Notes

-Prokaryot canlılarda bir tane başlan<gıç noktası varken ökaryot canlılarda birden fazla başlangıç noktası vardır.
-HELİKAZ:Azotlu organik bazlar arasındaki hidrojen bağını kopararak dna nın açılmasına neden olur.
-DNA POLİMERAZ:Açılan dna zincirini kalıp olarak kullanarak yeni dna sentezler.Oluşan hataları düzletir.
-DNA LİGAZ:Dna parçalarını birleştirerek polinükleotit zincirinin kesintisiz olmasını sağlar.Fosfodiester bağı ile birleştirir ve bu sırada atp harcar.
Ökaryotlarda DNA replikasyonu

-Ökaryotların DNA’ları doğrusaldır ve çok daha uzundur. Ökaryot DNA’larında replikasyon sırasında yüzlerce replikasyon orijini oluşur. Böylece DNA eşlenmesi daha kısa sürede tamamlanır.

-DNA eşlenmesi sırasında helikaz adı verilen enzim, çift sarmalın replikasyon orijinleri bölgelerine gelerek iki kolu tersine büküp açar. Arkasından DNA polimeraz enzimi, ayrılmış olan her DNA ipliğinin karşısına uygun yeni nükleotitleri sıralayarak kalıp DNA ipliklerine uygun birer DNA ipliği daha oluşmasını sağlar.

- Sentezlenen yeni iplikler farklı şekillerde uzar. DNA polimeraz enzimi, uzayan bir ipliğin sadece 3´ ucundaki nükleotidin karşısına yeni nükleotit ekleyebilir.

Bunun için DNA replikasyonu, 5’ → 3’ yönünde ilerler; Kalıp olarak görev gören zincir 3’ → 5’ yönünde okunur. 3´→ 5´ yönünde uzanan kalıp ipliğin karşısına gelecek olan yeni iplik, 5´ ucundan 3´ ucuna doğru kesintisiz olarak sentezlenir.

-Diğer kalıp DNA ipliği ise 5´→3´ yönünde uzanır. Bu nedenle karşısındaki ipliğin kesintisiz bir şekilde sentezlenmesi mümkün olmaz. Replikasyon çatalı açıldıkça yeni iplik, 5´ ucundan 3´ ucuna doğru uzanan parçalar hâlinde sentezlenir. Oluşan parçaların bir süre sonra ligaz enzimi ile birbirine bağlanmasıyla kesintisiz bir iplik oluşur.

-Bu durumda yeni sentezlenen ipliklerden biri, ileriye doğru kesintisiz bir şekilde sentezlenirken diğeri parçalar hâlinde geriye doğru sentezlenmiş olur. Bu parçalara Okazaki parçaları adı verilmiştir
GENETİK ŞİFERE VE PROTEİN SENTEZİ
-AUG başlangıç kodonudur
-64 çeşit kodon vardır.Belirli bi amino asit birden fazla kodon tarafından sentezlenebilir.
-UAA,UAG,UGA durdurucu kodonlardır.Ribozoma proetin sentezini bitirmek için sinyal verirler.
-DNA ve mRNA daki üçlü nükleotit gruplarına kodan denirken tRNA daki üçlü nükleotit grubuna antikodan denir.
NOT:-Protein sentezi ile ilgili olarak; DNA’da→64 şifre (Kodon) , mRNA’da→ 64 kodon, tRNA’da→61 antikodon bulunur.

NOT:Aminoasitlerle ilgili olarak; DNA’da → 61 şifre (Kodon), mRNA’da → 61 kodon, tRNA’da → yaklaşık 32 antikodon olduğu düşünülmektedir.

Kalıtsal kavramların büyükten küçüğe sıralanması: Kromozom-Kromotin iplik-DNA-Gen-Kod-Nükleotid-Nükleozit-Baz
Protein moleküllerinin farklı olmasında etkili olan faktörler:

-Şifreyi veren genlerin nükleotid dizilişlerinin farklı olması

-Şifreyi taşıyan mRNA‘daki nükleotid dizilişlerinin farklı olması

-Protein yapısındaki amino asitlerin sayısı

-Protein yapısına katılan amino asit çeşidi

-Proteindeki amino asitlerin diziliş sırası

-Protein sentezindeki aminoasitlerin çeşitlerinin sayısı

-Protein çeşitliliğinde amino asitlerin bağlanma biçiminin (peptid bağının) hiçbir rolü yoktur. Çünkü;

-Amino asitler arasındaki peptid bağları daima birinci amino asidin karboksil grubundaki karbon ile ikinci amino asidin amino grubundaki azot arasında kurulur.

-Ayrıca protein çeşitliliğinde proteinlerin üretildiği ribozomların ve rRNA'nın da bir etkisi yoktur.