Notes

Program Nedir?
Program, yapılacak bir işlemi ya da hesaplamayı gerçekleştirmek için birbirini izleyen komut ya da
yönergelerden oluşan yapıdır. İşlemler matematiksel ya da mantıksak olabilir.
Örneğin
bir formülün sonucunun hesaplanması ya da bir doküman içerisinde belirli bir metnin aranması gibi

Girdi: Klavyeden, dosyadan veya başka
bir aygıttan veri almadır.

Çıktı: Ekranda veriyi görüntüleme veya
veriyi dosyaya veya başka bir aygıta göndermedir.

Matematik: Toplama, çarpma gibi bazı
temel matematiksel işlemleri gerçekleştirmedir.

Koşullu yürütme: Belirli durumları sınamak ve komutları uygun bir sıraya göre
çalıştırmaktır.

Tekrarlama: Bazı eylemleri genellikle
ufak tefek değişikliklerle yineleme işlemidir.

Hata Ayıklama Nedir?
Programlama, karmaşık bir süreçtir ve programcılar programlamada hata (bug) yapabilirler. Programlama hatalarını bulma ve düzeltme işlemine hata ayıklama (debugging) denilir. Bir programda üçtür hata oluşabilir: söz dizimsel hatalar, çalışma zamanı hataları ve anlam bilimsel hatalar

1. Söz dizimsel hatalar
Söz dizimi, programın yapısı ve bu yapı hakkındaki kurallar demektir. Örneğin Türkçede bir cümle
büyük harfle başlamalı ve uygun bir noktalama işaretiyle sona ermelidir. Bu kurallara uymayan cümlelere “Söz dizimi hatası içermektedir.” diyebiliriz. Programlama dilleri için söz dizimi, yoruma açık olmayacak şekilde kesin ve net ifadeler içermelidir. Aksi takdirde program, söz dizimi hatası verir ve programın doğru çalışmasını bekleyemeyiz.

2. Çalışma zamanı hataları
Bu hatalar ancak program çalıştırıldıktan sonra ortaya çıkar. Hesaplanması mümkün olmayan işlemler (sıfıra bölünme) ya da hiç gerçekleşmeyecek koşulların (5<3) yürütülmesi gibi durumlarda ortaya çıkar

3. Anlam bilimsel hatalar
Bu durumda program, genellikle hata vermeden çalışır ancak çoğu zaman beklenen sonucu üretmez.
Bu yüzden programı satır satır çalıştırarak, farklı adımlardaki çıktıları gözlemleyerek nerede mantık hatası yapıldığını bularak program doğru biçimde çalışana kadar bu hataları ayıklamak gerekir

Problem Çözme Teknikleri
Her Zaman Bir Planınız Olsun
Belirsiz bir durumu yaşamak yerine her zaman bir planınız olmalıdır. Bu, en önemli kuraldır. Belki oluşturduğunuz çözüm planı ilk denemelerde sonuç vermeyecek ama her seferinde sizi çözüme biraz daha yaklaştıracak
ipuçları elde etmenizi sağlayacaktır

Problemi Tekrar İfade Edin
Önceki problemlerde de gördüğümüz üzere bazen problemi tekrar ifade etmek, göremediğimiz bir
ayrıntıyı görmemizi ya da problemi daha kolay çözmek adına bir ipucu yakalamamızı sağlayabilir. Hatta
bazen probleme ilişkin bir yanlış anlamanın ortaya çıkmasına ya da hedefin daha iyi anlaşılmasına neden olur.

Problemi Küçük Parçalara Ayırın
Verilen problemi adımlara ya da bölümlere
ayırmak, çözümü kolaylaştırır

Önce Bildiklerinizden Yola Çıkın
Programlama yaparken öncelikle bildiklerimiz ile başlamalı ve sonra yeni çözümler arayışına girmeliyiz.

Problemi Basitleştirin
Çözmekte zorlandığınız bir problemle karşılaşırsanız problemin kapsamını daraltmayı deneyebilirsiniz. Bunun için koşulları azaltmayı ya da çözebileceğiniz biçime dönüştürmeyi, değişkenleri azaltmayı
ya da problemin kapsama alanını küçültmeyi düşünebilirsiniz


Benzerlikleri Arayın
Burada ele aldığımız benzerlik kavramı, çözülmesi istenen problemle önceden çözülen problem arasındaki olası örtüşme ya da yeni çözüme ilham verme olarak tanımlanabilir

Deneme Yapın
Bazen bir problemi çözmenin en kolay
yolu denemek ve sonuçlarını gözlemlemekti

Asla Vazgeçmeyin
Asla vazgeçmemek, kişisel bir özelliktir. Kararlılık, güven ve istek kaybolduğu zaman açık düşünemezsiniz


Problem Çözme Adımları

1. Problemi Tanımlama: Problemi çözmeye başlamadan önce problemin açık, anlaşılır ve çok doğru bir şekilde tanımlanmış olması gerekir. Problemin ne olduğunu bilemezseniz onu çözemezsiniz.

