Notes

3 bài văn hay về bài thơ hoan hô chiến sĩ Điện Biên










Bạn đang xem nội dung dữ liệu 3 bài văn hay về https://bpackingapp.com/3-bai-van-hay-ve-bai-tho-hoan-ho-chien-si-dien-bien/ ">bài thơ hoan hô chiến sỹ Điện Biên, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút tải về ở trên




3 BÀI VẲN HAY VỀ Bài thơ Hoan hô chiến sỹ Điện Biên


Đề 1: GS. Nguyễn Văn Hạnh, nhà phê bình VH đánh giá: “Bài thơ Hoan hô đồng chí Điện Biên là 1 trong những đỉnh cao nhất của thơ Tố Hữu, là sự việc kết tinh nghệ thuật và thẩm mỹ từ những thể loại thơ ông làm trước đó. sau đây đó cũng ít khi có trường hợp “tài năng nghệ thuật và thẩm mỹ của anh lại vươn tới mức hùng tráng, sảng khoái, chủ động, tung hoành trên nhiều cung bậc như ở đây”
Anh/chị h ãy phân tích hiểu rõ nhận đnh trên, theo đó có thể nói Hoan hô đồng chí Điện Biên là việc kết tinh về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ của Tố Hữu được không ? chứng minh ..
Bài làm RÔ LAN PHƯƠNG
Tháng 5-1954, bài thơ Hoan hô chiến sỹ Điện Biên của Tố Hữu thành lập hòa vào khúc khải hoàn ca ngay sau chiến th ng lịch sử vẻ vang này. Bài thơ gồm 10 tiểu đoạn, khoảng 100 câu, được cấu tạo tự do theo lối thơ hợp thể (câu ngắn nhất 3 tiếng; câu dài nhất 13 tiếng). chắc hẳn rằng chỉ còn thể thơ này Tố Hữu mới biểu đạt hết những khía cạnh: từ bề dày đến bề rộng, bề xa của thắng lợi. Nói thơ hợp thể vì nếu xét theo từng tiểu đoạn một, ta sẽ thấy có các khổ, những câu thơ 4 chữ, 5 chữ, 7 chữ được dùng một cách tương đối không chuyển biến, có cả những câu lục bát thân thuộc. chính là các thể thơ Tố Hữu hay sử dụng, hay dùng, lặp đi tái diễn, biến thành một nét đẳng cấp thơ Tố Hữu & ở mỗi thể thơ Tố Hữu từng có các bài hay. theo đó có thể nói rằng Hoan hô chiến sỹ Điện Biên là sự việc kết tinh về mặt thẩm mỹ của Tố Hữu.
Đứng về phương diện nội dung: 4 tiểu đoạn đầu lưu lại thú vui chung, cảm tưởng chung khi nhận được tin chiến thắng; 2 khổ cuối cùng là tác động ảnh hưởng của chiến thắng Điện Biên Phủ trên trường quốc tế, cụ thể là ảnh hưởng tác động liên đới tới Hội Nghị Giơ-ne-vơ “Bọn địch gặp ta bắt buộc phải cúi mặt xuống” như dự đoán của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Xin đi sâu phân tích 4 tiểu đoạn thơ diễn đạt liên đới campaign lịch sử hào hùng Điện Biên Phủ, từ tiểu đoạn 5 đến tiểu đoạn 8, trong các số ấy người sáng tác dành hai tiểu đoạn (5, 6) đa số nói về ta và hai tiểu đoạn (7, 8) đa phần nói đến địch.
Về phía ta, người sáng tác đã dựng lại trận chiến hiệp đồng các binh chủng lớn nhất, hiện đại nhất trong suốt chín năm kháng chiến chống Pháp. ca ngợi những đồng chí Điện Biên anh hùng bộc lộ ở những hành động rất là dũng mãnh, nhà thơ lấy cấu tạo từ chất từ các tấm gương tiêu biểu vượt trội như: Bế Văn Đàn, Tô Vĩnh Diện, Phan Đình Giót nhưng không dừng lại ở một cái tên riêng nào:

các đồng chí thân chôn báo giá súng
Đầu bịt lỗ châu mai
Băng mình qua núi thép gai
Ào ào vũ bão
những đồng chí chèn sống lưng cứu pháo
Nát thân nhắm mắt còn ôm
những bàn tay xẻ núi lăn bom
Nhất định mở đường cho xe ta lên chiến trường tiếp viện
Rõ ràng ở đấy là “Những đồng chí” chứ không hẳn “Một đồng chí” – toàn bộ các đồng chí Điện Biên, mọi người đều rất xứng danh nhận thương hiệu anh hùng (Hoan hô chiến sĩ Điện Biên/ chiến sĩ anh hùng!).
