Notes

Biyoistatistik Ders Notları
Belirsizlik: Kesinlik eksikliğidir.
Biyoistatistik biliminin amacı, doğru elde edilmiş sayısal verilere dayanarak, belirsizliği nesnelleştirmek ve olabildiğince güvenli olarak yorumlanır duruma getirmektir.

2 tür durum vardır. Atipik ve tipik durumlar.
Tipik durumda etken hastalığın varlığı için gerekli ve yeterlidir.
Atipik durumda ise etken hastalığa mutlaka neden olmamaktadır ama etken olmadığında da hastalıktan tamamen kaçınılamamaktadır.

Biyoistatistik koruyucu tıpta bölgelerin ve toplumların özelliklerini belirlemede kullanılır, klinik tıpta ise çeşitli hastalıkların ve tedavilerin niteliklerini belirlemede kullanılır.

Nedensellik bağı:Değişkenin miktarının değil kendisinin değiştiği ve sonucun buna göre etkilendiği bağdır.
Birlikte Değişim Bağı: Değişkenin düzeyinin değişip sonucun düzeyininin incelendiği bağdır.

1 neden ve 1 sonuç olan değerlendirmeler çift(bivariat) değişkenli, bu sayılardan birinin birden fazla olduğu değerlendirmeler çok değişkenli(multivariat) değerlendirmelerdir.

Bilimsel araştırmanın amacı çözümleme ve tanım yapmaktır.

İleriye dönük araştırmalar nedenlerin bilinip sonucun tahmin edilmeye çalışıldığı araştırmalardır. Bu araştırmalar zamana ve etiklik bakımından sakıncalıdır, bu yüzden çok tercih edilmez. Geriye dönük araştırmalar sonucun bilinip nedenlerin tahmin edildiği araştırmalardır. Kesitsel araştırmalar ise zaman çizelgesindeki bir kesitin bilindiği araştırmalardır.


Tasarlanmış ve aksi kanıtlanana kadar araştırma çerçevesinde doğruluğu kabul edilen değerlendirmelere hipotez denir. Araştırma bulgularına göre hipotezin gerçeklik düzeyi hesaplanır. Hata oranı yüzde 5'ten fazla ise hipotez yanlış kabul edilir. H0 ve H1 olarak iki tür hipotez vardır. H0 sıfır hipotezidir ve H1 olan hipotezimiz yanlış çıkarsa kabul edilir.


Araştırma sorusunu değerlendirmede yer alan bütün özellikler birer değişkendir. Değişkenler farklı özelliktedirler.
Nicel Değişkenler: Ölçülebilen değişkenlerdir.
Nitel Değişkenler: Özel aletler yardımı ile ölçülemeyen değişkenlerdir. Sayılırlar.
Sürekli değişkenler: Negatif ve pozitif değerler alabilen değişkenlerdir. Aynı zamanda nicellerdir.
Süreksiz değişkenler: Sadece pozitif olan değişkenlerdir. Aynı zamanda nitellerdir.


Nicel değişkenler yapay ve doğal olarak ikiye ayrılırlar. Yapay değişkenler ölçümü için çeşitli teknikler geliştirilen dğeişkenlerdir. Doğal değişkenler ise boy kilo gibi değişkenlerdir.

Nitel değişkenler ise iki seçenekli ve kategorik olarak ayrılır. İki seçenekliler hasta/sağlıklı, kız/erkek gibi ayrımlar yapar. Kategorikler ise 3'e ayrılır. Bunlar:
1-Adsal (Nominal) Değişkenler: Çeşitli isimlerin sayıldığı türdür.
2-Sıralı (Ordinal) Değişkenler: Örnek olarak azdan çok ağrıya doğru giden türdür.
3-Kategorik (Interval) Değişkenler: Örnek olarak 23-29, 41-49 yaş aralığı gibi aralıkları tanımlar.

Toplum bilimsel araştırmada ele alacağımız kalabalığı belirler, toplumun minyatür bir şekli oluşturulmak zorundadır çünkü bütün toplum üzerinde araştırma yapmak imkansıza yakındır.


Olasılık:
1-Basit Olasılık: Bir tek değişkenin bir tek ana özelliği olan olasılıktır. erkek olmak, 25 yaşında olmak gibi.
2-Birleşik Olasılık: Erkek ve diabet hastası, kadın ve 40 yaşından büyük gibi