Notes

Quy Tắc Sử Dụng Dấu Gạch Ngang, Dấu Gạch Nối, Dấu Phẩy Và Dấu Chấm Phẩy








Dấu gạch ngang & gạch nối, phẩy & chấm phẩy tưởng chừng đơn giản dễ dàng nhưng lại dễ nhầm lẫn.

Ngay từ những năm đầu tiểu học, chúng ta đều đã được học về dấu chấm, dấu phẩy, dấu chấm lửng, dấu chấm than,….




có thể nói, dấu câu có tầm quan trọng rất chi là quan trọng, có công dụng phân tách các bộ phận trong câu, giúp phân biệt các kiểu câu với nhau. tuy nhiên, không phải người nào cũng sử dụng đúng & đủ các dấu câu này. nhất là trong công việc nhận thấy, sử dụng dấu gạch ngang & dấu gạch nối, dấu phẩy và dấu chấm phẩy. bài viết này Bpackingapp.com tổ hợp tương đối đầy đủ các QUY TẮC SỬ DỤNG của những dấu này.


1. nhận biết dấu gạch ngang và dấu gạch nối

1.1. Khái niệm

Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên (2003), NXB Thành Phố Đà Nẵng, tr.370) đã định nghĩa: “Gạch ngang d. Dấu gạch ngang ( – ), dài bằng hai dấu nối, hay được sử dụng để viết tách riêng ra thành phần chú thích thêm trong câu hoặc để viết ghép một đội hợp hai hay nhiều tên riêng, hai hay nhiều số cụ thể; lúc để ở đầu dòng thì dùng để làm viết nhận ra các lời đối thoại, những phần liệt kê hoặc phần trình bày”.


Cũng theo Hoàng Phê (2003): “Gạch nối d. Dấu gạch ngang ngắn ( – ) thường được sử dụng để nối những thành tố đã được viết rời của một từ đa tiết phiên âm tiếng nước ngoài”.


Về bản chất, chỉ có dấu gạch ngang là dấu câu, còn dấu gạch nối là quy định chính tả, thường được dùng trong từ. Để hoàn toàn có thể phân biệt rõ nét hơn, chúng ta sẽ tới với quy tắc sử dụng và hình thức của dấu gạch ngang & dấu gạch nối.

xem xét: Dấu gạch ngang và gạch nối xuất hiện trong hàng triệu ngữ điệu trên trái đất, mỗi ngôn ngữ sẽ có các quy tắc riêng. Trong bài viết này, chúng mình chỉ đề cập tới quy tắc sử dụng của hai loại dấu này trong tiếng Việt.


1.2. Hình thức

Dấu gạch ngang Dấu gạch nối Độ dài( – ) Dài hơn( – ) ngắn lại hơn khoảng cách với chữ Giữa dấu gạch ngang với chữ cái có dấu cách. Giữa dấu gạch nối với chữ cái không tồn tại dấu cách. Viết hoa vần âm liền sau: Sau dấu gạch ngang chỉ viết hoa những danh từ riêng & những chữ đầu dòng. Sau dấu gạch nối thường không cần viết hoa


Ví dụ: thủ đô hà nội – TP sài thành, Ốt-xtrây-li-a


1.3. Quy tắc sử dụng

Dấu gạch ngang và dấu gạch nối, trong cả trong tên thường gọi & hình thức đều rất dễ gây nhầm lẫn. Vậy, cách cực tốt để phân biệt hai loại dấu này là hiểu đúng các quy tắc sử dụng của chúng.



Dấu gạch ngang


– đánh dấu chỗ ban đầu tiếng nói trực tiếp của nhân vật trong cuộc hội thoại, đặt tại đầu câu.


Ví dụ: – Bạn thấy tiếng Việt có hay không?


– Tôi thấy tiếng Việt hay rất chi là.


– lưu lại những ý trong 1 đoạn liệt kê, đặt ở đầu dòng.


Ví dụ: list những món ăn đường phố khét tiếng của VN gồm:


– Phở bò


– Bún chả


– Bánh mì


– khắc ghi bộ phận chú thích, giải thích trong câu, đặt tại giữa câu.


Ví dụ: Áo dài – âu phục truyền thống của việt nam.


– Chỉ sự ngang hàng trong quan hệ, đặt ở giữa câu.


Ví dụ: quan hệ hữu nghị VN – Cu Ba ngày càng gắn bó.


– Nối các từ Nằm ở phía trong một liên danh, đặt ở giữa câu.


Ví dụ: Chuyến Du Lịch Đà Nẵng – Hội An thật tuyệt vời.


– Nối các số Nằm trong một liên số hay là 1 khoảng số, đặt tại giữa các số.


Ví dụ: Thời kỳ kháng chiến chống mỹ (1954 – 1975).


nhiệt độ dao động trong tầm 35 – 40 0C.



Dấu gạch nối


– Nối những tiếng trong những phiên âm những từ quốc tế.