Đó là các tấm gương tiêu biểu vượt trội đại diện cho những binh chủng, trước hết là bộ binh (lực lượng đưa ra quyết định chiến trường có quân phần đông hơn tất cả) được diễn đạt tới bốn câu thơ (Những chiến sĩ thân chôn báo giá súng/ Đầu bịt lỗ châu mai/ Băng mình qua núi thép gai/ Ào ào vũ bão). tiếp sau là binh chủng trẻ tuổi pháo binh (Những chiến sỹ chèn sườn lưng cứu pháo/ Nát thân nhắm mắt còn ôm) và binh chủng công binh (Những bàn tay xẻ núi lăn bom/ Nhất định mở đường cho xe ta lên mặt trận tiếp viện). Cả ba binh chủng đều biểu lộ tuyệt vời ý chí quyết chiến quyết thắng của quân đội ta! Với cách miêu tả như vậy, nhà thơ đã hỗ trợ cho fan hâm mộ cảm nhận được cuộc chiến lớn lao này vừa ở tầm mức độ toàn cục (các binh chủng), vừa ở từng chiến sĩ cụ thể chi tiết. mặt còn lại, nhịp thơ ở đây ngắn, mạnh, dứt khoát; các câu thơ thay đổi thường xuyên theo trường độ dài/ ngắn khác nhau như những mũi xung kích đang hình thành hướng vào kim chỉ nam là tập đoàn lớn cứ điểm của quân giặc.
Ở phía đằng sau sườn lưng những chiến sỹ là trùng điệp những đoàn dân công ngày đêm ra tiền tuyến – một lực lượng phục vụ hầu cần khổng lồ, hùng hậu, chưa từng có trong lịch sử hào hùng trước đó. cùng với Hình ảnh những đồng chí, đó là Bức Ảnh tấp nập nhất của cuộc chiến tranh nhân dân vĩ đại, người nào cũng có dịp được góp phần sức lực lao động vào chiến dịch mang tầm cỡ lịch sử hào hùng quan trọng này!
Diễn tả chiến tranh, lại là “trận chung kết” lịch sử dân tộc, Tố Hữu không tránh mặt những mất mát, hy sinh. đó là giá máu tất cả chúng ta đã phải trả. Bằng ít nhiều hình ảnh: “Máu trộn bùn non; Nát thân nhắm mắt; Xương tan thịt nát…” – mọi đội quân đều phải có tổn thất. đúng là chúng ta đã phải dập tắt lửa cuộc chiến tranh xâm lược bằng máu cuộc đời mình chứ không thể cách nào khác. mặc dù vậy, đọc thơ Tố Hữu ta không có thấy gì xúc cảm bi lụy, rùng rợn. người sáng tác biểu đạt sự hy sinh nhằm mục tiêu nêu bật ý chí chiến đấu dũng cảm, bền chí, tinh thần dám dấn thân và những quyết tử to lớn để mang lại thắng lợi. Đó cũng chính là cách ghi nhớ công ơn – Đời đời nhớ ơn các liệt sĩ đã đổ máu ở Điện Biên Phủ để:
Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam
Hoa mơ lại trắng, vườn cam lại vàng
Những khổ thơ tiếp sau, người sáng tác diễn tả một cách tổng hợp tình tiết đẹp lung linh của trận đánh lịch sử & tình thế thất vọng của kẻ thù, trước hết là quyết tâm của trung ương Đảng và của toàn thể dân tộc bản địa đã biến thành hiện thực:
Lũ chúng nó phải hàng, phải chết
Quyết trận này quét sạch Điện Biên!
Đồng thời đó cũng là lời cam kết ràng buộc dứt khoát số phận tất yếu của kẻ xâm lược. Thế trận của ta nhiều tầng, nhiều lớp, trùng điệp cả trên trời lẫn dưới đất làm cho quân giặc rơi vào cảnh thế thấp thỏm, bị động, không có chỗ dung thân:
Quân giặc điên
Chúng bay chui xuống đất
Chúng bay chạy đằng trời
Trời không của chúng bay
Đạn ta rào lưới sắt
Đất không của chúng bay
Đai thép ta thắt chặt!
