Notes

1) Tarihte yorum vesika için gerekli iken, tek başına tarihin kendisi olarak kabul edilemez. Tarih için metodoloji bilgisi gereklidir. Önünüze gelen her şeyi sırf ideolojinizi desteklesin diye alıyor ama anti-tezleri hiç dikkate almıyorsanız sorun var demektir.
2) Abdulaziz döneminde masraf edilen donanma, kendi döneminde en iyiler arasında gösterilebilse de diğer ülkelerin donanmaları gibi kusurları vardı.Denizcilikte zırh teknolojisinin yetersiz olduğu ve gemilerin sudaki ömürlerinin kısıtlı olduğu bir dönemdi. Bakımları da oldukça masraflı idi. Haliyle gemilerin ömrü teknik olarak zaten risk altındaydı. Ne kadar maliyetli olduğunu araştırabilirsiniz.
3) 2. Abdulhamit başa geçtiğinde Rus savaşı patlak vermişti. Dönemin teknolojisi mayın ve torpildi. Çünkü geminin özellikleri ne olursa olsun bunlar gemilere ciddi zarar verebiliyordu. Osmanlı da bu teknolojiye yönelmiş durumdaydı. Ki Çanakkale Savaşı'nda da bunu etkisi görülmüştür.
4) Dönemin oldukça karışık, bakım masraflarının oldukça maliyetli, ekonominin durgun, dış güçlerinin oldukça baskın olduğu bir dönemde zaten gemileri kullanacak geniş çaplı bir olanak da yok. Kaldı ki o dönem, teknoloji sayesinde pekçok ülkenin tersanesinde gemi mezarlıkları oluşmuştur.
5) Demek ki "çürüdü" demekle "çürüttü" demek arasında kocaman bir ideolojik algı var.