Notes

ХЭЛЦ VЙЛ VГ (Phrasal verbs)
Өөр Vгтэй хоршиж нэг утга санааг илэрхийлдэг Vйл Vгсийг хэлц Vг гэдэг ба орчин цагийн англи хэлэнд гол төлөв угтвар Vг юм уу Vйл хавсралтай хоршиж утга санааг илтгэдэг.
Анхаар : Ардаа угтвар Vгтэй хэрэглэгддэг Vйл Vгээс хэлц Vйл Vг нь ялгаатай. Хэрэв what? when? where? гэх мэт асуултанд хариулагдаж байвал хэлц Vйл Vг биш юм.
Жишээ нь : give away - бэлэглэх, тарааж өгөх ; give up - болих, хаях ; look after - харах, халамжлах ; look for - эрэх, хайх ; look out - шагайх гэх мэт
Хэлц Vйл Vгийг Vндсэн гурван төрөлд хувааж Vздэг.
I . Vйл Vг + Vйл хавсрал (verb + adverb)
a) Vйл Vг нь эс тусах бол тусгагдахуун гишVVнгVй байна. Жишээ нь :
My parents get up very early. - Аав, ээж хоёр их эрт босдог.
б) Vйл Vг нь тусах бол тусгагдахуун нь хэлц Vйл Vгийн өмнө юм уу хойно байрлана. Жишээ нь:
The man called back his words. - Тэр хVн хэлсэн Vгээ буцаав.
II . Vйл Vг + угтлага (verb + preposition) :
Угтвар Vгс нь ямагт тусгагдахуунтай байдаг тул энэ төрлийн Vйл Vгс нь ямагт тусгагдахуунтай байна. Жишээ нь :
I am looking for my passport - Би паспортоо хайж байна.
I rely on her. - Би тVVнд найдаж байна.
She asked me for help. - Tэр надаас тусламж гуйв.
III . Vйл Vг + Vйл хавсрал + угтлага (verb + adverb + preposition) :
Энэ төрлийн хэлц Vйл Vг нь Vйл Vг + Vйл хавсрал болон Vйл Vг + угтлага гэсэн төрлVVдийн аль алиных нь шинжийг агуулсан байна. Жишээ нь :
Let's go on with our lesson. - Одоо хичээлээ VргэлжлVVлцгээе.
You should lead up to the exams. - Та нар шалгалтандаа аажмаар бэлтгэх хэрэгтэй.
 
УГТВАР VГ (The preposition)
Англи хэлний нэр Vг нь тийн ялгалын утгыг Саксоны хамаатуулах болон Заахын тийн ялгалын өмнөх Өгөх оршихын тийн ялгалаас бусад тохиолдолд Vйл Vгээс гадна угтвар Vгийн тусламжтайгаар монгол хэлний 7 тийн ялгалтай дVйцэх утгыг гаргаж өгдөг.
Орон байр заах угтвар Vг (Prepositions of Place)
english mongolian example
on дээр on the house байшин дээр
in дотор in the house байшин дотор
at дэргэд, дотор, дээр at the house байшингийн дэргэд
over дээр, дээгVVр over the house байшин дээгVVр
near ойролцоо near the flat байрны ойролцоо
in front of өмнө, нVVрэн талд in front of the flat байрны өмнө
behind цаана, ар талд behind the flat байрны ар талд
across хөндлөн across the street гудамж хөндлөн
through нэвт, шувт, -аар through the window цонхоор, цонх нэвт
between хооронд, завсар between the vases ваарнуудын хооронд
among дунд among the students оюутнуудын дунд
around(round) дэргэд, тойроод around the table ширээг тойроод
atop орой дээр, дээр atop his head тVVний толгой дээр
beneath дор, доор beneath the tree модны дор
beside дэргэд, хажууд beside the house байшингийн хажууд
beyond цаана, нөгөө талд beyond the building байшингийн нөгөө талд
by дэргэд, ойр, хажууд by the river голын дэргэд
nearby ойр, ойрхон nearby the flat байрны ойр
within дотор within the city хотын дотор
under
(below, beneath) дор, доор under the house байшин доор

Чиглэл заах угтвар Vг (Prepositions of Direction)
english mongolian example
to -руу, -д, -т to the house байшин руу
into -руу, -д, -т(дотогш) into the house байшин руу(дотогш)
out of -аас (гадагш чиглэл) out of the house байшингаас
round тойрон round the house байшинг тойрон
from -аас from the flat байрнаас
over дээгVVр over the city хотын дээгVVр
along дагуу, тууш along the river голын дагуу
towards(toward) руу, . . .-ны чиглэлд, зVг, тийш, өөд towards the house байшингийн зVг

Цаг хугацаа заах угтвар Vгс (Prepositions of Time)
english mongolian example
on -д, -т (өдөр) on Saturday Бямба гаригт
on May 11 5 сарын 11-нд
on week days ажлын өдрVVдэд
in -д, -т, дараа in March 3-р сард
in 2002 2002 онд
` in summer зун(д)
in the morning өглөө(д)
in an hour цагийн дараа
in a day нэг өдрийн дараа
in 4 months 4 сарын дараа
in 5 years 5 жилийн дараа
at -д, -т (цаг) at 7 o'clock 7 цагт
at first эхэндээ
at the beginning эхээр
by гэхэд
(тодорхой хугацаа) by 3 o'clock 3 цаг гэхэд

since -аас хойш since 1997 1997оноос хойш
since 1 o'clock 1 цагаас хойш
for турш for an hour нэг цагийн турш
for 5 months 5 сарын турш
during Vед, турш during the lesson хичээлийн Vед
before өмнө, урьд before the lesson хичээлийн өмнө
before lunch Vдийн ундны өмнө
after дараа after the lesson хичээлийн дараа
after 3 years 3 жилийн дараа
till, until хVртэл till June 6-р сар хVртэл
until I come back намайг эргэж иртэл
from . . . till . . . аас. . . хVртэл from 2 till 4 o'clock гурваас дөрвөн цаг хVртэл
last өнгөрсөн last night өнгөрсөн шөнө
last month өнгөрсөн сард
next дараагийн next week ирэх долоо хоногт
next month ирэх сард
next April ирэх 4 сард
ago өмнө, урьд a day ago нэг өдрийн өмнө
a month ago сарын өмнө
at the ago of 21 21 насандаа
around орчимд at around 10 o'clock 10 цагийн орчимд
between хооронд between one and
two o'clock нэгээс хоёр
цагийн хооронд