Lần đầu tiên cao pháo của tất cả chúng ta đã vươn nòng làm chủ bầu trời vít cổ các máy bay giặc cướp xuống để đè bẹp. Địa pháo của ta gầm lên nhả các viên đạn đồng theo nhau dội thác lửa hờn căm cấp tập xuống đầu thù, chi viện đắc lực cho bộ binh ta ào ào xốc tới đè bẹp từng cứ điểm một, lần lượt đến cứ điểm cuối cùng là hầm chỉ huy của tên tướng thực dân. chính xác là một trận đánh hiệp đồng các binh chủng đẹp tuyệt, trước đó chưa từng có trong suốt cuộc kháng chiến: ta ở thế áp hòn đảo, địch ở thế co lại phòng thủ, bị tấn công tứ phía, chỉ có 1 lối thoát độc tôn (hoặc là bị tiêu diệt hoàn toàn, hoặc là đầu hàng vô điều kiện):
Chúng bay chỉ một đường ra
một là tử địa, hai là tù binh
Nếu ở phần trên người sáng tác dùng những câu thơ dài/ ngắn không giống nhau để biểu đạt thế trận của ta đang hình thành, thì tại chỗ này người sáng tác lại dùng thể thơ 7 chữ cố định để diễn tả trận “quyết chiến điểm” ở giờ phút đưa ra quyết định, thế giặc thua là tất yếu không hề đảo ngược. các câu thơ tại chỗ này vừa kết hợp việc dùng các nhân tố biền ngẫu đối diện (đối lập giữa từ với từ, giữa ý với ý, giữa thế ta & thế địch…); cách dùng một số từ Hán – Việt; với sự ngắt nhịp câu thơ thành từng nhịp ngắn, mạnh, dứt khoát tạo ra một âm hưởng dồn dập, vừa long trọng vừa hùng tráng. cả 2 tiểu đoạn gồm có những câu thơ đạt mức truyền thống hay nhất trong toàn bài. vì vậy mà khi đọc hai đoạn thơ này lên ta như nghe âm vang các cung bậc của Bình Ngô đại cáo: “Đánh một trận sạch không kình ngạc/ Đánh hai trận tan tác chim muông/ Cơn gió to trút sạch lá khô/ Tổ kiến hổng sụt toang đê vỡ…”. Ta cũng như nghe những tiếng reo hò giết giặc vang dội của nghĩa quân Cần Giuộc năm xưa trong thơ Nguyễn Đình Chiểu: “Chi nhọc quan quản gióng trống kì trống giục, đạp rào lướt tới coi giặc cũng tương tự không/ Nào sợ thằng tây bắn đạn nhỏ đạn to, xô cửa xông vào liều mình như chắng có/ Kẻ đâm ngang người chém ngược khiến cho mã tà ma ní hồn kinh/ Bọn hè trước lũ ó sau trối kệ tàu thiếc tầu đồng súng nổ…”. Xin đọc lại cả hai đoạn thơ:
Lũ chúng nó phải hàng, phải chết
Quyết trận này quét sạch Điện Biên
Quân giặc điên
Chúng bay chui xuống đất
Chúng bay chạy đằng trời
Trời không của chúng bay
Đạn ta rào lưới sắt!
Đất không của chúng bay
Đai thép ta thắt chặt!
Của ta, trời đất, đêm ngày
Núi kia, đồi nọ, sông này, của ta!
Chúng bay chỉ một đường ra
1 là tử địa, hai là tù binh
Hạ súng xuống, rùng mình run rẩy
Nghe pháo ta lừng lẫy thét gầm

Nghe trưa nay tháng 5 mùng 7
Trên đầu bay thác lửa hờn căm!
Trông: bốn mặt, lũy hầm sụp đổ
Tướng quân bay lố nhố cờ hàng
Trông: chúng ta cờ đỏ sao vàng
Rực trời đất Điện Biên toàn thắng!
Hoan hô chiến sỹ Điện Biên!
Quả chính xác là hào khí chiến thắng!
