Notes

SÜMBÜL PAPAĞANINI TANIYALIM

Sümbül papağanı muhtemelen Macaw papağanı ailesinin en çarpıcısı ve kesinlikle en büyüğüdür. Tüm papağanların en büyüğüdür. Aslen Brezilya, Paraguay ve Bolivya'da yaşayan sümbül papağanının boyu 1 metreyi aşabilir. Sümbül papağanı evcil kuşların Danua’sıdır diyebiliriz (Danua en büyük köpek türüdür.) Çok az insan bir evcil hayvan olarak sümbül papağanına sahiptir ve çoğu insan hayatı boyunca muhtemelen sadece bir hayvanat bahçesinde veya bir sümbül üreticisinde görecektir. Büyüklüğüne, yıkım gücüne, gürültüsüne ve masrafına rağmen bu mavi Amerika papağanı; bu güzel canavar ile düzgün bir şekilde vakit geçirebilecek zamanı olan, sabırlı ve cüzdanı şişik bir kişi için muhteşem bir kuştur.

Sümbül papağanı; gözünün etrafında parlak sarı bir halka, gagasının tabanında ve köşelerinde aynı sarı renge sahiptir. Tüm vücudunda çarpıcı bir kobalt rengine sahiptir. Genellikle "mavi papağan" olarak anılır. Sümbül papağanı diğer büyük macawlardan iki kat daha büyük değildir. Ancak çok uzun kuyruğu ve heybetiyle diğer macawlar onun yanında cüce gibi görünür.

Doğal Yaşam Alanı ve Vahşi Yaşamları

Sümbül papağanı, yağmur ormanlarının eteklerindeki çalılık arazilerde yaşar. Ancak geniş bir coğrafi yelpazeleri vardır, aynı zamanda otlaklarda ve hafif ormanlık bölgelerde de yaşarlar. Nesli tükenmekte olan bir türdür. Bugün vahşi doğada yaklaşık olarak 2.500 ila 5.000 Sümbül papağanı vardır. Yaşam alanlarının yok edilmesi, tüyleri için avlanma ve evcil hayvan ticareti için yasa dışı kaçak olarak yakalanmaları Sümbüllerin sayılarının azalmasına neden oldu. Yumurtalarının ve yavrularının bazı diğer vahşi kuşlar tarafından yenmesinin de etkisi vardır.

Sümbül papağanı birçok koruma programına dahil edilmiştir. Seçilmiş türlerin hayatta kalmasını sağlamaya yardımcı olan “Dünya Vahşi Yaşam Fonu” sümbül papağanlarını gözlemliyor. Yapay yuvalar kurmak ve Sümbülleri korumak için yerli halk ile beraber çalışmak bunlar arasındadır.

Bu kuşların hem vahşi hayatta hem de evcil hayvan ticaretinde bu kadar nadir olmasının bir başka nedeni de diğer evcil kuşlardan çok daha yavaş gelişmeleridir. Bebekler doğduktan yaklaşık 13 hafta sonra yuvayı terk ederler. Ancak yuvadan atladıktan sonra altı ay daha aileleri ile yaşarlar. Yaklaşık 38-40 haftalık oldukları zaman ailelerinden ayrılabilirler. Aileden ayrıldıktan sonra uzun bir süre daha üremezler. Üreme yaşı yaklaşık 7 yaştır. Evcil olarak ise bu kuşlar uygun şekilde bakıldığında 60 seneden fazla yaşayabilirler.

Bakım ve Beslenme

Sümbül papağanı sahiplenecek bir kişi ya daha önce birçok kuşu başarılı bir şekilde beslemiş ya da çok araştırma yapmış, avian vet’lere danışmış ve tam olarak ne sahipleneceğini bilen biri olmalıdır. Sümbül papağanı asla ilk kuş olarak beslenmemelidir. Sümbülle başa çıkmak için daha önceden kuş besleme tecrübenizin olması gerekmektedir.

Sümbül papağanı çok özel bir diyete ihtiyaç duyar. Vahşi doğada bu kuşun diyeti neredeyse tamamen yemişlerden oluşur. Sümbül, vahşi doğadaki ağaçlardan yemişleri toplar. Fındık, Brezilya fıstığı, badem, Antep fıstığı, kaju, ceviz gibi yemişleri çok severler. Makademya ve hindistan cevizinin içine de bayılırlar. Sümbül papağanı diyeti yağ açısından çok yüksektir.

Muhtemelen asla obez bir sümbül papağanı görmeyeceksiniz. Yağları çok kolay metabolize ediyorlar. Ayrıca her gün taze meyve ve sebzeler ile beslenmeleri gerekiyor. Elbette iyi bir tohum ve pelet bazlı diyet de sunulmalıdır.

Bu büyük kuşun son derece geniş bir alana ihtiyacı vardır. Evinizin büyük bir odasını bu kuşa adamaya hazır olun. Sümbüller için "normal" bir kafes uygun değildir. Çoğu ticari kafes çok küçük olmakla kalmaz aynı zamanda sümbül papağanı muhteşem güçlü gagasıyla telleri kırarak kafesten kolayca çıkabilir. Onlar için yaptırılmış özel bir kafes veya genelde içinde onlarca kuş beslenen “salma kafes” tipi kafesler işe yarar. Ancak papağanınız için ayrılmış, içinde papağanınız için gerekli eşyaların bulunduğu güzel bir oda çok daha iyi olacaktır. Uçmak tüm kuşlar için faydalıdır ve kuşun bu önemli egzersizi mutlaka gerçekleştirmesi gerekmektedir. Kesilmiş kanat tüyleri olan bir sümbül papağanı bile kanat çırpıp dolaşmak için bolca alana ihtiyaç duyar. (Kanat kesimini asla önermiyoruz.)