Ví dụ: Ghi-đông, ki-lô-mét, A-lếch-xan-đrơ,…


– Nối những số lượng chỉ ngày, tháng, năm.


Ví dụ: hôm nay là ngày 20-02-2020.


Dấu gạch ngang có không ít công dụng & khoanh vùng sử dụng hơn dấu gạch nối. Trong số đông các trường hợp, tất cả chúng ta sẽ sử dụng dấu gạch ngang.


2. phân biệt dấu phẩy và dấu chấm phẩy

2.1. Khái niệm

Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên (2003), NXB Đà Nẵng, tr.775) đã giải thích: “Phẩy d. Dấu “,” dùng làm dấu câu, chỉ một quãng ngắn tương đối ngắn, phân ranh giới giữa một số trong những thành phần trong nội bộ câu; hoặc dùng làm dấu đặt trước số lẻ trong các thập phân”.


trong những lúc đó, dấu chấm phẩy được định nghĩa như sau: “Chấm phẩy d. Dấu câu gồm một chấm ở trên & một phẩy ở dưới ( ; ), hay được sử dụng để phân những bộ phận độc lập kha khá cho câu. (Hoàng Phê chủ biên (2003), “Từ điển tiếng Việt”, NXB Thành Phố Đà Nẵng, tr.140)


so với trường hợp này, cả phẩy và chấm phẩy đều là dấu câu. cách dùng dấu gạch ngang hình thức, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết, nhưng khi nào dùng dấu phẩy, lúc nào dùng dấu chấm phẩy lại là 1 vấn đề không dễ để phân biệt. dưới đây được xem là hình thức & quy tắc sử dụng của hai dấu câu này.


2.2. Hình thức

Dấu phẩy Dấu chấm phẩy Ký hiệu( , )( ; )


Viết hoa vần âm liền sau Sau dấu phẩy và chấm phẩy phải có một dấu cách.

vần âm liền sau không cần viết hoa, trừ tình huống danh từ riêng. Như dấu phẩy


Ví dụ: ngày hôm nay, tôi đến lớp (không cần viết hoa).

Lan, Nga & tôi đang ngồi xem phim (viết hoa tên riêng). Cốm không hẳn thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, nhàn nhã & ngẫm nghĩ. (Thạch Lam)


2.3. Quy tắc sử dụng

chúng ta sẽ sử dụng dấu phẩy và dấu chấm phẩy trong các tình huống như sau:



Dấu phẩy


– đánh dấu ranh giới giữa một từ ngữ và bộ phận chú thích của chính nó.


Ví dụ: Em rất thích Tôn Ngộ Không, nhân vật chính trong bộ phim truyền hình Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân.


– ngăn cách các vế câu trong câu ghép.


Ví dụ: Hễ con chó đi chậm, con khỉ liền cấu hai tai chó giật giật.


– ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu (cùng làm chủ ngữ, vị ngữ,…).


Ví dụ: Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. (Thép Mới)


– chia cách giữa thành phần chính và thành phần phụ (hô ngữ, trạng ngữ,…) trong câu.


Ví dụ: Từ xưa đến thời điểm này, nhân dân ta luôn có cổ điển hiếu học.


– so với số, đặt sau chữ số hàng đơn vị chức năng để tạo thành số thập phân.


Ví dụ: Số thập phân 42,01.



Dấu chấm phẩy


– ngăn cách những bộ phận trong phép liệt kê phức tạp.


Ví dụ: Nhạc cụ cổ điển việt nam gồm có đàn bầu, đàn nguyệt, đàn nhị, đàn tam; trống cái, trống cơm, trống đế; sáo trúc, sáo bầu, sáo mèo.


– ghi lại ranh giới giữa hai vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp.


Ví dụ: Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thư thả & ngẫm nghĩ. (Thạch Lam)


Tuy cùng phân làn những vế trong câu ghép và những ý trong phép liệt kê nhưng dấu chấm phẩy thường phân tách những ý lớn & tinh vi hơn dấu phẩy, những ý này cũng hoàn toàn có thể tồn tại độc lập. Đối với việc đọc, dấu phẩy sẽ ngắt hơi ngắn hơn so với dấu chấm phẩy.


Trên đây là những quy tắc sử dụng & cách nhận ra của dấu gạch ngang & gạch nối, dấu phẩy & dấu chấm phẩy được Bpackingapp.com biên tập, tổ hợp từ Sách giáo khoa Tiếng Việt & những nội dung bài viết trong trang ngôn từ học & tiếng Việt. hy vọng, qua nội dung bài viết, các người hâm mộ sẽ hiểu hơn về kiểu cách sử dụng của bốn loại dấu này. Chúc những bạn một ngày tốt lành!











My Website: https://bpackingapp.com/quy-tac-su-dung-dau-gach-ngang-va-dau-gach-noi-dau-phay-va-dau-cham-phay/