Cả bài thơ có tới ba câu thơ “Hoan hô đồng chí Điện Biên” tạo thành một điệp khúc, nhưng chỉ có câu này là được đặt đúng vị trí của chính nó nhất, có giá trị biểu cảm tốt nhất. Hoan hô các đồng chí, Tố Hữu cũng luôn ghi nhớ hoan hô Tổng tư lệnh chiến dịch, người được Bác Hồ giao toàn quyền ra quyết định ngoài chiến trường đã có các quyết sách kịp thời & chuẩn chỉnh bảo đảm cho chiến thắng sau cuối của campaign lịch sử vẻ vang Điện Biên Phủ:
Hoan hô Đại tướng Võ Nguyên Giáp
Sét đánh ngày đêm xuống đầu giặc Pháp
vinh hoa nước nhà chúng ta!...
Từ các tiếng hoan hô vang dậy cả bài thơ, từ thú vui bao trùm lên mọi dòng, mọi chữ, từ âm hưởng anh hùng ca xuyên suốt từ đầu đến cuối. Hoan hô chiến sĩ Điện Biên trở thành khúc ca khải hoàn của cả dân tộc! Bài thơ cũng được coi là tượng phật đài thẩm mỹ và nghệ thuật ngữ điệu về người chiến sỹ Điện Biên dũng mãnh. Sau thắng lợi Điện Biên thì các tiếng “Việt Nam – Điện Biên Phủ - Hồ Chí Minh – Võ Nguyên Giáp” nối liền với nhau, vang lên một cách tự hào, như là tên gọi mới của giang sơn chúng ta trong thế kỷ XX đầy bi tráng!
Có thể nói bài thơ Hoan hô đồng chí Điện Biên là sự việc kết tinh về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật của Tố Hữu.


****
*Đề 2: Đọc lại bài thơ “Hoan hô chiến sỹ Điện Biên” của cố nhà thơ cách mạng Tố Hữu, chúng ta càng nhận thức sâu sắc bài thơ chứa đầy khí tiết hào hùng ngày toàn thắng Điện Biên. Anh/chị hãy nghiên cứu và phân tích nội dung, thẩm mỹ của bài thơ

Bài làm ( HS lớp 9 )

“Hoan hô chiến sỹ Điện Biên” là bài thơ theo thể thơ chủ quyền, xen lẫn những câu lục bát và câu tuy nhiên thất. Bài thơ mang tiết tấu nhanh, mạnh ào ào như sóng reo, thác cuốn. Câu, chữ trong thơ dễ hiểu, hàm lượng thông tin cao, xuyên suốt bài thơ là tiếng reo vui ngày chiến thắng, bộc lộ ngay ở đầu đề bài thơ "Hoan hô chiến sĩ Điện Biên". Lấy một câu khẩu ngữ mang ý nghĩa khẩu hiệu làm đầu đề bài thơ, nhà thơ đã khẳng định âm hưởng chính cho bài thơ của mình trong thú vui hân hoan ngày giải phóng Điện Biên. Nhà thơ không tiếc lời ngợi ca ý thức dũng mãnh của những chiến sỹ trong campaign Điên Biên.
Bài thơ dài, nhưng bố cục ngặt nghèo, chia thành sáu đoạn nhỏ. rất có thể cảm nhận, bảy câu đầu là một loại thông báo viết dưới góc nhìn nhìn biểu lộ cảm tình, trái tim yêu nước nồng nhiệt của nhà thơ, biểu hiện rõ thời gian khi nhận được tin, qua câu mở đầu:
“Tin về nửa đêm//Hỏa tốc hỏa tốc” & tin ấy đến rất nhanh, rất kịp thời, rất khẩn cấp. Tin thành công đến với nhà thơ bằng một chiến sĩ thông báo đi ngựa chiến chứ không hẳn bằng điện báo “Ngựa bay lên dốc”. sau thời điểm nhà thơ biết tin, cả làng cả bản nơi ông ở cùng biết
“Đuốc chạy sáng rừng
Chuông reo tin mừng
Loa kêu từng cửa
Làng bản đỏ đèn, đỏ lửa”.
Câu mở đầu đoạn tiếp theo sau, nhà thơ cung cấp tin bằng một lời reo vui, một khẩu hiệu “Hoan hô chiến sỹ Điện Biên”. nụ cười lớn làm cho nhà thơ không hề kìm nén nổi lòng mình, bật reo lên các lời xưng tụng, rất gần với khẩu ngữ, ngợi ca vị tướng tài ba, ngợi ca chủ tịch Hồ Chí Minh, người liên đới chỉ huy, chỉ đạo campaign lịch sử hào hùng để tạo nên sự chiến thắng lẫy lừng. các lời thơ rạo rực khí phách - một hồn thơ dạt dào cháy bỏng tại phần tiếp theo
“Kháng chiến ba ngàn ngày/
Không đêm nào vui bằng đêm nay
Đêm lịch sử Điện Biên sáng rực
Trên tổ quốc như huân chương trên ngực
Dân tộc ta dân tộc anh hùng”.