2. Problemi Anlama: Çözüme doğru yol almadan önce problemi çok iyi anladığınızdan emin olmanız gerekir. Problemin neler içerdiğini ve kapsamını doğru anlamalısınız.

3. Problemin Çözümü İçin Farklı Yol ve Yöntemler Belirleme: Problemin çözümü için olabildiğince farklı yol ve yöntem belirlemeli ve bu listenin, tüm olasılıkları içerdiğinden emin olmalısınız. Bunun için konu hakkında farklı kişilerin görüşlerini alabilirsiniz. Farklı çözümler kabul edileilir olmalıdır. Problem çözmek için tek bir yol yoktur; pek çok yol vardır.

4. Farklı Çözüm Yolları Listesi İçerisinden En İyi Çözümü Seçme: Bu adımda her bir çözümün
olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koymalısınız. Bu nedenle değerlendirme yapabilmek için
ölçütler oluşturmalısınız. Bu ölçütler her bir çözüm yolunu değerlendirmek için size rehber olacaktır. Problem çözmek için tek bir yol yoktur; en iyi yol vardır.

5. Seçilen Çözüm Yolu ile Problemi Çözmek İçin Gerekli Yönergeleri Oluşturma: Bu adımda
numaralandırılmış ve adım adım yönergeler oluşturmanız gerekir. Bu yönergelerin ikinci adımda
belirtilen bilgi tabanı kapsamında olmasına dikkat ediniz. Bu durum, özellikle bilgisayarlar ile
çalışırken son derece kısıtlı davranmanıza neden olabilir.

6. Çözümü Değerlendirme: Çözümü test etmek ya da değerlendirmek, sonucun doğruluğunu
kontrol etmek anlamına gelir. Sonucun doğru olması ve problemi olan bireyin beklentilerini
karşılama düzeyi önemlidir. Sonuç yanlış çıkmış ya da bireyin beklentilerini karşılamamış ise
problem çözme sürecine baştan başlamak gerekir.


Problem Türleri
Problemlerin her zaman sıradan çözümleri olmaz. Kek yapmak ya da araba kullanmak gibi problemleri çözmek için bir dizi eylem gerekir. Adım adım yönergelere dayalı olan bu çözümlere “algoritmik çözümler” denir. En iyi yolu seçtikten sonra sonuca, ilgili adımları izleyerek ulaşılır. Bu adımlardan oluşan yapıya “algoritma” denir. En lezzetli ekmeği seçmek ya da işleri büyütmek için yatırım yapmak gibi problemlerin ise açık ve net ifade edilen yanıtları yoktur. Bu çözümler bilgi ve deneyim gerektirir,
bir dizi deneme ve yanılma sürecinden oluşur. Doğrudan işlem adımları ile ulaşılamayan sonuçlara
“keşfe dayalı çözümler” denir


sayısal Veri
sayısal veriler tüm sayı tiplerini içerir. Sayısal veri, hesaplama işlemlerinde kullanılabilen tek veri
türüdür. Pozitif ya da negatif tam sayılar ve reel sayılar kullanılabilir.

Alfanümerik/Karakter Veri
Karakter veri seti; tüm tek haneli sayılar (“0”.. “9”), harfler (“a”..“z”, “A”..“Z”) ve özel karakterleri
(“#”, “&”, “*”, ..) kapsar. Bu veri setinden oluşturulan değer, tırnak içinde belirtilir. Büyük ve küçük
harf duyarlıdır yani “a” ile “A” farklı algılanır

Mantıksal Veri
Mantıksal veri, veri setinde yalnızca iki kelime barındırır: doğru ve yanlış. Bu veri evet ya da hayır
şeklindeki karar verme süreçlerinde kullanılır. Örneğin elde edilen değer, beklenen değer mi, evli mi,
arabası var mı, öğrenci lise mezunu mu gibi sonucu kesin doğru ya da yanlış olan durumlarda mantıksal
veri tanımlaması yapılır. Bu kelimeler ayrılmış özel kelimelerdir ve dizi olarak algılanmaz



