Notes

9. Sınıf Kimya
** Denge Buhar Basıncı
Suyu ağzı açık bir kapta ısıtarak tamamen buhar hâline getirebiliriz.
Peki, sıvımız kapalı bir kapta olursa, buharlaşma ve yoğuşma süreci nasıl gerçekleşir ?

Ağzı açık bir kapta bıraktığımız sıvının zamanla miktarının azaldığını görürüz.
--Bunun sebebi bir miktar sıvı molekülünün bulunduğu sıcaklıkta sıvının yüzeyinden gaz h'aline geçicek kadar kinetik enerjiye sahip olmasıdır.
Yeterince zaman geçtiğinde ise , sıvının tamamen buharlaştığını gözlemleriz.
Sıvının bulunduğu kabın ağzını kapatırsak sıvı miktarının önce azaldığını, ancak bir süre sonra sabit kaldığını ve ne kadar zaman geçerse geçsin değişmediğini görürüz.

Sıvı miktarının başlangıçta azalmasının nedeni sıvının buharlaşmasıdır.
Bir süre sonra birim zamanda buharlaşan sıvı moleküllerinin sayısı, aynı sürede sıvının yüzeyine geri dönen yani yoğuşan moleküllerin sayısına eşit olur. Sıcaklık sabit kaldığı sürece bu dinamik denge geçerlidir.
Bu durumda sıvı miktarının değişmemesi çok doğaldır.
Buharlaşma hızıyla yoğuşma hızının birbirine eşit olduğu durumda sıvı, buharıyla dengededir.
Sıvısıyla dengede bulunan buharın yaptığı basıncaysa (Denge Buhar Basıncı) denir.
Denge buhar basıncı saf bir sıvı üzerindeki buharın dengede olduğu sıcaklıkta uyguladığı kısmi basınçtır.
Denge buhar basıncı sıcaklıkla artar. Bunun nedeni ısınan sıvıdaki moleküllerin hareketinin hızlanması ve moleküller arası çekim kuvvetinin etkisinden kurtulabilmesi, Yani buhar h'aline geçen molekül sayısının artmasıdır. Sıcaklık azaltıldığındaysa Denge Buhar Basıncı azalır.
Sıvı ısıtılırken ve soğutulurken aynı sıcaklıkta ölçülen Denge Buhar Basıncı değerleri aynıdır.
Sıvının buhar basıncı, sıcaklık yanında sıvının cinsine yani moleküller arası çekim kuvvetine ve sıvının saflık derecesine bağlıdır.
Sıvının buhar basıncı kabın şekline hacmine ve sıvının miktarına bağlı değildir.