi değiliz ama şunu söyleyebiliriz:
Bildiğimiz evren uzay ve zaman boyutuna sahiptir ve sürekli genişlemektedir. Bu bilgi, evrenin sınırının ve sınırın ötesinde ne olduğunun açıklanmasını gerektirir. Evren neyin içinde genişliyor? Hiçyokluğun içinde olamaz. Bu durumda, bilinen evrene hükmeden uzay zaman prensibinin dışında bir “varlık” evreni sarıyor olmalı. Bu varlığın ayrıca bilinçli olması gerekmez. Bilinen evren nasıl bilinçli olmadan belirli prensiplerle var olabiliyorsa, aynı şekilde uzay zaman boyutunun dışındaki “varlık” da kendine özgü fiziksel yasalarla var olabiliyor ve kendi içinden sayısız evrenler meydana getiriyor olabilir. Kaynayan suda oluşan hava kabarcıkları gibi, nasıl suyun bu hava kabarcıklarını oluşturma “niyeti” yoksa, evren/evrenler de yalnızca koşullar gereği oluşup büyüyor olabilir.
2. Yaratıcı kavramı yaratım sürecini açıklamayı gerektirir. Yani yaratılan şeyin olmama hali, başka bir deyişle “yokluk” tanımlı olmalıdır. Ancak, yokluğu tanımlayamazsınız. Yokluk yalnızca var olan şeyin olmaması hali olarak tanımlanabilir ki, bu öncelikle varlığın tanımlanmasını gerektirir. O halde yokluk içinden varlık meydana getiremezsiniz. Aksi takdirde yaratılmış varlığın yokluk içinde mevcut olması gerekir ve bu da mevcut evrenin yokluğun içinde olmasını gerektirir. Yani evrenin bir sınırı vardır ve bu sınırın ötesi yokluktur gibi bir önerme gerekir. Ama dediğim gibi bu şekilde bir yokluk tanımlı olamaz.
Bilinçli yaratıcının en makul açıklaması, yarattığı şeyi kendisinden çıkarmasıdır. Varlık, her şeydir. Yani hep var olan şey (ister yaratıcı deyin, ister bilinci olmayan enerji boyutu), olabilecek her varlığı kapsar. Kendisinde olmayan bir şeyin ortaya çıkması mümkün değildir. Şöyle bir örnek verilebilir:
Beyaz ışık tüm varlıkları temsil etsin. Bu durumda beyaz ışığa başka bir renk katamazsınız, çünkü bütün renkler beyaz ışığın içinde zaten mevcuttur. Beyaz ışık bir renk elde etmek isterse yapacağı şey kendisini indirgemek, yani kendisindeki dalga boylarını filtrelemek olabilir ancak. Örneğin mavi rengi oluşturmak için beyaz ışıktaki mavi hariç tüm renkleri filtrelersiniz geriye kalan şey mavi renk olur. Bu durumda mavi rengi yaratmış olmazsınız. Yalnızca dönüştürmüş olursunuz ve bunu indirgeyerek yaparsınız.
Bu örneğe göre “her şey” olan varlık içinden indirgeme yoluyla yeni varlıklar oluşur, ama bu bir yaratım değil, dönüşümdür (yani yoktan var etme anlamına gelmez).
Kendisinde olandan indirgeyerek varlıkları dönüştüren bir yaratıcı kavramı pek çok açıdan daha anlaşılır, sorunsuz ve daha basit bir model sunar. Ancak semavi dinler için bu imkansızdır, çünkü tanrı kendi parçasından değil, canlıları yoktan var etmiştir. Ama bu konuya şimdi girmeyelim.
Burada önemli olan, her şey olan bu varlığın prensip olarak bilinçli olmasının gerekmemesidir. Bilinçli olmadığını söylemek de aynı derecede anlamsız olur, çünkü bir kez mevcut evrenin başka bir şeyin içinde dönüşmesi fikrinin olabilirliğini kabul ettiğinizde, o şeyle ilgili tanımlarımızı yalnızca bazı mantıksal çıkarımlarla yapabiliriz.
Çok uzun oldu, ama bu çerçeve içinde yokluktan türeyen varlık yerine dönüşen varlık ile daha makul bir açıklama yapılabileceğini görebileceğinizi umarım. Bu açıklama da ateizmle, agnostizmle ve deizmle daha tutarlıdır. Şöyle ki:
Deizm: “Her şey” tanrıdır ve o tanrı tüm evreni ve bizleri kendi bütünlüğünden indirgeyerek yaratmıştır.
Ateizm. “Her şey” kendine özgü fiziksel prensipleri olan ve her zaman oluş içinde bulunan, dönüşen enerjidir. Bilinçli değildir.
Agnostizm: “Her şey” bildiğimiz evren yasalarının dışında olduğundan ona atıfta bulunamayız. Bilinçli olduğunu söylemek olmadığını söylemek kadar yanlıştır.
Beni, varlığın değil yokluğun esas olduğuna, varlığın yokluktan türeyebileceğine ikna edebilir misin?