Notes

Mausoleum van keizer Hadrianus
Castel Sant'Angelo (Engelenburcht)

Hadrianus liet in 123 een mausoleum bouwen in Rome, op wat daarvoor de tuinen van Domitia waren. Dit mausoleum was bedoeld als familiegraf voor de adoptiekeizers. Het gebouw wordt in het Latijn Moles Hadriani genoemd, maar tegenwoordig ook wel de Engelenburcht (of Castel Sant’Angelo), omdat het later werd gebruikt als burcht. Om die reden is het gebouw vaak verbouwd, de burcht moest verstevigd worden. Het gebouw heeft nog vele andere functies gehad, voordat het een burcht was, had het de functie van deel van de stadsmuur. Later werd een pauselijke residentie, daarna een kazerne, en toen een militaire gevangenis. Nu echter is het gebouw een museum.

Het mausoleum was 16 jaar later voltooid, dus in 139. Dat is een jaar nadat de keizer was doodgegaan. [verhaal Hadrianus]. Het is dus afgemaakt door Antonius Pius, de opvolger van Hadrianus. Het werd gebouwd aan de Tiber, aan de overkant van het Campus Martius. Daar lag het mausoleum van Augustus, dat Hadrianus en de architect Decrianus veel inspiratie had gegeven. Zo hadden allebei de gebouwen de vorm van een cilinder. Om aan de andere kant van de rivier te komen, werd in 134 de pons Aelius gebouwd, die ook engelenbrug of ponte Sant'Angelo' of wordt genoemd.
Het originele gebouw stond op een fundament van bijna 90 meter bij bijna 90 meter, dat zo’n 15 meter hoog was. Daarop stond het daadwerkelijke mausoleum met een diameter van 64 meter en een hoogte van 21 meter. Bovenop het gebouw stond een beeld van Hadrianus is een wagen met vierspan, en ook enkele andere bronzen beelden en inscripties. De buitenkant was, net zoals het mausoleum van Augustus, bekleed met marmer. Binnen kwam je via een vierkant vestibulum, een portaal, met een apsis, waar mogelijk een beeld van Hadrianus stond. Aan de rechterkant is een gang die uitkomt je in een grafaula, met de grafurnen van Hadrianus en zijn vrouw Sabina, en ook die van latere adoptiekeizers, Severus en Caracalla. Deze was de laatste die een urn in het mausoleum zette, namelijk in 217.

De naam van het mausoleum toen het een burcht werd, de engelenburcht, komt voort uit een legende.
Sinds de 17e eeuw heeft men meermaals geprobeerd het gebouw te reconstrueren o.a. de Franse architect Vaudremer (1829-1914). De vele beelden werden later toegevoegd tijdens de Renaissance. De orginele ingang van het mausoleum van Hadrianus bevond zich ongeveer drie meter onder de huidige ingang.
Legende
De engelen burcht (Castel Sant’angelo) heeft zijn naam te danken aan een legende. Deze legende vertelt het verhaal over de tijd dat er een pestplaag heersde in Rome. Het was Paus Gregorius die God smeekte om hier een einde aan te maken. Aarstengel Michaël verscheen en gaf gehoor aan zijn smeekbede. Deze verschijning zou het einde van de pestplaag zijn geweest. Paus Pius II bouwde een kapel op de plaats waar Michaël verschenen zou zijn. Boven op de burcht staat een bronzen beeld van aartsengel Michaël. Dit beeld stamt uit 1753.
De Engelenburcht heeft zijn naam te danken aan een legende. Op kerstdag 590 hield Paus Gregorius I (paus van 590 tot 604) een grote plechtige kerkelijke optocht om God te smeken een einde te maken aan de heersende pestepidemie. Tijdens een smeektocht (processietocht) droeg de paus een afbeelding van de maagd Maria. In een visioen zag hij boven het mausoleum de aartsengel Michael zijn bebloede zwaard in de schede steken, wat betekende dat Gregorius' bede was verhoord en de strijd tegen de pestepidemie voorbij was. Waarschijnlijk heeft de burcht tijdens deze gebeurtenis zijn huidige naam “De Engelenburcht” gekregen. Paus Bonifacius IV (regeerde van 608-615) liet op de plaats waar de aartsengel zou zijn neergestreken een kapel bouwen.

Het bouwwerk bestond toen uit een 84 meter hoge vierkante sokkel, daarop een cilinder met een doorsnee van 64 meter. De bovenkant was bedekt met aarde en er waren cypressen geplant. Een bronzen beeld van Hadrianus met een vierspan maakte het geheel af. Ruim 130 jaar later, in 271, werd de tombe versterkt en werd het opgenomen in de Aureliaanse Muur.

