Notes

Türkiye Tarihi
--Anadolu'da Türkiye tarihi 1071 Malazgirt Savaşı ile başlar ve günümüze kadar devam eder.
Türkiye tarihi kaç bölümde incelenir ?
İlk Türk Beylikleri
Anadolu Selçuklu Devleti
İkinci Beylikler
Osmanlı Devleti
Türkiye Cumhuriyeti
İLK TÜRK BEYLİKLERİ
Malazgirt savaşından sonra Alparslan Anadolu'yu kısa sürede feth etmek için kılıç hakkı fermanını çıkarmıştır.
--Saltuklular
Saltuk Bey tarafından Erzurum ve çevresinde kurulmuştur.
Anadoluda kurulmuş olan ilk Türk Beyliğidir.
ASD (Anadolu Selçuklu Devleti) tarafından kaldırımıştır
-Danişmentliler
Danişment Gazi tarafından Sivas merkezli kurulmuştur.
Anadolu'da kurulmuş olan en güçlü türk beyliğidir.
ASD'yi en çok uğraştıran beyliktir.
Anadoluda ilk medereseyi kurmuşlardır.
Not:Tokat/Niksar Yağıbasan medresesi |^|
ASD hükümdarı İkinci Kılıç Arslan tarafından kaldırılmıştır.
NOT: Danişmentname destanını yazmışlardır.
-Çakabeyliği
1081 Yılında Çakabey tarafından İzmir ve çevresinde kurulmuştur.
1081 yılında Türk tarihinin ilk donanmasını kurmuştur.
Çakabey Türk tarihinin ilk denizcisidir.
Not:1081 tarihi Türk Deniz Kuvvetlerinin kuruluş tarihi olarak kabul edilir.
Türk tarihinin ilk deniz savaşını yapmıştır.
Peçenekler ile birlikte İstanbul'u kuşatmışlardır.
Bizans tarafından kaldırılmıştır.
-Mengücekliler
Mengücek Gazi tarafından Erzincan ve çevresinde kurulmuştur.
En önemli mimari eserleri Divriği Külliyesi.
ASD tarafından ortadan kaldırılmıştır.
-Artuklular
Artuk Gazi ve çocukları tarafından Güneydoğu Anadoluda kurulmuştur.
Artuk Beyin ölümüyle 3'e ayrılmışlardır.
En önemli bilim adamları El-Cezeri'dir. (İLK ROBOTU YAPAN KİŞİ)
En önemli mimari eserleri Malabadi Köprüsüdür.
KÜÇÜK BEYLİKLER
Sökmenliler(Ahlat Şahları)
İnançoğulları(Ladikoğulları)
Dilmaçoğulları
İnaloğulları
Tanrıvermişoğulları
Kogan Arslanoğulları
Çubukoğulları
Kızıl Arslanoğulları
-Beyliklerin Genel Özellikleri
Anadolunun fethedilmesinde ve türkleşmesinde rol oynamıştır.
Anadoluyu bayındır hale getirmişlerdir.(İmar çalışması)
Anadoluda birçok merkez kurmuşlardır.
Kurucularının isimlerini almışlardır.
BSD'ye bağlı olarak kurulmuş ASD tarafından kaldırılmıştır.
Haçlı, Bizans, Gürcü ve Ermeni kuvvetleriyle mücadele etmişlerdir.
ASD'nin beylikleri kaldırmasına Anadolu Türk Siyası Birliği denir.
-ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ- 1077-1308
Kutalmışoğlu Süleymanşah ve kardeşi Mansur tarafından kurulmuştur.
Başkentleri İznik'dir
Boğazlar'ın Anadolu yakasını ele geçirmiştir.
Bizans ile Dragon çayı antlaşması yapmışlardır.
Tarsus,Adana,Antakya'yı ele geçirip Halep'i kuşatmıştır.
Kutalmışoğlu Süleymanşah Ayn Seylem Savaşında öldürülmüştür.
Not:Melikşah Süleymanşah'ın çocuklarını İsfahan'a götürmüştür.
Not:ASD ' de fetret devri başlamıştır.
Not: Devleti Ebul Kasım ve Ebul Gazi yönetmiştir.
-1.KILIÇARSLAN DÖNEMİ
Çaka Beyn'in kızı ile evlenmiştir.
Çaka Bey ile İstanbul'u kuşatmıştır.
1. Haçlı seferi sonunda Batı Anadolu ve İznik kaybedilmiştir.
Not: Başkentlerini Konya'ya taşımışlardır.
Malatyayı alıp Musulu kuşatmışlardır.
-1. Mesut Dönemi
Danişmentlilerden Anadolu hakimiyetini geri almıştır.
2.Haçlı Seferi ile mücadele etmiştir.(Danişmentlilerin desteği olmuştur.)
ASD'nin ilk parasını basmıştır(bakır)
NOT: Batılı kaynaklar Mesut Döneminde Anadolu için Türkiye ifadesini kullanmıştır.
