Notes

Ayıptan sorumluluğun şekli şartları :
*Alıcının şeyi gözden geçirmesi
*Satılanda bir ayıp tespit ederse bunu satıcıya bildirme
*Zamanaşımı süresine uyma

🌸Satılanı gözden geçirme: Gözden geçirmenin içerik yoğunluk ve biçimi , ticari ve yerel adet ve teamüllere satılan şeyin oluşum tür ve yapısına göre belirlenir .
🌸Gözden geçirme süresi: Malın ayıplı olduğu devralma sırasında açıkla belli değilse ,alıcı devralmadan itibaren işlerin olağan akışına göre imkan bulur bulmaz satılanı gözden geçirmek zorundadır
Sebzede 2 günlük gözden geçirme süresi gecikmiş bir süre olarak kabul edilmektedir.
Hayvan satışlarında devralma tarihinden itibaren 9 gündür .
Ticari satışlardan malın teslimi sırasında açıkça belli olmayan gizli ayıplarda satılanı gözden geçirme süresi alıcının malı teslim aldığı tarihten itibaren 8 gündür.
🌸Gözden geçirme yeri :Aksi kararlaştırılmamışsa gözden geçirme yeri o şeyin devralındığı yerdir.Mesafe satışlarında gözden geçirme yeri teslim yerinde yapılır. Ard arda teslimli satışlarda gözden geçirme yeri her kısmın devralındığı yerdir.Satılan mal bir taşıyıcıyla gönderiliyorsa ,malın taşıyıcıya teslim edildiği yer, taşıyıcının ancak alacaklının temsilcisi olması halinde gözden geçirme yeri sayılır.
🌸Gözden geçirme giderleri : Alıcıya aittir.Ancak taraflar sözleşmede aksini kararlaştırabilirler.

🦋Ayıbı bildirme :Gözden geçirme sonunda alıcı satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır.
🦋Ayıp bildiriminin hukuki niteliği: Tek taraflı olarak satıcı veya vekiline yöneltilmesi ve varması gerekli bir bilgi ya da düşünce açıklamasıdır. Bildirim , satıcının hukuk alanına vardığı anda değil, alıcı tarafından yapıldığı anda sonuçlarını doğurur.
🦋Ayıp bildiriminin içeriği : Alıcı yaptığı ayıp bildiriminde şeydeki ayıpları açık bir şekilde tanımlayıp belirtmeli ve satılan malı kabul etmeme iradesini satıcıya kesin bir ifadeyle bildirmelidir.
🦋Ayıp bildiriminin tabi olduğu şekil : Bildirim bir şekle tabi değildir. Ancak ispat açısından taahhütlü bir mektup , telgraf veya noter kanalıyla ya da güvenilir elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılması tavsiye edilir .
🦋Ayıp bildiriminin süresi : Ticari olmayan adi satışlarda bildirim süresi, alıcı , satılanda bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. Olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkartılamayan bir ayıp, özellikle bir gizli ayıp , sonradan ortaya çıkarsa, alıcı ayıbı satıcıya hemen bildirmek zorundadır. Aksi halde satılan şey bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır .
🦋Ticari satışlarda malın teslimi sırasında belli olan açık ayıplar için alıcıya 2 günlük bildirim süresi tanınmıştır . Buna karşılık açık olmayan ayıplarda bildirim süresi malın tesliminden itibaren 8 gündür. Ayrıca gizlenmiş ayıplar yönünden satıcı ayıbın kendisine süresi içinde bildirilmediği def’inde bulunamaz
🦋Başka yerden gönderilen mesafeli satışlarda satılanı koruma yükü :
Başka yerden gönderilen satılanın ayıplı olduğunu ileri süren alıcının ilk ödevi satılanı korumaktır.Koruma giderleri satıcıya aittir.Alıcı gerekli önlemleri almayı ihmal ederse , satıcıya karşı onun bu yüzden uğramış olduğu zararlardan Tbk m.112 ye göre sorumlu olur.Ayrıca alıcı önlemleri aldıktan sonra durumu satıcıya uygun bir süre vererek bildirmelidir
🌺Zamanaşımı süresine uyma yükü
Satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her tür dava hakkı , satılandaki ayıp daha sonra meydana çıksa bile , satılanın alıcıya devrinden itibaren 2 yok geçmekle zamanaşımına uğrar. Bu süre hem ticari hem de ticari olmayan taşınır satışlarında uygulanır.Taşınmaz satışlarında bu süre 5 yıldır.
🌺2 yıllık süre satılanın alıcıya devriyle birlikte işlemeye başlar . Satılan şeyin devrinden amaç alıcının, özellikle mal üzerinde fiili hakimiyet kurmasıdır.
🌺Alıcının satılandaki bir gizli ayıbı satılan malın tesliminden 2 yıl geçtikten sonra öğrenmesi halinde, ayıptan doğan hakkı sona erer, borç, eksik borç haline dönüşür.
🌺2 yıllık Zamanaşımı süresini hükme bağlayan Tbk231 düzenleyici bir hükümdür taraflar isterlerse sözleşme ile bunun aksini kararlaştırabilirler.
🌺Satıcı satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise , 2 yıllık zamanaşımından yararlanamaz.Bu taktirde 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır.Yanlış mal teslimi ile miktar itibariyle eksik mal tesliminde de uygulanacak süre genel nitelikteki 10 yıllık süredir .
💐Alıcı gözden geçirme ve bildirim şartlarını yerine getirmemişse , satıcının açacağı bedel davası ile diğer alacak davalarına karşı her zaman ayıp def’”ini ileri sürebilir .
💐2. El satışlarında Zamanaşımı süresinin , taşınır mallarda 1, taşınmazlarda ise 3 yıldan az olamayacağı hükme bağlanmıştır.
💐Zamanaşımı süresinin tüketici yararına uzatılması mümkün iken , korunan kişi olduğu için onun aleyhine kısaltılması mümkün değildir.
🌿ALICI LEHİNE AYIPTAN DOĞAN HAKLAR:Seçimlik Haklar
🌻Alıcı kanunda öngörülmüş bazı sınırlamalar dışında seçimlik haklardan istediğini tek taraflı irade beyanıyla kullanmak suretiyle bunu seçmiş olur.Alıcının irade beyanı satıcının hakimiyet alanına ulaştığı anda yenilik doğuran hak sonuçlarını kendiliğinden doğurur.Alıcının seçimlik hakkını kullanması satıcının kabulüne bağlı değildir . Yenilik doğuran hak , sahibine bir yetki verir ve bu hakkın kullanılması karşı tarafın kabulüne bağlı değildir .Yenilik doğuran hak sonuçlarını kendiliğinden ipso jure doğurur.
🍁Satıcının itiraz etmesi, özellikle dava açması halinde hakim, sadece dönmenin haklı olup olmadığına karar verir. Açılan dava yenilik doğuran bir dava değil tespit davasıdır.Hakimin dönmeyi haklı bulması halinde vereceği karar da inşai değil tespit kararıdır.
🐿Seçimlik hakkın kullanılması şarta bağlanamaz. Bir defa kullanılmakla sona ereceği için alıcı, iradesini seçimlik haklardan