Ruim drie eeuwen later was het paus Paulus III die een marmeren beeld liet maken van de aartsengel Michael, als herinnering van de strijd tegen de pest en het visioen van paus Gregorius I. Het beeld werd gemaakt door Raffaello da Montelupo, het originele beeld werd in 1752 vervangen door een versie in het brons, gemaakt door de Vlaamse Pieter Verschaffelt

De ronde Engelenburcht wordt met de andere oever van de Tiber verbonden door de Engelenbrug. Aan weerskanten van de brug staan 10 engelen, welke tijdens de restauratie in 1669 op de brug zijn gezet. De engelen zijn gemaakt door leerlingen van Gian Lorenzo Bernini. Bernini had de opdracht gekregen van de paus. Toen hij 2 beelden af had vond de paus ze zo mooi dat hij ze voor privé doeleinden zelf hield. De rest is door leerlingen gemaakt. Ieder beeld heeft te maken met de lijdensperiode van Jezus.

In 403 liet keizer Honorius het oude graf ombouwen tot een fort in de muur van Aurelianus. In 537 bood het weerstand aan de aanvallen van de Oost-Gothen, maar later verviel het onder de hamer van Totila die het verder verbouwde tot een citadel. Vanaf de 10e eeuw diende het mausoleum als een kerker en als toevluchtsoord: paus Gregorius VII vond er bescherming in de 11e eeuw, toen Rome werd ingenomen door de Duitse keizer Hendrik IV; paus Clemens VII verzette zich in 1527 6 maanden tegen het beleg van de troepen van keizer Karel V (keizer van de Nederlanden, Duitsland, Oostenrijk en Spanje, Napels en Sicilië). Het bezit van Castel Sant' Angelo, het voornaamste bolwerk in Rome, stond gelijk met de controle over de stad, m.a.w. de geschiedenis van het fort loopt parallel met die van de stad.
Met paus Nicolaas III werd het fort een bezit van de pausen. De toegangen tot de ondergrondse galerijen werden gesloten; er werden 2 torens gebouwd bij de ingang en 4 bastions, op elke hoek van het fort een; bovendien werd er een corridor gemaakt naar het Vaticaanse paleis (ook op de foto hierboven, linksonder).

Het gebouw werd ontworpen als tombe voor de keizers en behield deze functie tot 217, zodat alle keizers van Hadrianus tot Caracalla erin bijgezet zijn. Later werd het mausoleum van Hadrianus als fort gebruikt (net als dat van Augustus) en in de Aureliaanse muur opgenomen. In de tiende eeuw werd het omgebouwd tot kasteel, waar de naam 'Engelenburcht' (Castel Sant'Angelo) aan herinnert. Deze naam refereert aan de bronzen engel die destijds op het dak is geplaatst. Vanaf de twaalfde eeuw (na 1359 definitief) werd het eigendom van de pausen. Het gebouw werd verbouwd tot een toevluchtsoord voor pausen en er werd een pauselijke schatkamer in ondergebracht. Ook werd een corridor aangelegd die naar het Vaticaan leidde.
Tot 1901 deed het gebouw dienst als gevangenis waarin een aantal beroemde gevangenen hebben gezeten. Het gebouw is tegenwoordig nog steeds een populaire bezienswaardigheid en doet vanaf 1933 dienst als museum waarin de bijzondere geschiedenis van het gebouw wordt verteld.
mausoleum dat in opdracht van keizer Hadrianus gebouwd werd


In 280 werd er een Aureliaanse muur om het mausoleum gebouwd. Hierdoor begon het mausoleum meer de vorm van een burcht te krijgen.