-2. KILIÇARSLAN
Danişmentlilere son vermiştir.
Bizans ile 1176 'da Miryokefalon yapılmıştır ;
Savaşın Önemi ve Sonuçları
Savaşı ASD kazanmıştır
Bizans vergi ve tazminat ödemiştir.
Bizans savunmaya çekilmiştir.
Anadolu kesin olarak Türk yurdu olmuştur.(Yurt tutan savaşı)
Not:ASD'nin ilk gümüş ve altın parasını basmıştır
Not:ASD'nin Anadolu'daki ilk kervansarayını yapmıştır.(Alayhan Kervansarayı)
Not:Devleti 11 oğlu arasında paylaştırmıştır.
Not:Taht kavgalarıyla fetret devri başlamıştır.(evet yeniden)
-1.Gıyasettin Keyhüsrev
2 kere tahta çıkmıştır.
Latinlerde Antalya'yı almıştır.
Venedik'e ilkkez ticari imtiyaz vermiştir.
Bizans ile Alaşehir Savaşı'nı yapmıştır.
Not:ASD'nin Anadolu'daki ilk Medresesini kurmuştur. (Kayseri Kocahasan Medresesi)
Anadoludaki ilk hastahaneyi kurmuşlardır.(Gevher Nesibe Şifahanesi)
-1. İzzeddin Keykavus
Sinop'u almıştır.
Sinop'ta ilk tershaneyi kurmuştur.
Antalya'yı geri almıştır.
Kervansaraylar yapmıştır.
Düşük gümrük politikası uygulamışlardır.
-1. Alaaddin Keykubat
En parlak dönemdir.
Devlet en geniş sınırlara ulaşmıştır.
Mengüceklere ve Artuklulara son vermiştir.
Kalanoros Kalesini almıştır.
Kırımın Suudak limanını almıştır.
İlk deniz aşırı seferdir.
Sigortacılık sistemini başlatmıştır.
Moğollara karşı tedbir almıştır.
1230'da Harzemşahlar ile Yassıçemen Savaşını yapıp kazanmıştır.
-Olumsuz sonuç:
Harzemşahlar yıkılışa girmiş ve tampon bölge kalkmıştır.
-Olumlu sonuç:
Moğollara gözdağı verilmiştir.
-2. Gıyasettin Keyhüsrev
Veziri Saadettin Köpekdir
1240'da Baba İshak İsyanı çıkmıştır.(Baba İler İsyanı)
-Not: Türk tarihinde dini, ekonomik ve sosyal nedenlerden çıkan ilk isyandır. (2yıl sürmüştür.)
1243'te İlhanlılar(Moğollar) ile Kösedağ Savaşını yapmışlardır.
Önemi ve Sonuçları
-ASD yıkılışa girmiştir.
-İlhanlılar Anadoluyu istila etmiştir.
-ASD'nin topraklarında beylikler kurulmuştur.
-ATSB bozulmuştur.(Anadolu Türk Siyasi Birliği)
-Not: 1308'de 2. Mesut'un ölümü ile ASD yıkılmıştır.
2. BEYLİKLER DÖNEMİ
Karamanoğulları:
-Konya, Karaman çevresinde kurulmuştur.
-En güçlü beyliktir.
-Kendilerini ASD'nin varisi olarak görmüşlerdir.
-Resmi dilleri Türkçedir.
Germiyanoğulları:
-Kütahya ve çevresinde kurulmuştur.
-Çeyiz ve miras yoluyla Osmanlı'ya katılmıştır.
Karesioğulları:
-Balıkesir ve Çanakkale çevresinde kurulmuştur.
-Osmanlının kaldırdığı ilk beyliktir.
Hamitoğulları:
-Isparta ve çevresinde kurulmuştur.
-Topraklarının bir kısmı para ile Osmanlıya katılmıştır.
Aydınoğulları:
-Aydın ve İzmir çevresinde kurulmuştur.
-En güçlü denizci beyliktir.(Gazi Umur)
Menteşeoğulları:
-Muğla ve çevresinde kurulmuştur.
-Denizci bir beyliktir
Saruhanoğulları
-Manisa ve çevresinde kurulmuştur.
-Denizci bir beyliktir.
Candaroğulları:
-Kastamonu ve çevresinde kurulmuştur.
-Denizci bir beyliktir.
Ramazanoğulları:
-Adana ve çevresinde kurulmuştur.
-Osmanlıya katılan en son beyliktir.
Dulkadiroğulları:
-Maraş ve çevresinde kurulmuştur.
-Turnadağ savaşıyla Osmanlıya katılmıştır.
Eretna Devleti
-Sivas ve çevresinde kurulmuştur.
Kadı Burhanettin
-Sivas ve çevresinde kurulmuştur.
Osmanoğulları:
Söğüt ve Domaniç çevresinde kurulmuştur.
2. Beylikler içerisinde en zayıfıdır.
Çobanoğulları:
-Kastamonu.