Sümbül papağanı çok yıkıcı olabilir. Çiğnemek için çok sayıda tahta oyuncağa ve dala ihtiyaç duyar. Sağlam bir oyun alanı bir zorunluluktur. Ancak piyasada satılan en sağlam oyun alanları bile sümbülün güçlü gagasına dayanmakta zorlanacaktır. Büyük, güvenli ve kalın oyun ağaçları idealdir.

Bu kuş tüm papağanlar gibi insanlarla oynamak ya da vakit geçirmek için her gün çok fazla zamana ihtiyaç duyar. Genellikle çiftler halinde veya vahşi doğada küçük gruplar halinde görülen sosyal bir kuştur. "Yalnız" değillerdir ve ilgilenilmediği zaman strese girerler. Ayrıca serbest hareket etmesine imkan verilmeyen sümbüller huysuz ve agresif hale gelirler. Bu durum sonucunda sümbüller kendini yaralayıp aşırı derecede çığlık atmaya başlayabilir. Diğer kuşlarla, özellikle Yeni Dünya papağanlarıyla iyi geçinirler. Ancak bireyler birbirine erken tanıtılmalıdır.

Kişilik ve Davranış

Çoğunlukla "nazik dev" olarak adlandırılan sümbül papağanları gerçekten sevecen papağanlardır ama pek nazik oldukları söylenemez. Sümbüller çok kolay evcilleştirilir ancak diğer sümbül papağanları ve sahipleriyle oyun oynarken gagalarını kontrol edemeyip onunla oyun oynayanlara biraz acı verebilir. Gagası 6,5 santimetrekare başına yaklaşık 90 kilogram basınç uygular. Bu, kalın bir dalı tek hamleyle ikiye bölebileceği anlamına gelir. Çok uysal bir sümbül papağanı bile ara sıra ısırabilir. Çoğu zaman bunu zarar verme niyeti olmadan yaparlar. Gagası çok korkutucu olduğu için bu kuşu en iyi şekilde ısırılma düşüncesinden korkmayan bir kişi tutabilir. Elle tutmak gerektiğinde dirseğe kadar uzanan kalın eldivenler takılmalıdır. En sakin kuşun bile ara sıra ısırmayacağının hiçbir garantisi yoktur.

Sesleri ve Konuşma Yetenekleri

Yakınlarda komşularınız varsa sümbül papağanı almayı yeniden düşünebilirsiniz. Bu kuş son derece gürültülü ve çığlık atmaya meyillidir. Bir sümbül papağanı komşular için rahatsız edici olabilir. Evinizde ses yalıtımı yoksa sümbül beslemek çok uygun olmayabilir. Ayrıca gürültülü bir sümbül papağanı bu kadar pahalı bir kuşu satmak isteyen hırsızların dikkatini çekebilir. Bu nedenle kuşlarınızı potansiyel hırsızlıktan koruduğunuzdan emin olun.

Sümbül papağanları, papağanlar arasında en iyi konuşanlar değildir. Ancak en sevdikleri birkaç kelime ve söz öbeğini öğrenecek, bunları defalarca tekrarlayacaklardır. Bu kuşlar oldukça zekidir ve bazı kelimelere anlamlar yüklemeyi de öğrenebilirler.

Sağlık ve Genel Koşullar

Sümbül papağanları özellikle aşırı büyümüş gagalara eğilimlidir ve çiğnemek için sürekli olarak güvenli bir ürün kaynağına ihtiyaç duyar. Çiğneme sayesinde gagasının çok uzamasını engeller. Diğer Macaw papağanı türlerinde olduğu gibi sümbül papağanı “proventriküler dilatasyon” hastalığına, psittakoz ve papillomalara karşı hassastır. Sümbül papağanının özel ihtiyaçlarını karşılayan bir diyet ve düzenli sağlık muayeneleri sağlığını korumanın anahtarıdır.

Sümbül Papağanı Sahiplenmek

Sümbül papağanları oldukça pahalı oldukları için çok büyük evcil hayvan dükkanlarında bile sıklıkla bulunmazlar. Genç bir sümbül için 10.000 dolardan fazla parayı gözden çıkarmanız gerekmektedir. Olgun, üremeye hazır bir yetişkin ise daha pahalıdır. Çift sümbül papağanları -özellikle daha önce başarılı bir şekilde yavru vermiş bir çift- ise 30-40 bin dolar gibi ütopik rakamlara satılır. Bu kuşlar çok nadir olduğu için çoğu acemiler tarafından yetiştirilmek yerine resmî üreme programlarındadır. Çoğu yetiştirici, sümbülleri sayılarının hızla azaldığı vahşi doğaya yeniden salmayı umuyor. Bu güzel devin sonsuza dek ortadan kaybolabileceği gibi üzücü bir tehlike varken halâ sayılarının azalması hiç de adil değil.

RENKLERİ: Mavi, Sarı
BOYUTU: Büyük
YAŞAM SÜRESİ: 30 yıldan fazla. 60 yıla kadar yaşayanlar rapor edilmiş.
SESLERİ: Çığlık sesleri, taklit ettiği sesler
İNSANLARLA ETKİLEŞİM: Sosyal bir kuştur, insanları sever.
KÜTLE: 1,5-2 kilogram