Schuilplaats
De locatie en de bouw van de Engelenburcht waren ideaal om een veilig onderkomen of schuilplaats te kunnen zijn. Het is niet voor niets dat zowel de adel als het Vaticaan de Engelenburcht wilde toe eigenen. Uiteindelijk werd de Engelenburcht eigendom van het Vaticaan.
In 1722 werd er een doorgang tussen het Apostolische paleis en de Engelenburcht in opdracht van paus Nicolaas III gebouwd, de Pasetto. Deze doorgang zorgde voor extra veiligheid. Bij dreiging van gevaar kon men sneller ongezien naar de Engenlenburcht.
In 1870 deed het Vaticaan afstand van de Engelenburcht en kwam deze in handen van het Italiaanse leger. Zij stelde de burcht open voor publiek. Sindsdien is de burcht geen veilige schuilplaats meer, maar een museum. In de Engelenburcht zijn diverse kunstvoorwerpen, die de geschiedenis van Rome vertellen, te zien.
Als je naar de Engelenburcht gaat moet je eerst over de Engelenbrug. Op deze brug staan beelden van Petrus, paulus en tien engelen gemaakt door Bernini en zijn leerlingen.
Vesting
Tussen 270 en 275 na Christus, tijdens de bouw van de Aureliaanse muur, werd Hadrian's mausoleum versterkt en opgenomen in de Aureliaanse Muur in Rome. Vanaf dat moment was het gebouw dat nu bekend is als de Engelenburcht langzaam veranderd in een vesting en in 1277 werd het overgenomen door het pausdom, die het gebouw gebruikt als schuilplaats in geval van gevaar. Een geheime gang, binnen Castel Sant'Angelo bekend als de Passetto di Borgo, verbindt de Engelenburcht met het Vaticaan. De gang werd gebruikt door paus Clemens VII en zijn Zwitserse Garde te vluchten voor het leger van Charles de Bourbon tijdens de plundering van Rome in 1527.
Maar zelfs in dit fort, zorgden de pausen ervoor dat ze goed waren gehuisvest. De pauselijke appartementen in de Engelenburcht zijn mooie kamers versiert met vele fresco's. Onder de appartementen zijn verschillende verdiepingen, waar gevangenissen en zelfs een martelkamer te vinden zijn. Een spiraalvormig gang, een deel van de oorspronkelijke mausoleum, leidt tot de onderkant van het gebouw.
Op de top van het fort, met uitzicht op het terras, staat een standbeeld van een engel, gebouwd door de 18e eeuwse Vlaamse beeldhouwer Pieter Verschaffelt. Het bronzen beeld verving een eerdere, marmeren versie. Het standbeeld toont de engel die, volgens de legende, verscheen op de top van de burcht in het jaar 590 en eindigde op miraculeuze wijze de ernstige plaag waarmee de stad Rome besmet was. Na deze gebeurtenis werd het gebouw omgedoopt tot Castel Sant'Angelo.
Ontworpen worden als een mausoleum, gebouwd worden met dat doel en eeuwen later een museum zijn. In de tussenliggende jaren / eeuwen heeft het ook dienst gedaan als een verdedigingsbolwerk. Vele pausen hebben hier hun veiligheid gezocht en tijdens de periode dat het een gevangenis was, zijn er vele beroemdheden te gast geweest.

Van mausoleum tot burcht
Al in de oudheid begon het mausoleum steeds meer op een burcht te lijken. In de loop der jaren werd het steeds meer en meer gebruikt als verdediging voor het Vaticaan, de Romeinse adel en burgerij. Het mausoleum werd verbouwd tot een vesting.
Er is een belangrijk voorbeeld van verdediging opgetekend in de geschiedenis. In 1527 werd Rome aangevallen door de troepen van keizer Karel V. Zes maanden lang belegerden 14.000 landknechten van het 25.000 man tellende leger van Karel V de Engelenburcht. Voordat de belegering begon, probeerden op 6 mei van dat jaar de Zwitserse Garde de toenmalige paus Clemens VII over te brengen naar de Engelenburcht, om hem zo in veiligheid te brengen. Tijdens deze poging verloren 147 leden van de Garde het leven.

Het gebouw is vanaf de 15e eeuw tot 1901 gebruikt als gevangenis, waar diverse beroemde gevangenen vertoefd hebben.

De Engelenburcht nu
In 1870 heeft het Vaticaan de Engelenburcht overgedragen aan het Italiaanse leger. Van de burcht werd rond 1933 een museum gemaakt. In de 58 zalen die de burcht rijk is wordt haar geschiedenis getoond. Er is een kapel te vinden waarvan de gevel ontworpen is door Michelangelo, en de originele marmeren engel die het gebouw ooit sierde. Een deel van het vestingwerk is hersteld en een park geworden.

Ook is het graf van Hadrianus nog steeds te bezichtigen, alsmede de kamers die zijn omgebouwd tot slaapkamer van een paus. Schitterende beschilderde zalen, wapens en de antieke geldkist waarmee geld van en naar het Vaticaan werd vervoerd.

In november 2006 werd door de Italiaans krant La Repubblica gemeld, dat het stadsbestuur van Rome de Engelenburcht wil gaan omheinen. Dit om de talrijke daklozen, de bedelaars en de rondtrekkende handelaars te weren uit de tuinen van de burcht.

Dit zou inhouden dat bezoekers dan alleen overdag via twee torens toegang krijgen tot het mausoleum, en dat de deuren van deze torens na zonsondergang worden afgesloten.

http://www.bezienswaardighedenrome.com/engelenburcht/
http://www.stilus.nl/oudheid/wdo/ROME/HADRI.html
http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=364
http://www.ditisrome.nl/bezienswaardigheden/engelenburcht
http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/3242-rome-de-engelenburcht-castel-sant-angelo.html