Notes

• Elmalı tefsire başladığında 48, Akif meale başladığında 53 yaşındaydı. Elmalı da Akif de bu işlerin altında kalmıştır.
• Duygusal yatırımların olduğu yerde eleştiri aşağılamaymış gibi görünür.
• İnsanlık tarihinde kutsal kitap çevirisi çok moderndir ve Luther ile başlamıştır. Almanlar bu faaliyetler sayesinde Roma’nın boyunduruğundan kurtulmuştur.
• Milliyetçilik ile dinde reform yan yana gitmiştir. Bizdeki çeviri hamleleri içerisinde bu modernliği kavrayacak zeka yoktu.
• Ulema ussal yapısını Kur’an’a borçlu değildir, ilkelerini borçludur. O ussal yapının tamamı Platon ve Aristoteles’tir.
• İnanmayı Kur’an’dan öğrenmiş olabiliriz ama düşünmeyi Yunan’dan öğrendik.
• Anlam-bilim, yorum-bilim ve çeviri-bilimin hassas kuralları dikkate alınmadığı için Kur’an çevirilerini ciddiye alamayız.
• Kur’an yazılı değil sözlü bir metindir. Peygamberin okuma-yazması yoktu.
• Bilinç yoksa tarih yoktur.
• Kur’an okuma-yazma bilmeyen bir bilince inzal edildi.
• Mushafa abdestli dokunulur mu dokunulmaz mı diye tartışılıyor. Kur’an nazil olduğunda ortada dokunulacak bir metin yoktu.
• Mushaf iki kapak arasındaki sahifelerdir. Kur’an satın alınamaz, Mushaf satın alınabilir.
• İnanç problemlerinin hepsi siyasi problemlerdir. (kader-iktidar)
• İslam dünyasının geri kalıp bir daha belini doğrultamadığı tarih 840-850 tarihleridir. (Ahmed ibn-i Hambel)
• İslam dünyasının uygarlaşmasının önündeki en büyük engel selefilerdi.
• Selefi terörü bütün entelektüel mirası kendine benzetmişti.
• Kur’an’ın özü Arapçadır denildiğinde lisanullah denmiş oluyor. Kur’an mushafa dönüşürken lisan Kur’an’ın dışsal niteliği olarak değil içsel niteliği olarak kabul edildi.
• Kur’an’ın muhatapları üçe ayrılır:
1- Doğrudan muhataplar (Kur’an’a muhataptılar)
2- Kur’an’ın dolaylı muhatapları (tefsirlere ve mushafa muhataptırlar)
3- Kur’an’ın modern muhatapları (tercümelere muhataplar)
• Surelerin dizilimi ve irtibatlanmasının dini ya da tanrısal bir tarafı yoktur.
• Bir ayet, bir cümle değildir. Cümle tamamlanmış söz demektir. Bazen üç ayet bir cümle eder. Bunlar incilden alınmadır. Matematiksel mucize hikâyelerinin çoğu safsatadır. Modern olmayan metne modern kıstaslarla yaklaşıyorlar.
• Arapların hiçbir zaman yazmaya ihtiyacı olmamıştır.
• Selefilere göre ilm-i kelam haramdır. Mekke ve Medine’de hiçbir zaman düşünce olmamıştır. Hala da yoktur.
• Her din soru sormayı tehlikeli bulur.
• Kur’an’da ayet durağı kafiyenin tuttuğu yerlerdir. Arap o noktaları oraya kulağıyla koymuştur.
• Kur’an sıralamasında giriş-gelişme-sonuç yoktur. Kur’an’ın “içindekiler” bölümü çıkarılamaz çünkü bir okur varsayılmamıştır.
• Kur’an’da çok tekrar vardır, yazı dilinde tekrar olmaz.
• Kur’an’ın özü doğru kavranmadığı için doğru yorumlama olanağı yoktur. Bütün yanlış, aşırı ve zorlama yorumlamalar metni istediği gibi kesip biçeceğine inanan okurun kontrolündedir.
• Türkiye’de önerebileceğim bir tek meal yok.
• Aziz Yardımlı’nın Kant ve Hegel çevirileri birinci sınıftır.
• Türkçe Kur’an çevirileri yapan adamlar içinde Türkçenin hakkını veren bir tane adam tanımıyorum.
• Kur’an’ı Türkçeye çeviren adamların listesini yapın. Hangisi Kur’an’dan önce bir metni Arapçadan Türkçeye çevirmiş?
• Kur’an’ı iyi çevirmek için Kur’an’a inanmak gerekmez.
• Anadile, o dili en iyi konuşan ve en iyi yazanlardan dinleyip okuyarak emek verilir.
• Şiir tercüme edilemez. Kur’an bir şiir değildir ama şiiriyeti çok yüksektir ve sözlü kültür dilidir. Sözlü kültür içinde yetişen usun çalışma biçimi ile bizim gibi yazılı kültürden yetişen insanların çalışma düzeneği aynı değildir.
• Hiperaktif tiplerden hikmet sadır olmaz. Hikmet itidalden ortaya çıkar.
• “Olması gereken” zihnin kendini hayata dayatmasıdır. Toplum böyle ilerler.
• Dindar bilinç için hakikatin hiçbir önemi yoktur.
• Din hakikat arayışına izin vermez çünkü bizzat kendisi mensuplarına hakikati verir (verdiğini iddia eder).
• Dindar bilincin en büyük sorunlarından biri içinde yaşadığı çağla, inançları ve inançlarının uygulamaları hakkında bağ kurmakta zorlanmasıdır.
• Hıristiyan olmak demek yaşamı/doğayı yadsımak demektir.
• Kur’an çevirileri aracılığıyla beklenen, istenen ve vadeliden şey düşünsel bir metin üretmektir. Bunu bulamazsınız çünkü metnin orijinalinde bu yoktur. Bunu yapmaya çalışırsanız metnin aslını tahrif etmek, ondan uzaklaşmak zorunda kalırsınız. Bu nedenle sözgelimi Kur’an’a göre peygamberler tarihi yazamazsınız.
• Kur’an’ın yaşadığı çağ, kullandığı dil ve o dilin iç mantığı tercüme edilemez.
• Bu aracıların hepsi (mütercimler) toplumu tatmin edebilecek kültürün çok altında insanlardır.
• Kur’an çevirileri asla modern bir toplumun Kur’an’dan beklediklerini karşılamayacaktır. Kur’an’ın Arapçasını hiç anlamadan telaffuz etmek insanların dindarlığını sürdürmesini sağlar.