Notes

 hubert   sauper’in  muhteşem  belgesel-filmi   darwin’s   nightmare ,  afrika  kıtasının  en  büyük  gölü   victoria’daki  balık çiftliklerini  ve   sebep  olduklarını konu eder. çok uluslu şirketler tarafından işletilen bu devasa balık çiftliklerinde, şirketlerin daha çok üretim yapabilmek için göle saldıkları özel bir tür balık göldeki diğer tüm ekolojik yaşamın sonunu getirmiştir. böylece victoria gölü’nün sundukları sayesinde kendi hayatlarını devem ettirebilen; su ihtiyacını gideren, balık tutan, hayvanlarını besleyen insanlar, bütün, evet bütün yerel geçim kaynaklarından mahrum kalırlar. tonlarca balık üretimi yapılan gölün kıyısında yaşayan insanların ellerinde kalan, ya yine bu şirketlerde ancak üç-beş kişinin karın tokluğuna yaptığı güvenlik, temizlik gibi işler ya seks işçiliği ya da açlık, yoksulluktur. tanzanya’dan kalkan uçaklar victoria’da üretilmiş taze balıkları avrupa’nın çeşitli ülkelerine götürür, bm kamplarında sefalet içinde yaşayan insanlara konserve gıda ve pilotların  belgeselde  anlattıkları gibi silahla geri döner.

-2-
13 mayıs 2014’te manisa soma’da maden ocağında çıkan yangın ve arından meydana gelen göçükte 301 maden işçisi öldü. madende birçok işçinin yaşamını kurtarabilecek yaşam odası yoktu, asansörler çalışmıyordu ve işçilerin bir çocuğunun gaz maskesinin kullanım süresi dolmuştu. zira bunlar madenin işletmecisi soma holding için üretim maliyetinin artması demekti. maden’de 800 metre derinlikte zehirlenerek ölenler arasında yalnızca soma’dan değil, ege’nin her bir köyünden gelen insanlar vardı. belgeselci fatih pınar’ın katliamın ertesi gününde cumalı köyünde çektiği görüntülerde genç bir kadın, neden civar köylerdeki tüm erkeklerin korkunç koşullarda işletildiğini bildikleri bu madenlere mecbur olduğunu şöyle anlatıyordu:

“mecbur çalışıyorlar. ne bıraktılar ki? tütün bırakmadılar, pamuk bırakmadılar, domates bırakmadılar… ne yapsınlar?”

-3-
yaşar kemal, fırat suyu kan akıyor baksanaromanında, zeytin yetiştirmenin nasıl bir emek istediğini şöyle anlatır:

"önce zeytin fidesini dikeceksin, yetişmesi için ona bakacaksın, her yıl dibini kazacak havalandıracaksın, yabanileri aşılayacaksın, aşıyı tutturmak için usta bir aşıcı olacaksın, usta bir aşıcı  olmak  için de yıllar yılı, deneylerden geçecek, sonunda da aşıyı tutturunca sevincinden göklere uçacaksın, sonra da uzun yıllar meyve versin diye bekleyeceksin. önce, yedinci yılda bir tek ya da üç meyve verecek. işte o ilk sevincin, ilk göz ağarındır, o ilk zeytini yemeyip bir armağan gibi saklayacaksın. öteki yıllar yirmi otuz tane kapkara, başparmak büyüklüğünde ışıl ışıl zeytinler alacaksın. üçüncü yıl sağlıklı genç ağacın ürünü artık sayısızdır ve çok etlidir. genç ağacın zeytini büyük, parlaktır. yaşlı ağaçların meyvesiyse küçük, buruşuktur. meyvesini vermiş, olgunlaştırmış genç ağaç, şöyle uzaktan, insanı görünce kabarır, sevinçten yaprakları ışık gibi açar, titrer. insan düşünmeli, elini attığı her zeytin tanesinde, her pirinç, her buğday tanesinde ne kadar, ne çok alın teri, ne kadar çok emek var."

soma katliamı’ndan birkaç ay sonra, yine soma’da, bu sefer yırca köyünde kolin grubu tarafından inşa edilecek termik santral için tam 6 bin zeytin ağacı bir gecede kesildi. zeytincilikten başka geçimi olmayan köylüler, son hasatlarını kesilmiş ağaçlardan erkenden toplamak zorunda kaldıklarında, bu hasat normalde edeceğinin yarısı kadar bile etmeyecekti.

-4-
cargill, onlar desin “nişasta bazlı şeker üretimi” biz diyelim gdo’lu gıda üretimi yapan ve girdiği her ülkede tekele dönüşen bir çokuluslu şirket. önce bunu 2 mart 2004 tarihli tmmob bülteninden netleştirelim:

“şeker fabrikaları, pancardan sakkaroz kökenli şeker üretmektedirler. nişasta bazlı şeker fabrikaları ise, mısırdan, fruktoz ve glukoz şurubu imal etmektedirler. türkiye'de pancara dayalı şeker sektörü, ülkenin şeker gereksinimini karşılamaktan başka, 450 bin üretici aile, 100 bin tarım işçisi, 30 bin fabrika işçisi, hayvancılık ve nakliye alt sektörlerinde çalışan 7-8 milyon kişiye doğrudan gelir yaratmakta ve üstelik te kar etmektedir. tşfaş 2003 yılını 350 trilyon tl kar ile kapatmıştır. (...)

60 milyar dolarlık yıllık ciroya sahip ve borsada işlem görmeyen şirket, abd’de kirli siyaset-piyasa ilişkilerinin merkezinde gösteriliyor. "

şirket türkiye’de 1960’lardan beri faaliyet gösterse de, özellikle akp döneminde kendisi için çıkarılmış özel yasalar sayesinde ve üretim yaptığı tarım arazilerine dair çıkmış yürütmeyi durdurma kararlarına rağmen devasa şekilde büyüdü.

nasıl büyüdüğüne ilişkin en iyi örnek, 11 mart 2008 tarihinde tbmm’den geçen ve cargill yasası olarak anılan yasa:

"meclis'ten kamuoyunda cargill'e af düzenlemesi olarak bilinen yasaya vize çıktı. 11 ekim 2004 tarihinden önce, gerekli izinler alınmadan tarım dışı amaçla kullanılan arazilere, 'istenilen amaç' ile kullanımına izin verilecek. tbmm genel kurulu'nda, toprak koruma ve arazi kullanımı kanunu ile mera kanunu'nda değişiklik öngören yasa tartışmayla kabul edildi. yasayla, 11 ekim 2004 tarihinden önce, gerekli izinler alınmadan tarım dışı kullanıma açılan arazilere, 'istenilen amaç' ile kullanım izni verilecek."

bugünlerde ise akp hükümeti yine cargill için özel bir düzenleme yapıyor. bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı’nın hazırladığı üretim reformu paketikanun taslağı, nişasta bazlı yani gdo'lu şekerlerin üretim kotası tamamen kaldırmayı ve böylece şeker piyasasını maliyeti ucuz nbş'ye terk etmeyi hedefliyor. başka bir deyişle, pancar çiftçisi kotalı üretime talim ederken, cargill ile beraber 5 nbş firması da “kotasız üretim”in keyfini sürecek.

ezcümle;

cargill’e kıyak için hazırlanan üretim reformu paketi kanun tasarısı'nın yasalaşması, pancar çiftçisini victoria gölü'nün, soma'nın, yırca'nın "kader" olmayan kaderine, hepimizin sağlığının ise gdo’lu gıdalara teslim edilmesi anlamına geliyor.




14.09.2016 14:05 ~ 16:18 muskulpesentmisim