Notes

เพลงไทยสากล หมายถึง
เพลงที่มีเนื้อร้องเป็นไทย แต่มีลีลาการขับร้องและบรรเลงเป็นสากล
ในสากลในที่นี้หมายถึง ทฤษฎี และ การปฎิบัติ จากดนตรีตะวันตก
ตะวันตกหมายถึง ยุโปรและอเมริกา
แบ่งได้ 2 ยุคคือ
((ก่อน 2475
ร.4 ฝึกทหารตามแบบอย่างยุโรป "แตรวง" ในการฝึกทหาร
ส่งมาถึงการใช้แตรวง กลายเป็นมาเป็น วงโยธวาทิต
ร.5 จริงจังกับวงแตรวง จ้างคนเมกาเชื้อชาติเยอรมัน มาสอน) ไม่ใช้ แล้วจดมาทำเหี้ยไร))

2477 หลวงสุขุมนัยประดิษฐ์ก่อตั้งวง เรนโบว์ เป็นวงแจ๊ซ เล่นให้ฝรั่งฟังตามโรงแรมโดยซื้อลิขสิทธิ์โน้ตจากอเมริการ (ตรงกับฝรั่งปี 1934)
2580 เพลงประกอบหนังเป็นที่นิยมมาก ศิลปินที่ดังในช่วงนั้น เอื้อสุนทรนาน
เววสสุนทรจามร สริยงยงยุทธ บิลลี่คีติ คีตากร จำปาเล้มสำราญ สาลี่กล่อมอาภา
(เพลงประกอบถ่านไฟเก่า เพลงในฝัน ร้องโดยเอื้อ สุนทรสนาน เพลงบัวขาว แต่งโดยหม่อมหลวง พวงร้อย [นักแต่งเพลงไทยสากลหญิงคนแรกในไทย]
เพลงจากหม่อมหลวงพวงร้อยที่ดังๆ มะลิเจ้าเอ๋ย วันเพ็ญ เงาไม้
2482 จำปาเล้มสำราญแยกไปตั้งวงชื่อดุริยะโยธิน เวสสุนทรจามรตั้งวงสุนทราภรณ์
ลักษณะวง "บิ๊กแบนด์" ตามที่ได้รับความนิยมในอเมริกาขณะนั้น
วงที่ มีชื่อเสียงมากที่สุดคือ วงดนตรีลีลาศกรมโฆษณาการ
หลังจากนั้นการแต่งเพลงไทยจึงอาศัยพื้นฐานของเพลงแจ๊ซเป็นหลัก
วิทยุในการเผยแพร่ผลงานออกสู่มหาชนได้อย่างสม่ำเสมอ
นอกจาก 3 วงนี้ยังมีวง 2482สตริงขนาดเล็ก ประกอบด้วย ไวโอลิน แมนโดลิน กีตาร์ และ แบนโจ ถึง4วง มาเลย์สตริงแบนด์ มาตุทิศสตริงแบนด์ มิตรธำรงสริงแบนด์ วีระโยธินสตริงแบนด์ 2484 ได้ยุรวงโยธินมาตั้งวง "ฮาวาย" นำโดยฮอนหาญบุญตรง มีลักษณะเช่นเดียวกันกับเพลงคันทรีของอเมริกัน
2484-2488 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ส่งผลให้ขาดภาพยนต์นำเข้า จึงได้นำวงดนตรีวงต่างๆ มาแสดง ส่งผลให้วงดนตรีเหล่านั้นได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง
เพลงไทยสากลมีสถานภาพเป็นเพลงสมัยนิยมอย่างชัดเจน
2488 ร.8แนะนำให้ ร.9แต่งเพลง แสงเทียน ชะตาชีวิต สายฝน ใกล้รุ่ง ยามเย็น
ล้วนแล้วเป็นเพลงบลูส์
หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 มีเพลงไทยสากลแนวใหม่เกิดขึ้น