Câu & ý thơ là khúc hát hân hoan, một dàn đồng ca dào dạt vang lên, trải qua các câu lục bát như lời ru của Mẹ
“Điện Biên vời vợi ngàn trùng
Mà lòng bốn biển nhịp cùng lòng ta
Đêm nay bạn bè gần xa
Tin về chắc cũng chan hòa vui chung” .
Đoạn 4 bài thơ, nhà thơ dành 27 câu thơ để mô tả trực diện trận đánh đấu khó khăn, nhưng vô cùng oanh liệt của quân và dân ta để giành thắng lợi ở đầu cuối. khởi đầu đoạn thơ này, nhà thơ láy lại câu "Hoan hô chiến sỹ Điện Biên" như một tôn vinh, một tượng đài bất tử. đây là bức chân dung mệnh danh sự rạng danh đồng chí Điện Biên trong cách nhìn bối cảnh, đặc tả khuôn mặt anh hùng Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót, Tô Vĩnh Diện... được nhà thơ đánh dấu vào lịch sử “Những đồng chí thân chôn làm giá súng//Đầu bịt lỗ châu mai//Băng mình qua núi thép gai ào ào vũ bão//Những đồng chí chèn sống lưng cứu pháo//Nát thân, nhắm mắt còn ôm...”. Trong giờ phút dào dạt thú vui thành công, nhà thơ nhớ và nghĩ tới công lao trời biển của Bác Hồ trong trận quyết chiến Điện Biên Phủ. Với thể thơ lục bát, nhà thơ đã khắc nên Bức Ảnh Bác kính yêu ngày toàn thắng
“Tiếng reo núi vọng sông rền
Đêm nay chắc cũng trở về bên cạnh Bác Hồ/
Bác đang cúi xuống bản đồ
Chắc là nghe tiếng quân hò quân reo
Từ khi vượt suối băng đèo
Ta đi, Bác vẫn nhìn theo từng ngày
Tin về mừng thọ đêm nay
Chắc vui vẻ Bác giờ này đợi trông”.
Thế hệ ngày này, vinh dự được sống và làm việc trên vùng đất Điện Biên Phủ anh hùng thật đáng tự hào và ghi ơn công lao bậc cha anh đã quên tuổi xanh ngã xuống trên mảnh đất 1 thời máu lửa - một thời “Máu trộn bùn non” để ngày hôm nay & tương lai “Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam//Hoa mơ lại trắng vườn cam lại vàng”. Càng cận kề ngày kỷ niệm 60 năm thắng lợi Điện Biên Phủ, cứ các lần lật lại từng trang thơ, đọc từng câu thơ trong 96 câu thơ, 625 chữ hùng tráng “Hoan hô đồng chí Điện Biên” của cố nhà thơ cách mạng Tố Hữu, tất cả chúng ta càng nhận thức thâm thúy bài thơ chứa đầy khí tiết hào hùng ngày toàn thắng Điện Biên.


* * * * *
*Cuối cùng xin giới thiệu
Lời bình của nhà văn Trịnh Thanh Sơn
Nếu nói Tố Hữu là nhà thơ cách mạng, nhà thơ thời sự thì Hoan hô chiến sỹ Điện Biên có lẽ là 1 trong bài thơ thời sự nhất của ông. Theo ngày tháng đề dưới bài thơ (5-1954) thì ông viết bài thơ này ngay sau ngày Điện Biên Phủ thắng lợi.
Ngày "Giải phóng Điện Biên, bộ đội ta tiến quân quay trở lại là ngày 7-5-1954, thì ngày 11-5-1954, báo Nhân Dân đã in trọng thể trên trang nhất bài thơ này của Tố Hữu. tức là, từ khi viết cho tới lúc bài thơ ra mắt hàng triệu fan hâm mộ chỉ vẻn vẹn có bốn ngày.
Bài thơ dài tới 96 câu thơ, viết bằng thể thơ chủ quyền có vần (Tố Hữu không viết thơ không vần bao giờ), xen lẫn các đoạn lục bát và vài ba câu tuy nhiên thất, như những lời hát hân hoan xen vào một trong những ký sự thơ.
