Notes

İnterdigital flegmon: İnterdigital derideki bir lezyondan köken alan subakut ya da akut nekrotik bir enfeksiyondur.Olguların çoğunda anaerobik bir bakteri olan Fusobacterium necrophorum (Biotype A and AB) ve Bacteroides melaninogenicus isimli etkenlerin izolasyonu mümkündür.Genelde sporadik seyirli olmasına karşın endemik seyir gösterdiği de bildirilmiştir.İngiliz, Fransız ve Avustralya kaynaklı dökümanlarda en sık karşılaşılan ve tedavi edilen ayak hastalığı olarak ifade edilmiştir.Derideki lokal lezyonlar ve ortamdaki nem bakteri invazyonunu sağlayan fatörlerdir.Genelde arka ayaklarda rastlanır ve unilateral olarak görülür.İlk klinik bulgular corona bölgesi ve interdigital bölgede şişkinlik ve eritemdir. Enfeksiyon alt ve üste doğru yayılabilir.Lateral ve medial tırnağın, aralarındaki ödem nedeni ile,birbirlerinden uzaklaşmış olması tipik klinik görünümü oluşturur. Topallık aniden başlar ve oldukça şiddetlidir, vücut ısısı yükselir, iştah azalır. İnterdigital bölgenin muayenesinde derinin renginin solgunlaştığı ve ilerleyen dönemlerde önce fistülize daha sonra ise nekroze olduğu izlenir.Hasta hayvanlar kısa süre içinde hızla kilo kaybederler ve süt verimleri kayda değer ölçüde azalır. Azalan süt verimi aynı laktasyon periyodunda tekrar eski seviyesine dönemez. Sekonder enfeksiyon etkenlerinin de karışması sonucunda DIPJ ile navikuler bursa flex. tendo kılıfı ve phlnx kemiklerini içeren oldukça komplike ve tehlikeli yaygın derin enfeksiyonlar gelişebilir. Septisemi-toksemi.Tanıda; Aniden başlayan topallık (genelde tek ayakta) Artmış vücut ısısı,Digital bölgede tırnakların ayrılması ile karakterize şişkinlik İnterdigital bölgede lezyonlar önemlidir.F necrophorum izolasyonu tanı için kesin bir gereklilik değildir. Sağaltım:Sağaltımına başlanan hayvanlar birkaç gün içinde toparlanırlar.Çok şiddetli olmayan olgularda dahi lokal uygulamalar fayda sağlamamaktadır.Penicillin G ile 3 gün im uygulama yapılması iyileşme sağlamaktadır. Ancak sağaltıma zaman kaybedilmeden başlanması önemlidir, kimi durumlarda ilaçların önerilen dozlarının yeterli olamayabileceği bilinmelidir. Bu hastalığın patojenitesi daha güçlü suşlar ile oluştuğu durumlarda tek doz uzun etkili oxytetracyclin enjeksiyonları çözüm olmaktadır (200 mg oxytetracycline).Tylosin (4 gün) ve chlortetracyclin ya da clindamycin pomat Sodium sulfadimidine veya trimethoprim-sulfadoxine 3gün günde 2 defa iv.Lokal yıkama ve pansumanlar faydalı olur ancak hayvanların lezyonun ağrılı olması dolayısı ile zapt-ı rapt altında olmaları gereklidir Korunma Hasta hayvanların derhal ayrılmaları gereklidir. Hasta hayvanlar su geçirmez bandaj ya da botlar ile sürüde tutulabilirler.Yağmur mevsiminde sürüleri merlardan uzak tutmak gerekebilir.%7-10 bakır sülfat ya da %3-5 formalin banyoları koruyucu olarak kullanılabilir.Aşı uygulamaları çok faydalı olamamıştır.