Değişkenlere isim verirken ve bunları kullanırken dikkat edilmesi gereken kurallar şunlardır:
1. Değişkene içerdiği değer ile tutarlı isimler veriniz.
2. Değişkenlere isim verirken boşluk kullanmayınız.
3. Değişkenlere isim verirken bir karakter ile başlayınız.
4. Matematiksel semboller kullanmamaya dikkat ediniz.
Aşağıda “Doğru” ve “Yanlış” olarak kullanılmış değişken isimleri yer almaktadır:


Değişken isimleri konusunda aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir.
- Bazı platformlar desteklemediği için Türkçe karakter kullanımı tavsiye edilmez.
- Programlama dillerinde kullanılan komut isimleri değişken olarak kullanılamaz. Çok bilinenleri;
if, for, while, else, do, int, vb.
- Değişken isimlendirmelerinde boşluk karakteri yerine alt çizgi ( _ ) karakteri kullanılabilir ancak değişken isimlendirmede genellikle küçük harfle başlanır ve ikinci bir kelime yazılacaksa ilk kelimenin hemen ardından büyük harfle devam edilir. Buna “Camel Karakter” kullanımı denir. Örnek: tcKimlikNo
- Özel karakterler değişken isimlerinde kullanılamaz (*,/, -,+, #,%,&,(,=,?,$,[,{ gibi…)


Fonksiyonlar
Fonksiyonlar, belirli işlemleri yürüten ve sonuçları döndüren bir işlem kümesidir. Genellikle bilgisayar dilinde oluşturulur. Fonksiyonlar, bir çözüm sürecinin belirli parçaları olarak kullanılır. Problem çözme sürecinde tekrarlanan işlemler için kullanılır ve böylece programcının, hem problemi daha hızlı çözmesini hem de programın daha anlaşılır olmasını sağlar.

Fonksiyon kapsamında elde edilen sonuç, fonksiyonun ismi ile döndürülür. Fonksiyonlara veri gönderilir. Fonksiyona gönderilen verilere “parametre” denir. Fonksiyonlar parametreleri değiştirmez ama işlemlerde kullanır

1. Matematiksel Fonksiyonlar: Matematiksel işlemler için kullanılır.
2. Dizi Fonksiyonlar: Dizi ve karakterlerle ilgili işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır.
3. Dönüştürme Fonksiyonları: Veriyi bir türden diğerine dönüştürmek için kullanılır.
4. İstatistiksel Fonaksiyonlar: Maksimum değer, ortalama gibi değerleri hesaplamak için kullanılır
45. Yardımcı Fonksiyonlar: Program dışındaki verilere erişerek işlem yapmak için kullanılır.

Matematiksel Fonksiyonlar
Sqrt (N) N değerinin karekökünü döndürür. S
Abs (N) N değerinin mutlak değerini döndürür.
Integer (N) N değerine en yakın ya da eşit tam sayıyı döndürür.
nRandom 0 ile 1 arasında rastgele bir sayı döndürür. Random 0.6783456


Dizi Fonksiyonlar
Mid (S, n1, n2) Dizinin n1 pozisyonundan başlayan n2
kadar karakteri döndürür. Mid(S, 3, 3) = “Yasemin” sem”
Left (S, n) Dizinin sol tarafındaki n kadar karakteri
döndürür. Left(S, 3) = “Yasemin” yas”
Right (S, n) Dizinin sağ tarafındaki n kadar karakteri
döndürür. Right(S, 4) = “Yasemin” emin”
Length (S) Dizideki karakter sayısını döndürür. Length(S) = “Yasemin” 7

Dönüştürme Fonksiyonları
Value (S) Dizi olarak tanımlanan değişkeni sayısal değere çevirir. Value(“65.21”) +65.21
String (N) Sayısal değeri dizi değerine çevirir. String(+65.21) “65.21”

İstatistiksel Fonksiyonlar
Average (list) Birkaç sayı için ortalama değeri döndürür. Average(12, 24, 6) 14
Sum (list) Birkaç sayının toplam değerini döndürür. Sum(3, 5, 8) 16

Yardımcı Fonksiyonlar
Date Sistemin andaki tarih değerini döndürür. Date 04/23/2017
Time Sistemin şu andaki zaman değerini döndürür. Time 20.57.36