Notes

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/16008970.asp

ense agrisi, yuksek tansiyonun en meshur belirtisidir.

hic bir anomali olmamasina ragmen birden boyle bir tansiyon ortaya cikmasi, ilk basta yogun stresi dusundurur.

yuksek kolesterolle tansiyonun baslamasinin dogrudan iliskisi yok. her ikisi de damarlari hasat eden hastaliklar.

cok paranoyak olmayi bir tarafa birak, hic paranoyak degilsin. yuksek tansiyon son derece sinsi bir hastaliktir. yilanin basi kucukken ezilir.

gidecegin doktor sana soyleyecektir ama, ben de simdiden yazayim:

sigara iciyorsan, birakmalisin.

tuzu yok denecek kadar azalt.

cay, kahve, kola, ice tea gibi icinde tein, kafein olan her seyi kes. su, tuzsuz ayran ve ihlamur ic.

uyku apnesi sendromun olup olmadigini anlaman icin, uyku laboratuarinda incelenmen iyi olabilir. uyku apnen varsa yani uyurken solunumun duruyor ve bogulacak gibi oluyorsan, zamanla tansiyonun yukselir.

uykularinin cok duzenli oldugu bir iste calisman gerekir. sabahlara kadar bilgisayar basinda oturmani gerektiren bir isin varsa, vucudun artik isyan bayragini cekmis demektir. hayat tarzini degistirmen, gece onbirden sonra yatman ve her gece en az sekiz saat yirmi dakika kaliteli bir uyku uyuman lazim.

uzun ve temposuz yuruyuslerin cok faydasini gorursun. uzun derken, en az yarim saat sursun. giderek gunde bir saate kadar cikarirsin.

boyunu yazmamissin. boyun 170 cm ise mesela, 74 kilo fazla sana. ben senin yerinde olsam, boyumun cm cinsinden ifadesinin son iki rakamindan 5 cikarir ve o kiloyu gecmemeye azami dikkat gosteririm. yani 170 santimetre boyun varsa, 65 kilogram vucut agirligini gecme. vucut gelistirmeci vucudun varsa, cok kasin varsa bi sey diyemem. ama verilen her 10 kilogram, tansiyonu 1 cm dusurur. (sismanlar icin soyluyorum, senin icin degil). sisman kisi 100 kilodan 90 kiloya indiginde, tansiyonu 15'ten 14'e iner.

hazir salca, zeytin, tursu, ketch up, sardalya, cips, sucuk, pastirma, sosis, salam gibi tuzlu seyleri acilen kes. peynir bagimlisiysan, peyniri aksamdan suya koy, tuzunu cikar, oyle tuket. icinde sodyum benzoat olan seyleri de kesmen gerekiyor. en ideali, ambalajli ve fabrikada uretilmis bir sey yememen.

senin durumunda birinin sodyum almasi, bile bile bela aramak demek.

yuksek tansiyon hastasi olup olmadigini anlaman icin, her gun ayni saatte, ayni profesyonel kisi tarafindan, her gun ayni aclik tokluk halinde, ayni tansiyon aletiyle, en az 5 dakika oturur pozisyonda dinlenmis olarak ve on gun sureyle tansiyonunu olcturmen ve bir kagida kaydettirmen gerekiyor. eger paran varsa, abpm en iyisi. bazilari buna "tansiyon holteri" gibi uyduruk bir isim takmislar. 24 saat sureyle koluna takiliyor. ara ara tansiyonunu olcuyor. sen gunluk aktivitelerine devam ediyorsun. bu arada notlar alman gerekiyor. sinirliydim, merdiven cikiyordum, kosmak zorunda kaldim, telefonda munakasa ettim, kabizdim ikindim gibi...

sunu hic unutma: dusurulemeyek bir tansiyon yok. "benim tansiyonum dusmuyor, hep yuksek" lafi bir palavra yani.

tansiyon yuksekligi, seni bobrek yetmezligine, felc gecirip yatalak olmana, kalb krizi gecirmene, kalb yetmezligi olmana, aort anevrizmasi olmana, erkeksen iktidarsiz olmana, bacaklarinda damar tikanikliklari olusmasina goturebilecek bir dert. kontrol altinda tutman sart.

su an cok stresli bir donemden geciyorsan, psikoterapi ve hatta hafif endise giderici ilaclar bile gerekebilir. (anneni ne zaman kaybetmistin sen?)

yoga, inancina gore ibadet, trekking, meditasyon teknikleri, huzur verici relaksasyon muzikleri, sehir hayatindan kacip kirlara siginmak, sehir temposundan, koy temposuna gecmek hep iyi gelecek seyler.

seni cok strese sokan bir isin varsa, orta vadede o isten ayrilman lazim. ya da surekli tansiyon ilaciyla yasarsin.

senin once bir kardiyolog, sonra bir nefrolog tarafindan ayrintili olarak degerlendirilmen lazim. ben senin yerinde olsam, isi saglama almak icin, bir de endokrinologa gorunurum.

eger bobregini besleyen atardamarinda darlik var ve tansiyona sebep olan sey buysa, stent ve hatta ameliyat gerekebilir ama nadir gorulur boyle bir sey.

not: duyuruda bir soruya cevap olarak yazmistim bunu. belki bir baskasinin da isine yarar diye buraya da yapistirdim.