Cả bài thơ mang trong mình một tiết tấu nhanh, mạnh; khỏe ào ào như sóng reo, thác cuốn, lửa cháy và bão táp. Câu, chữ trong thơ là câu chữ dân giã, dễ hiểu, mang hàm lượng thông tin không nhỏ. Sắc độ chính, xuyên thấu bài thơ là tiếng reo vui, hân hoan chiến thắng. Ngay "tít" bài thơ cũng biểu lộ điều đó: "Hoan hô chiến sỹ Điện Biên"! Lấy một tiếng reo vui, một câu khẩu ngữ mang ý nghĩa khẩu hiệu làm đầu đề cho bài thơ Tố Hữu đã khẳng định âm hưởng chính cho bài thơ của ông rồi: đấy là niềm hân hoan thành công.
Bài thơ dài, chính vì như thế nhà thơ tổ chức triển khai bố cục tổng quan thật ngặt nghèo & khoa học. có thể thấy bài thơ được chia làm sáu đoạn nhỏ, mỗi đoạn mang trong mình một mầu sắc riêng & mang một sứ mạng cụ thể:
Đoạn 1 (bảy câu đầu): đây là một tin thông tấn được viết dưới khía cạnh nhìn và cảm tình của 1 nhà thơ có trái tim yêu nước nồng nhiệt. Ông cho thấy thêm rõ thời gian ông nhận được tin, chính là "nửa đêm" (Tin về nửa đêm) & tin ấy đang đi đến với ông rất nhanh, rất kịp thời, rất "hỏa tốc" (Hỏa tốc, hỏa tốc). Rồi tin ấy đang đi tới với ông bằng một chiến sĩ thông tin đi ngựa chiến (chứ Chưa hẳn bằng điện đài - (Ngựa bay lên dốc). sau khi ông biết tin, thì cả làng bản nơi ông ở đều cùng được biết:
Đuốc chạy sáng rừngChuông reo tin mừngLoa kêu từng cửaLàng bản đỏ đèn, đỏ lửa!
Tuy nhiên, ta chỉ biết đó là một tin vui, từ 1 người nhân ra nhiều bạn, từ một nhà nhân ra nhiều nhà, từ 1 bản nhân ra nhiều bản. Nhưng tin vui đó là tin gì vậy, ông vẫn giấu, ông dành cái tin vui ấy cho câu mở màn tại phần 2. Cái tài của người đưa - tin - thi - sĩ đó là ở đấy!
Đoạn 2 (bảy câu tiếp): Ngay câu khởi đầu của đoạn 2, người sáng tác đã "bật mí" cái tin vui to lớn kia là tin gì: Nhưng vì là nhà thơ, thay vì nói "Chúng ta đã giải phóng Điện Biên rồi!", thì nhà thơ lại cung cấp tin bằng một lời reo vui, một khẩu hiệu:
Hoan hô đồng chí Điện Biên!
Niềm vui to lớn quá để cho nhà thơ không kìm nén nổi lòng mình, bật reo lên các lời xưng tụng, rất gần với khẩu ngữ mà vẫn tràn đầy chất thơ, ngợi ca vị tướng tài ba, ngợi ca Bác Hồ, những người dân liên đới chỉ đạo để tạo sự thắng lợi lẫy lừng:
Hoan hô đồng chí Võ Nguyên GiápSét đánh ngày đêm xuống đầu giặc Pháp... vinh quang TP HCM - cha của chúng ta ngàn năm sống mãi! Quyết chiến quyết thắng cờ đỏ sao vàng vĩ đại!
Đọc sắp tới đây, ta chợt nhớ đã có hơn một lần, nhà thơ cũng reo vui bồng bột & nồng dịu như vậy. đó là cái đêm lịch sử hào hùng vực dậy cướp cơ quan ban ngành ở Huế, quê hương ông:
Chừ đây Huế, Huế ơi! Xiềng gông xưa đã gãyHãy bay lên! Sông núi của ta rồi!Nước mắt ta trào híp mí, tràn môiCổ ta ré trăm trận cười, trận khóc!... Gió gió ơi! Hãy làm giông, làm tốCuốn tung lên cờ đỏ máu thơm tươiVàng vàng bay đẹp quá sao sao ơiTa ngã vật trong dòng người cuộn thác...