Alaiyeoğulları:
-Alanya.
Canikoğulları:
-Samsun.
Pervaneoğulları:
-Sinop.
Eşrefoğulları:
-Beyşehir.
Sahip Ataoğulları:
-Afyon.
Tekkeoğulları:
-Antalya
Tacettinoğulları:
-Ordu.
MÜSLÜMAN TÜRKLERİN KÜLTÜR VE UYGARLIĞI
Devlet Anlayışı/Yönetimi
Kut anlayışı devam etmiştir.
--Not: Kut anlayışı Memlüklerde yoktur.
Devlet hanedanın ortak malı anlayışı vardır
Tüm erkeklerin tahta çıkma hakkı vardır.
Hükümdarın eşi de devlet yönetiminde görev almıştır.
Hükümdar
Devlet yönetiminin mutlak hakimidir.
Yetkilerinde sınırsız değildir.
Unvanlar ve semboller kullanmıştır.
Not: ASD'nin hükümdarları İran unvanlarını kullanmışlardır.
Not: Hutbe, Hilat, Menşur, Tiraz, Çetr ve Para (Müslüman türk devleti sembolleri/alamet/işaret vs)
Saray
1- Hükümdar ve ailesinin oturduğu yere harem denilmiştir.
2- Devlet işlerinin idare edildiği yere selamlık denilmiştir.
3-Yöneticilerin yetiştirildiği yere enderun denilmiştir.
Hacibü'l Hüccab
Hükümdar ve vezirden sonra devlet işlerinde en yetkili kişidir.
Hükümdar ve halk arasıdaki ilişkileri sağlar.
Merkez Teşkilatı
Hükümdar saray ve divan diye ayrılır.
Divan
Devletin her türlü işinin görüşülüp karara bağlandığı yerdir.
Büyük divanlara vezir başkanlık yapmıştır.
Divanların birleşmesiyle büyük divanlar kurulmuştur.
BSD-Divan-ı Saltanat
ASD-Divan-ı Alâ
Karahanlılar-Divan-ı Ali
Gazneliler-Divan-ı Vezaret
Divan Görevlileri
Vezir
Hükümdarın eli/Sahibi Divan.
Nizamülmülk
Türk İslam tarihinin ilk atabeyidir.
Türk İslam tarihinin ilk büyük veziri olarak kabul edilir.
BSD'nin devlet teşkilatını kurmuştur.
İkta sistemini geliştirip uygulamıştır.
Siyasetname adlı eserini Melikşah'a sunmuştur.
Emir-i Dad
Adalet bakanı.
Emir-i Arız
Askerlik bakanı.
Müstevfi
Maliye bakanı.
Tuğrai
Yazışma bakanı.
Müşrif
Tefdiş bakanı
Pervaneci
Toprak bakanı.
Diğer Divanlar
Niyabet'i Saltanat
Hükümdar başkentte olmadığı zaman devlet işleriyle ilgilenen divandır.
Divanı İstifa
Mali işlerden sorunludur.
Divanı Arız
Askerlik işlerinden sorunludur.
Divanı İşraf
Mali ve idari işlerin teftişinden sorunludur.
Divanı Tuğrai (İnşa)
İç ve dış yazışmalardan sorumludur.
Divanı Berit
Posta işlerinden sorumludur.
Divanı Pervane
Toprak işlerinden sorumludur.
Divanı evkafi memalik
Vakıf işlerinden sorumludur.
Divanı Mezalim
Merkezde hükümdar başkandır.
Halkın şikayetleri dinlenir.
Temyiz mahkemesidir.
Vakıfları, kadıları, muhtesipleri, memurları ve katipleri denetler.
Ağır siyasi suçlular cezalandırılır.
Taşra Teşkilatı.
Taşra teşkikatı eyalet, vilayet, kaza ve köy diye ayrılmıştır.
Melik""
Eyalet yöneticisi ""
Atabey""
Meliğin hocası ""
Kadı""
Mahkeme sorumlusu ""
Subaşı""
Güvenlik sorumlusu ""
Kulak
Haberci
Amid
Sivil yönetici
Amil
Vergi memuru
Muhtesip ""
Çarşı ve pazar denetler ""
Reis
Kaza yöneticisi.
Şıhne
Askeri (kökenli) yönetici.
Şurta
Kırsal kesim güvenliğine bakar.
Toprak Yönetimi
Miri topraklar(Tapusu devlete aittir.)
3'e ayrılır
Has Topraklar
Geliri hükümdara ve ailesine aittir.
İkta Toprakları
Gelirleri maaş olarak verilen topraktır.
Vakıf Toprakları
Gelirleri hayır kurumlarına verilen topraklardır.

Mülk Toprakları(Tapusu şahıslara aittir.)
Öşri topraklar (Tapusu müslümanlara ait topraklardır.)
Haraci topraklar(Tapusu gayri müslimlere ait topraklardır.)