คือเพลง"ชีวิตหรือเพลงตลาด" เปลี่ยนจากเรื่องความรักมานำเสนอชีวิตของ คนชนบทกรรมกรหรือคนทั่วไป เนื้อหาไปในทางล้อเลียน เสียดสีการเมืองและสังคม นักแต่งเพลงที่มีชื่อเสียงคือ "เสน่ห์โกมารชุม" แต่งและขับร้องเพลง "ผู้แทนควาย
อีกคนคือ "คำรณ สัมบุณานนท์" ใครค้านท่านฆ่า สามล้อแค้น อสูรกินเมือง ชีวิตนักโทษการเมือง ตาลีกำสรวล
2495-2500 เป็นช่วงที่เพลงชีวิตได้รับความนิยมอย่างสูง นักแต่งเพลงที่มีชื่อเสียงคือ ไพบูลย์บุตรขัน พยงค์มุกดา ตุ้มทองโชคชนะ สมยศทัศนพันธ์ สุรพลสมบัติเจริญ พรภิริมย์ ชายเมืองสิงห์
2507 เกิดการแบ่งแยกเพลงไทย ลูกกรุง และ ลูกทุ่ง
เพลงไทยสากลในแบบ เพลงละคร เพลงสลับหน้าม่าน เพลงประกอบภาพยนต์ เพลงสุนทราภรณ์ ได้รับขนานนามว่าเป็นลูกกรุง
เพลงลูกทุ่งในยุคแรก "เพชรพนมรุ้ง" เครื่องดนตรีที่ใช้คือ กีตาร์แบนโจนไวโอลินฟิดเดิลแอคคอเดียนเบสสตีลกีตาร์ เครื่องดนตรีเหล่านี้เป็นนเครื่องดนตรี เพลงคันทรี่ของทางอเมริกา เพลงโถพี่ ลอก สโตนีย์ ลอก โลโบ เพลง โอ้ดวงใจยามไร้เธอ
จากทำนองเพลง i'm a one woman man
แต่การจัดแสดงลูกทุ่งก็ยังใช้เป็นบิ๊กแบนด์
ขณะเดียวกัน 2503 การเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ เพลงร็อคในอเมริกา1950 ได้เริ่มแพร่เข้ามาสู่ประเทศไทยทางภาพยนตร์โดยเฉพาะฮอลลีวูด และนักจัดรายการวิทยุเปิดเพลงร็อคกระจายเสียงส่งผลให้ วัยรุ่นหนุ่มสาวชาวร็อคในประเทศไทยเพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้คนรุ่นใหม่ในยุคนั้นกลายเป็น เอลวิส เพรสลีย์ คลีฟ ริชาร์ด
และวงเดอะ ชาโด้ว รวมไปถึง เดอะบีเทิลส์ โดยเฉพาะ เอลวิส ก่อให้เกิดเอลวิสเมืองไทย ขึ้นเป็นจำนวนมาก "วิสูตรตุงครัตน์ องอาจจีรพันธ์ จีรศักดิ์ปิ่นสุวรรณ ศักรินทร์ปุญญฤทธิ์" สำหรับคลิฟริชาร์ดก็เป็นที่นิยมเช่นเดียวกัน เดอะชาโด้ถือเป็นแม่แบบของเพลงร็อคในประเทศไทยยุคแรก โดยการขนานนามว่าเป็นวงดนตรีที่ นำโดยกีตาร์ลีด กีตาร์ลิทึ่ม เบส กลอง
ยุคแรกๆ ที่เล่นเพลงร็อคในบ้านเราคือ หลุยส์กีตาร์บลูส์ ชาร์มมิงบอยส์ ซิลเวอร์แวฯด์ มีผลงานเพลงโดยการลอกผลงานจากอเมริกาและอังกฤษ โดยใช้คำเรียกว่า แกะเพลง ความนิยมเพลงร็อคได้พุ่งขึ้นสูงสุดเมื่อสงครามเวียดนามเมื่อสหรัฐอเมริกาได้ส่งกำลังทหารเข้ามาตั้งฐานทัพในประเทศไทยราวปี 2507 ส่วนใหญ่อยู่ในภาคอีสาน และ นครสวรรค์ ชลบุรี วงดนตรีได้ก่อตั้งขึ้นมามากมายเพื่อตอบสนองความสำราญของทหารเมกัน ตามสถานบันเทิง การจัดหาเพลงดังกล่าวได้ทหารเมกันช่วยสั่งแผ่นเสียงจากเมกามาให้วงดนตรีต่างๆแกะเพลงกัน วงร็อคจากต่างชาติที่ไทยเอาเป็นแรงบัลดาลใจเช่น บีเทิลส์ โรลิงสโตน ครีม ดอ คลีเลนซ์ เคลียร์วอเตอร์ ริไวเวิล แกรนฟังค์ เรลโรด ซานทานา ยูไรฮีพ ดีพเพอเพลิ ชาคิโก
ต่อมาได้มีการบัญญัติศัพท์ เพลงสไตล์ แจ๊ซร็อค ตามวงเมกันคือ ชิคาโก ประกอบด้วยกีตาร์กลองเบสคีย์บอร์ด เครื่องเป่าทองเหลือง ในปี
2512 สมาคมดนตรีได้จัดประกวดวงดนตรีสตริงคอมโบขึ้นผลว่า วงดิ อิมพอสสิเบิล นำโดย เศรษฐา ศิระฉายา และ ปราจีน ทรงเผ่า ได้รับรางวัล
จุดเปลี่ยนแปลงอันสำคัญยิ่งของเพลงไทยสากล การที่วง ดิอิมพอสสิเบิลได้บันทึกเสียงเพลงประกอบโทนของเปี๊ยกโปสเตอร์ ถือเป็นประวัติศาสตร์ของวงการดนตรีไทย เพราะนเื่องจากเพลงประกอบหนังเรื่องนี้เป็น เพลงไทยสากลที่เรียบเรียงขึ้นโดยอยู่บนพื้นฐานเพลงร็อค หลังจากนั้นจึงทำเพลงประกอบหนังเรื่อง ดวง ระเริงชล ปรากฎการณ์จากแจ๊ซมาสู่ร็อค ซึ่งถือวได้ว่าเป็นต้นแบบของเพลงไทยสมัยนิยมในปัจจุบัน
แต่วงนี้ไม่ได้แต่งเพลงเองใช้ นักแต่วเพลงชั้นครูเช่น พยงค์ มุกดา ชาลี อินทรวิจิตร
2512-2522 วงดนตรีสตริงคอมโบยังยึดถือการเล่นเพลงสากลหรือเพลงฝรั่งจากอเมริกาและอังกฤษที่เข้ามาในไทย โดยการลอกเลียนแบบ วงที่มีชื่อเสียงคือ "โรแยลสไปรท์สอำนาจสีมา พีเอ็มไฟว์ดอนสอนระเบียบ แกรนเอ็กซ์นครเวชสุภาพร แฟนตาซีโอสถประยูรเวช แม้กระแสเพลงฝรั่งยังมีมากแต่มีนักดนตรีกลุ่มหนึ่งทวนกระแสความนิยมในเวลานั้นด้วยการแต่งเพลงไทย ชื่อวงว่า "ชาตรี" ผู้ซึ่งสร้างมิติใหม่ให้กับวงการเพลงไทยสมัยนิยม
วง ชาตรี มีต้นกำเนินมาจาก พ็อพร็อคในอังกฤษราว 1960-1970 คือความเรียบง่าย ทำนองเพลง ฮาโมนี ตลอดจนถึงการร้อง สะท้อนถึงรักวัยรุ่น ประการสำคัญคือ ทุกเพลง แต่งโดยใช้สมาชิกในวงทั้งหมด การแต่งเนื้อเพลงโดยไม่ยึดถือถึงสัมผัสคล้องจอง ลักษณะดังกล่าวถือได้ว่าปฎิวัติกฎเกณการแต่งเพลงในไทยที่เคยถือปฎิบัติเป็นเวลานาน
ปลายปี 1970 เพลงดิสโก้เริ่้มได้รับความนิยมในชาติตะวันตก โดยนิยมจากหนัง Saturday night fever ปรากฎว่าเพลงและหนังสร้างความนิยมทั้งตะวันตกและประเทศไทย อย่าท่วมท้น ส่งผลให้ วงสตริงคอมโบทั้งหลาย เล่นดิสโก้ นอกจากแต่งใหม่ บางทีใช้เพลงเก่ามาทำทำนองใหม่
2522 แกรนด์เอ็กซ์สร้างผลงานในชุด ลูกทุ่งดิสโก้ โดยการนำเพลงลูกทุ่งต่างๆมาเรียบเรียงใหม่ เช่น ปูไข่ไก่หลง ขี่เก๋งอย่าลืมเกวียน จักรยานคนจน หลังคาแดง โดยการทำ เมดเล่ย์นำเพลงมาต่อกันเหมือน beatles mania ออกจำหน่ายในรูปแบบของเทปในปีนั้นขายได้ถึง2แสนม้วน จากผลงานของแกรนเอ็กซ์ส่งผลให้อีกหลายวงทำผลงานดิสโก้ตามมา แต่ไม่ประสบความสำเร็จเท่าผลงานลูกทุ่งดิสโก้ ต่อมา 2524 แกรนเอ็กซ์ ได้สร้างผลงานในชุด แกรนด์เอ็กซ์โอ ด้วยการนำเพลงไทยสากล ที่ สุเทพวงศ์กำแหงชรินทร์นันทนาครเคยขับร้องไว้ มาเรียบเรียงเสียงประสานใหม่ในแบบป็อปร็อค เช่น ทาสสรัก ลาก่อนความรัก บัวนี้ค้อยนอย รัก ลมสวาท ภาพดวงใจ ผลงานได้รับความนิยมมากกว่าชุดดิสโก เนื่องจากทำยอดขายได้มากถึง 1 ล้านม้วน
นับเป็นประวัติศาสตร์อีกอย่างคือแกรนเอ็กซ์สามารถทำยอดขายได้มากถึง1ล้านม้วน
ซึ่งไม่เคยมีมาก่อน นับเป็นปรากฎการณ์ใหม่ในเชิงพาณิชย์หรือในเชิงธุรกิจที่แสดงให้เห็นถึงสถานภาพอันเป็นสินค้าของเพลงสมัยนิยมได้อย่างชัดเจนกว่าชุดที่ผ่านมา ขณะที่เนื้อเพลงไม่ได้ก่อให้เกิดความกว้าวหน้าหรือพัฒนาต่อวงการเพลงไทยสมัยนิยมแต่ประการใด แกรนเอ็กซ์และอิมพอสสิเบิล นั้นไม่ได้แต่งเพลงเพิ่มใช้เพลงเก่านำมาทำใหม่ ผลงานชุดหลังๆ อิมพอสสิเบิลนั้นได้แต่งเพลงเอง เพียงสบตา เพื่อน เชื่อฉัน
2527-2528 เข้าสู่ธุรกิจการฟังเพลง บริษัทเพลงกำเนิดขึ้นมากมายเช่น RS อโซนา ไนท์สปอร์ต นิธิทัศน์ แกรมมี่
พัฒนาการบันทึกเสียง ใช้บันทึกเสียงแบบหลายแทร็ค
ช่วง 2520 นับเป็นการเปลี่ยนแปลงในวงการเพลงไทยสมัยนิยมเช่นประมาณปี 2527 กลุ่มนักนดตรี นักแต่งเพลงชื่อ บัตเตอร์ฟลาย นำโดยสุรสี ได้สร้างผลงานเพลงประกอบหนังเรื่องวัยระเริง ในรูปแบบร็อค เป็นบรรทัดฐานการสร้างงานผลปรากฎว่าทั้งเพลงและหนังต่างประสบความสำเร็จ โดยอัสนี วัตสัน ได้สืบทอด และได้ถือเป็นต้นแบบของวงการดนตรีเพลงร็อคไทยตราบแต่นั้นมา
แกรมมี่ก่อตั้งในปี 2527 2528 เรวัต ได้สร้างผลงาน เจ้าสาวที่กลัวฝน ดอกไม้พลาสติก แบบป็อปร็อค ซึ่งเป็นต้นแบบของเพลงรุ่นต่อมา
2530 นันทิดาแก้วบัวสาว ธงชัยแมคอินไต อัสนีวัตสัน เข้ามาอยู่ใน
แกรมมี่
2516 เพลงเพื่อชีวิตปรากฎในประเทศไทยอย่างชัดเจน แบบเพลงโฟล์คที่มีเนื้อหาสะท้อนสังคม ความยุติธรรมระหว่างชนชั้นเรียกร้องความเป็นธรรมให้กับคนชนชั้นล่าง
ต้นแบบคือ บ็อบ ดีแลน โจแอน บาเอซ
วงคาราวานมีบทบาทสำคัญที่สุดในการเรียกร้องประชาธิปไตย กลุ่มเป้ายุคนั้นมีแต่นักศึกษาปัญญาชน หลังจากเหตุการณ์ 6 ตุลาคม พ.ศ 2519 เพลงเพื่อชีวิตจำเป็นต้องยุติบทบาทและเลือนหายไปจากวงการ เนื่องจากถือเป็นเพลงกบฐขัดต่ออำนาจรัฐ
ต่อมา 2523 วงคาราบาวมีจุดมุ่งหมายที่จะนำเพลงเพื่อชีวิตเข้าสู่ระบบธุรกิจขายเพลง คาราบาวจึงไม่นำเสนอเพลงที่รุงแรงไม่เท่าคาราวาน แต่ยังสะท้อนให้เห็นสภาพชีวิตคนทั่วไป ที่ถูกเอาเปรียบ สองชุดแรกของคาราบาวที่มีลักษณ์ของเมกันคันทรีไม่ได้รับความนิยมอย่างเห็นได้ชัด ต่อมา
2526 ผลงานเพลงวณิพก ลักษณะของลาติน ร็อค โดยมีต้นแบบจากวงซานตานา
ซึ่งตรงกับรสนิยมของผู้ใหญ่บางกลุ่ม ทำให้เพลงวณิพก ได้รับความนิยมเกินความคาดหมาย คาราบาวทุกอัลบั้มอย่างน้อย 1 เพลงต้องเป็นลาตินร็อค ใช้ลาตินร็อคหากิน คาราบาวรวมทุกแนว คันทรี ร็อค แจ๊ซ โฟล์ค คาราบาวประสบความสำเร็จอย่างมากจากชุดเมดอินไทยแลนด์ ขายได้มากกว่าล้านม้วน กลุ่มวัยรุ่นเริ่มเล่นดตรีของตัวเองจากเพลงคาราบาว
2520 เป็นต้นมา บริษัทเพลงต่างๆ รวบรวม ศิลปิน แล้วริเริ่มการมีโปรดิวเซอร์อยู่ในสังกัดจนกระทั่งขาดไม่ได้
เกิดเหตุการณ์การแข่งขันระหว่างบริษัทเกิดขึ้น ทำให้เพลงไร้ความงดงามขาดศิลปะ
2530 ยังคงยึดถือบรรทัดฐานงานของตะวันตก ภาพรวมทั้งหมดสะท้อนได้โดย อัสนี วัตสัน นักแต่งเพลงรุ่นใหม่ ต่อคำถามที่ว่า ทำไมเพลงสายล่อฟ้าเหมือนเพลงฝรั่ง ก็เพราะว่ามันเป็นแพทเทินร็อคแอนโรลยังไงล่ะ การแต่งเพลงแบบอัสนีวัตสันได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะใช้เวลาแต่งน้อย