(Huế tháng Tám - Từ ấy)
Chín năm, sau thú vui ấy là thú vui ngày hôm nay, dù cho có từng trải & ghìm nén hơn,nhưng các lời thơ hào sảng thì vẫn nguyên như vậy, nguyên một hồn thơ dạt dào như thế; tràn qua đoạn 3 (9 câu):
Kháng chiến ba ngàn ngàyKhông đêm nào vui bằng đêm nayĐêm lịch sử dân tộc Điện Biên sáng rựcTrên non sông như huân chương trên ngựcDân tộc ta dân tộc bản địa anh hùng!
Khúc hát hân hoan như một trữ tình ngoại đề, như một dàn đồng ca dào dạt cất lên, thông qua những câu lục bát như lời ru của Mẹ:
Điện Biên vời vợi ngàn trùngMà lòng bốn biển nhịp cùng lòng taĐêm nay bạn bè gần xaTin về chắc cũng chan hòa vui chung?
Đoạn 4 (27 câu): đây là đoạn thơ quan trọng nhất có sức nặng nhất của toàn bộ bài thơ. người sáng tác dành hẳn 27 câu thơ để biểu đạt một cách trực diện trận đánh đấu gian truân nhưng vô cùng oanh liệt của quân dân ta để giành thắng lợi cuối cùng. khởi đầu đoạn thơ quan trọng này, nhà thơ láy lại câu "Hoan hô đồng chí Điện Biên" như 1 tôn vinh, như một tượng đài bất tử:
Hoan hô đồng chí Điện BiênChiến sĩ anh hùngĐầu nung lửa sắtNăm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắtMáu trộn bùn nonGan không núngChí không mòn!
Đó là bức chân dung sáng rỡ của tập thể những người dân chiến sĩ Điện Biên trong 1 cái nhìn bối cảnh, còn đấy là các đặc tả gương mặt của những anh hùng chi tiết, có danh xưng như Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót, Tô Vĩnh Diện... đã được nhà thơ đánh dấu vào lịch sử dân tộc văn học đời đời:
Những chiến sỹ thân chôn làm giá súngĐầu bịt lỗ châu maiBăng mình qua núi thép gaiÀo ào vũ bãoNhững chiến sỹ chèn sườn lưng cứu pháoNát thân, nhắm mắt còn ôm...
Điện Biên Phủ là đỉnh điểm của chiến tranh nhân dân thần thánh, là trận đánh đấu toàn dân, trọn vẹn, có sự góp phần công sức của con người và xương máu của toàn nước. Nhà thơ đã ngợi ca điều đó giữa những vần thơ kế tiếp: & những chị, các anh Tối ngày ra tiền tuyến/ Mấy tầng mây gió lớn mưa to/ Dốc Pha Đin, chị gánh anh thồ/ Đèo Lũng Lô anh hò chị hát/ Dù bom đạn xương tan thịt nát/ Không sờn lòng không tiếc tuổi xanh... và người sáng tác khẳng định:
Hỡi các chị, các anhTrên chiến trường ngã xuốngMáu của anh chị, của chúng ta không uổngSẽ tươi tốt đồng ruộng Việt NamMường Thanh, Hồng Cúm, Him LamHoa mơ lại trắng vườn cam lại vàng!
Hoa, quả của quốc gia mãi còn từ máu & nước mắt, từ tuổi TX Thanh Xuân của các anh hùng, anh hùng liệt sĩ Điện Biên, đó không chỉ là các lời an ủi mà là việc tôn lên vĩnh hằng!
Đoạn 5 (22 câu): Nhà thơ dành đoạn thơ này để diễn đạt đối phương, những kẻ thù trực tiếp và gián tiếp, những kẻ xâm lược mà kết cục sau cuối là sự việc thất bại thảm hại. Lời thơ tại vị trí này thật rắn rỏi, quyết liệt chứng tỏ một lòng tin không khoan nhượng trước kẻ thù! Nhà thơ vốn tài hoa và êm ả là thế mà hoàn toàn không rụt rè dùng những từ nhân xưng thật trẻ trung và tràn trề sức khỏe và thấm thía: "Lũ" & "nó" và "chúng bay":
Lũ chúng nó phải hàng, phải chếtQuyết trận này quét sạch Điện BiênQuân giặc điênChúng bay chui xuống đấtChúng bay chạy đường trời!... Chúng bay chỉ một đường raMột là tử địa, hai là tù binh?
