Notes

İletişim Öğeleri
Bir bilgiyi söz, yazı veya işaret yoluyla üretme, anlamlandırma ve aktarma sürecine iletişim (bkz: İletişim Nedir?) denir. İletişimin gerçekleşmesi için gönderici, alıcı ve bilgi (ileti) olmak üzere üç unsur gereklidir.

İlk çağlardan günümüze kadar iletişim vardır ve birçok aşamadan geçmiştir. İlkel insanlar birtakım sesler çıkararak, işaretleşerek iletişim kurmuşlardır. Günümüzde ise iletişim kurmanın birçok yolu vardır fakat bu yollardan en güçlü olanı dille kurulan iletişimdir. Dille kurulan iletişim resim, şekil, işaret ve vücut diliyle yapılan iletişimden daha güçlüdür. Bu bakımdan duygu, düşünce ve istekler dille aktarılır.

İletişimin öğelerini gönderici, alıcı, ileti (mesaj), kanal, bağlam, geri bildirim (dönüt) ve kod olarak ayırabiliriz. Bu öğeler hakkında kısaca bilgi verelim:



Gönderici: Bilgiyi (iletiyi) hazırlayan ve gönderen kişidir. Gönderici bir insan olabileceği gibi bir gazete, kitap, dergi, cihaz veya hayvan da olabilir.

Alıcı: İletinin (mesajın) gönderildiği kişi veya varlıktır.

İleti (Mesaj): Bir iletişim sürecinde gönderici tarafından gönderilen bilgi, düşünce, duygu veya emirlerin genel adıdır. İletiyi aktarmanın birçok yöntemi vardır.

Kanal: İletinin gönderilmesinde kullanılan yol, yöntem veya araçtır.

Bağlam: İletişimin gerçekleştiği ortam, gönderici ile alıcı arasındaki ilişki, iletişim halinde olan kişilerin psikolojik durumları, iletişimin zamanı gibi birçok etmen, bağlamı oluşturur.

Geri Bildirim (Dönüt): Alıcının iletiyi anlamlandırması ve karşılık vermesidir. Dönüt, iletişimdeki amacın gerçekleşmesidir.

Kod (Şifre): İletiyi oluşturan, anlamlı kılan ögedir. İletişimin istenen nitelikte gerçekleşmesi için göndericinin ve alıcının aynı kodu bilmesi gerekir. Bir iletiyi alıcıya ulaştırmanın en yaygın yolu dildir. Bir dili bilmemek o dili konuşan insanlarla iletişim kuramamak demektir.


İletişim Öğeleri Örnekleri
İletişim ögelerini örnek olaylar üzerinde gösterelim:

İletişim Örneği-1

Örnek: (Selin ile Alper okul kantininde karşılaşırlar.)
Selin: Yarın matematik sınavımız varmış.
Alper: Öyle mi? Haberim yoktu. Hemen çalışmaya başlasam iyi olacak.
Gönderici: Selin
Alıcı: Alper
İleti: Matematik sınavı
Kanal: Dil
Bağlam: Okul kantini
Dönüt: Alper’in ders çalışmaya başlaması
Kod: Türkçe
İletişim Örneği-2

Örnek: (Yusuf ve Kenan aynı takımda futbol oynamaktadırlar.)
Yusuf: Oğlum, sen ortada yapamıyon be! Sağ kanada geç bakiim.
Kenan: Tamam abi, geçiyom.
Gönderici: Yusuf
Alıcı: Kenan
İleti: Sağ kanada geçmek
Kanal: Dil
Bağlam: Futbol sahası / iki arkadaş arasındaki ilişki
Dönüt: Kenan’ın sağ kanada geçmesi
Kod: Türkçe
İletişim Örneği-3

Örnek: (Yusuf, futbol maçından sonra okula gelerek okul müdürüyle görüşür.)
Yusuf: İyi günler hocam. Size güzel bir haberim var. Bugünkü maçı 3-2 kazandık.
Okul müdürü: Aferin çocuklar. Çok sevindim. Tebrik ederim.
Gönderici: Yusuf
Alıcı: Okul müdürü
İleti: Maçı kazanma bilgisi
Kanal: Dil
Bağlam: Okul / Yusuf ile okul müdürü arasındaki ilişki
Dönüt: Okul müdürünün sevinmesi
Kod: Türkçe

UYARI: Yusuf, futbol maçında Kenan ile konuşurken sokak dilini kullanmış, okulda müdürle konuşurken
daha resmi ve ciddi bir dil / üslup tercih etmiştir. Bu farklı iletişimin nedeni insanlar arasındaki
ilişkinin düzeyiyle yani bağlamla ilgilidir.
İletişim Örneği-4

Örnek: (Metin Bey mesaj uyarısı alır ve telefonuna bakar.)
Sms: Facebook uygulaması için güncelleme yapılacaktır. Kabul ediyorsanız “TAMAM”a basınız. Metin Bey, ekrandaki “TAMAM” butonuna tıklayıp uygulamayı güncelleştirir.
Gönderici: Cep telefonu
Alıcı: Metin Bey
İleti: Güncelleme bilgisi
Kanal: Yazı veya sms
Bağlam: Elektronik ortam
Dönüt: Metin Bey’in “TAMAM”a basması
İletişim Örneği-5

Örnek: (Nermin, arabasıyla hastaneye gitmektedir.)
Nermin, arabasıyla bir sokağa girecekken sokak başında bulunan ve “Girilmez” anlamını taşıyan trafik levhasını görür; sokağa girmekten vazgeçip yoluna devam eder.
Gönderici: Trafik levhası
Alıcı: Nermin
İleti: Girilmez
Kanal: İşaret
Bağlam: Trafik, cadde veya yol
Dönüt: Nermin’in sokağa girmemesi