İnterdigital dermatitis: İnterdigital derinin epidermis katmanının bakteriyel kökenli bir enfeksiyondur.Olguların çoğunda Bacteroides nodosus (Dichelobacter nodosus) isimli etkenlerin izolasyonu mümkündür. Çoğu akut olguda yangı yüzlektir ve klinik bulgu oluşmamaktadır. Kronik olgularda ise enfeksiyon tırnakta erozyon (ökçe çürüğü) oluşturur. Çok sık karşılaşılan bir ayak hastalığıdır.Bu hastalığın insidensinin %50 olarak rapor edildiği bir işletmede topallı insidensi %1 olarak kaydedilmiştir. Hayvanların bağlı olarak tutuldukları işletmelerde bu hastalık arka ayaklarda daha sık olarak gözlenmiştir. Morbiditesi oldukça yüksektir (yaklaşık %100). Ökçe çürüğü ile birlikte bulunduğunda kolayca gözden kaçabilir. Hastalık erken dönemlerinde klinik bulgu oluşturmaz. Hastalığın ortamın hijyenik koşulları, yüksek nem oranı ve ılıman iklimler ile yakın ilişkisi vardır. Etken çevreden bulaşmaktadır, sürüdeki enfekte hayvan yayılımın kaynağıdır. D. nodosus ortamda 4 gün kadar canlı kalabilir. Dışkı ile karışık yataklık materyali tırnağa yapışarak bakteri üremesi için gerekli ortamı oluşturur. Bakteri kolonileri epidermal hücreleri geçebilirler ancak bazal membranı geçemezler, bu engelin aşılması için proteolitik aktivite gereklidir. Hastalığın başlangıç fazında ya da orta şiddetteki olgularda interdigital deri hem dorsal hem palmar/plantar yüzde hiperemiktir.Seröz ya da grimsi bir eksudat akıntısının altında derin olmayan erozyon ve ülserasyonlar vardır.Hastalığın seyri genelde çok şiddetli değildir, ancak şiddetli formlarında hastalık yumuşak ökçeler bölgesinde fissurlar,hemorajiler ve nekroza neden olabilir. Subcutan dokular sekonder olarak enfekte olabilir şişlik oluşur ve hastalık kronik faza geçtiğinde hiperkeratoz gelişir. Tanıda tırnak temizlendikten sonra interdigital bölgede yüzeysel lezyonların görülmesi yeterlidir ancak istenirse etken izolasyonuna gidilebilir.En çok karıştığı hastalık digital dermatitis olsa dahi, klinik semptomların farklılığı ve digital dermatitisin çok bulaşıcı seyir izlemesi ayrımlarını olanaklı kılar Sağaltım: Lokal uygulamalar ile sağaltımı mümkündür. Ayak iyice yıkanıp temizlendikten sonra lezyon üzerindeki nekrotik dokular uzaklaştırılır ve sulphamezathine ve kuru halde bakır sülfat karışımı ile pansuman yapılır. Ayak banyoları oldukça fayda sağlar.Sistemik antibiyotik tedavisinin etkisi sınırlıdır. Kuru ve hijyenik koşulların sağlanması hastalığın kontrolü için çok önemli ve etkilidir.
Digital dermatitis: corona bölgesinin proksimalinde kalan epidermisin ve interdigital bölgenin yüzeysel ve bulaşıcı bir enfeksiyonu sonucu olşan bir hastalıktır. Bu hastalığın 2 farklı lezyon oluşturabildiği belirtilmiştir ki bunlardan birisi sınırlı eroziv/reaktif olan formu diğeri ise proliferatif/verrokoz olan formudur. Her 2 durumda da hastalık hayvanlarda rahatsızlık, huzursuzluk ve topallığa neden olmaktadır. Hastalık ahırda ortaya çıktığında hızla yayılır ve morbiditesi %90 civarına ulaşır. Sürüdeki tüm hayvanlarda hastalık görülebilir fakat sürüye yeni katılmış düveler daha fazla etkilenirler. Hastalık genelde arka ayaklarda daha sık görülür. Hastalığın 2 farklı formu aynı ahırdaki farklı hayvanlarda görülebilir ki bu durumun belki de hastalığın farklı aşamaları ile ilgili olabileceği düşünülmektedir. Bu hastalığın ılımlı formu ile IDD arasında bir benzerlik ve yakınlık da vardır. Akla en yakın teori bu hastalığın multifaktöriyel olduğu ve başta spiroketler olmak üzere bakteri ve virusların katılımı ile ortaya çıktığıdır. Hastalığın farklı formlarda görülmesinin nedeni hayvanın immun yanıtının seviyesi ya da yaşı olabilir. Birçok araştırmacı lezyonlardan Treponema spp spiroketleri izole etmiş olsa dahi bu etken kullanılarak deneysel enfeksiyon oluşturulamamıştır. Hastalığın oluşturduğu lezyon ayağın palmar/plantar yüzünde deri ile ökçe sınırında 1-4 cm çapında dairesel lezyonlar olarak görülür. DD’in orta şiddetteki formunda deri hiperemiktir, eksudat vardır. Eroziv formunda deri purulent ve keskin kokulu bir eksudat ile kaplanmıştır. Bu eksudat temizlendiğinde altından kırmızı bir granülasyon dokusu çıkar, bu doku çilek benzeri bir görüntü oluşturur. Bu doku beyaz bir epitelial sınırla çevrilmiştir. Proliferatif forma papillomatoz ya da verrukoz formda denilmektedir. Çilek benzeri lezyon kolayca kanayabilir genelde yumuşak dokuda bir şişkinlik yoktur. Hasta hayvanların çoğu topallarlar. Hastalığın tanısı genelde anemnez bulguları ve yapılan klinik muayene ile konulur. Ayağın muayenesi sırasında karakteristik sirküler çilek benzeri lezyonların görülmesi ve keskin kötü bir kokunun duyulması tanıya götürür. IDP’dan farkılı olarak DD interdigital fissurlar, digital bölgede şişlik ve hayvanda ateş yapmaz. Hastalığın orta şiddette seyrettiği durumlarda IDD ile karışması olasıdır ancak IDD genelde topallık yapmaz. Sağaltım: Lokal uygulamalar ile sağaltımı mümkündür. Gerekli durumlarda tırnak kesilip düzeltildikten sonra lezyon üzerindeki nekrotik dokular uzaklaştırılır ve oxytetracycline hydrochloride içeren antiseptik sprey ile lezyon ve çevresi boyanır. 5-6 gr/l oxytetracycline içeren ayak banyoları çok fayda sağlamaktadır. Sistemik antibiyotik tedavisinin etkisi sınırlıdır. Kuru ve hijyenik koşulların sağlanması hastalığın kontrolü için çok önemli ve etkilidir.