Những lời thơ ấy, không hẳn chỉ được viết ra sau khi chúng ta đã có được chiến thắng; như một sự ăn theo, một tràng vỗ tay muộn mằn, mà nó hình thành ngay từ khi bạn ra quyết định cạnh tranh với Pháp ở Điện Biên Phủ. niềm tin thành công, ý thức ở Đảng & Bác Hồ là động lực rất chi là cao lớn để các chiến sỹ Điện Biên phất cờ thắng lợi trên hầm De Castries. bức tranh hùng hổ này, nhà thơ vẽ trên núi rừng, sông suối của Điện Biên:
Nghe trưa nay, tháng 5, mồng 7,Trên đầu bay thác lửa hờn cămTrông: Bốn mặt lũy hầm sụp đổTướng quân bay lố nhố cờ hàngTrông: chúng ta cờ đỏ sao vàngRực trời đất Điện Biên toàn thắng!
Và thêm một lần tiếp nữa, nhà thơ reo lên: Hoan hô đồng chí Điện Biên!
Đoạn 6. thắng lợi lẫy lừng ấy của toàn dân tộc từ đâu mà ra, do đâu mà có? Trong phút lắng lại của những ngày vui dào dạt, nhà thơ nhớ đến Bác Hồ và nghĩ tới công lao của Bác cho trận quyết đấu lịch sử hào hùng này. Bằng tám câu thơ lục bát, nhà thơ đã vẽ nên Bức Ảnh Bác kính yêu trong thú vui của toàn dân tộc:
Tiếng reo núi vọng sông rềnĐêm nay chắc cũng về bên cạnh Bác HồBác đang cúi xuống bản đồChắc là nghe tiếng quân hò quân reoTừ khi vượt suối băng đèoTa đi, Bác vẫn nhìn theo từng ngàyTin về mừng thọ đêm nayChắc sung sướng Bác giờ này đợi trông!
Đọc những câu thơ reo vui ấy, thoải mái và tự nhiên ta giật mình! Ừ nhỉ, thắng lợi Điện Biên (7-5-1954) chỉ cách sinh nhật đợt thứ 64 của Bác hơn mười ngày! Nhà thơ liên hệ ngay rằng, thành công này là các bông hoa của toàn dân tộc bản địa gửi lên mừng thọ Bác: "Tin về mừng thọ đêm nay/ Chắc vui miệng Bác giờ này đợi trông!".
Cũng trong đoạn thơ thứ 6 này, nhà thơ nhớ tới Thủ tướng Phạm Văn Đồng & phái đoàn ngoại giao VN ở Hội Nghị Geneva. Tin thành công Điện Biên sẽ làm cho chúng ta có được một tư thế mới trước kẻ thù:
Tin đây Anh, Điện Biên Phủ hoàn thànhNgày mai vào cuộc đấu tranhNhìn xuống bọn Bi đôn, SmítAnh sẽ nói: Thực dân, phát xítĐã tàn rồi!
Và như thế, để chuyển hẳn qua phần kết của bài thơ mang tầm vóc một trường ca này. tại đoạn ở đầu cuối, nhà thơ công bố với trái đất rằng, chúng tôi, những người việt nam đã chiến thắng trong cuộc đấu tranh giành độc lập, chủ quyền cho dân tộc mình. & bài học Điện Biên này sẽ khiến cho các dân tộc bản địa thuộc địa biết vùng dậy giành quyền chủ quyền, chủ quyền cho dân tộc mình. Nhà thơ khẳng định, thắng lợi Điện Biên Phủ đã chôn vùi cơ chế thực dân cũ:
Tổ quốc chúng tôiMuốn chủ quyền, hòa bình trở lạiKhông muốn lửa bom đổ xuống đầu con cáiNước chúng tôi và nước các anhNếu còn say máu chiến tranhỞ việt nam, các anh nên nhớTre đã thành chông, sông là sông lửaVà trận thắng Điện BiênCũng mới là bài học đầu tiên!
Có thể nói, cùng với thắng lợi Điện Biên lịch sử, vang dội địa cầu, bài thơ Hoan hô chiến sĩ Điện Biên của nhà thơ Tố Hữu đã tạo ra sự bức tượng phật đài sừng sững tạc vào khoảng thời gian tháng, tạo một mốc son trong tiến trình lịch sử dân tộc văn học dân tộc nói chung & trong quá trình thơ Tố Hữu kể riêng.
(Theo Văn nghệ)

PHH s ưu t âm & GT (4 -2014)























Homepage: https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc