Notes

dolayı telefonda konuştuğu bireyin kendi elindeki portakalı gördügünü düşünür ve telefonun diğer ucunda olan bireyin "portakal" dememesine de sinirlenir. Çocuğun benmerkezci davranışı oyun dağarcığinda da görülür. Iki art yaşlarında iki-üç çocuk bir arada oynadıklarında benmerkezcilikleri paralel oyunla ve ortak monologla sonuçlanır. Paralel oyunda çocukların bireysel amaçları, ilgileri vardır, çoğu zaman başkalarının ne yaptiğini görmeyi bile başaramazlar. Ortak monologda farklı konularda konuşu- ama söylediklerinin ilgisiz olduğuna dikkat etmez, hatta aldırmaz görünürler (Gander ve Gardiner, 1995) Bu dönem çocuklarında henüz korunum ilkesi kazanılmamiştır. Ço- cuklar görüntü değişse bile gerçeğin aynı kalacağinı anlayamazlar (Mitchell, 1992). Bu dönem çocukları nesnenin görüntüsünün etkisi alın- da kalırlar. Korunum işlemi için gerekli zihinsel kavrama sürecinden yoksundurlar, Korunum ilkesini kazanmış bireyler bir nesnenin şeklinin ya da uzayda farklı şekillerde yerleştirilmesinin etkisi altında kalmadan o nesnenin aynı kaldığını anlayabilirler. Islem öncesi dönemde olan çocukların gözleri önünde ikisi aynı uzun- Jukta ve genişlikte olan iki bardağa su doldurulmuş ve çocuklar iki bar- daktaki su miktarınin eşit olduğunu kabul etmişlerdir. Sonra bir çocuktan bardaklardan birindeki suyu daha ince ve uzun bir bardağa boşaltması is- tenmiş ve su miktarının aynı olup olmadığı sorulmuştur. Uzun bardaktaki su miktan değişmemekle birlikte su düzeyi daha yüksekte olduğu için ço- cuk uzun bardaktaki suyun daha fazla olduğunu söylemiştir. Çocuklar henüz görünümün etkisi altındadırlar. Çocuk için burada önemli olan su düzeyinin yüksekliğidir. Işlem öncesi dönemdeki çocuklar tersine çevrile- bilme yeteneğinden de yoksundurlar. Ince, uzun bardaktaki su tekrar kısa, geniş bardağa döküldüğünde su düzeyinin yine eski yerine gelebileceğini bu dönemdeki çocuklar düşünemezler. Bu dönemdeki çocuklar henüz ko- runum ve tersine çevrilebilme işlemi için gerekli olan mantıksal düşünme yeteneğinden yoksundurlar (Morgan, 1995). Tersine çevrilemezlik, işlem öncesi dönemde görülen bir özelliktir. Bu dönemde olan bir çocuk dönüştürmenin tersi bir işlemle, suyun ilk bardağa tekrar konulduğunda aynı miktarda olduğunu düşünemez. Bu sonuc büyük olasılıkla çocuğun belirli bir zamanda birden fazla etken üzerinde düşünememesiyle ilgilidir Bu dönemde görülerr özellikferdern birisi-de odaklaşmadır. Işlem ön- cesi dönemdeki bir çocuk dikkatini genellikle bir görevin yalnızca bir