Notes

✔Atardamar
Kanı kalpten alarak vücuda dağıtır.Dıştan içe doğru bağ doku,düz kas,tek katlı yassı epitel
Kan basıncı ve kan akış hızı en fazla olan damardır,temiz kan taşırlar(akciğer at.dmr. hariç
İç yüzeyi pürüzsüzdür,kapakçık bulundurmaz
✔Kılcaldamarasında yer alır,tek katlı epitel doku,kan akış hızının en düşük,kapakçık yok
doku hücreleri ile kan arasında madde alışverişini sağlarlar.madde alışverişini sağladığından kan akış hızı düşük
✔Toplardamarlar
atardamarla toplardamar ar
çapı en kalın,dıştan içe bağ,düz kas,tek katlı yassı epitel,kan basıncı en az,atardamarlardan farklı lifi az
vücudun alt tarafında bulunan toplardamarlarda kanın geriye doğru akmasını engelleyen kapakçıklar vardır
✔✔✔✔Atardamarlarda Kanın Hareketi
Karıncıkların kasılmasıyla oluşan basınç
Atardamardaki düz kaslar
Arkadan gelen kanın öncekini itmesi
Yerçekimi
✔✔✔✔Toplardamarlarda Kanın Hareketi
Kulakçıkların gevşemesiyle oluşan emme kuvveti
Toplardamarların etrafını saran iskelet kaslarının kasılması
Toplardamar içindeki kapakçıklar
Soluk alma ile akciğer içindeki basıncın düşmesi
Üst bölgelerdeki toplardamarlarda için yerçekimi
✔Nabız: Kalbin kulakçık ve karıncıktaki kasılma ve gevşemelerine paralel olarak atardamarlarda meydana gelen
ritmik kasılma ve gevşemelerdir. Nabız sayısı kalp atış sayısına eşittir.
✔Tansiyon (Kan basıncı): Kalpten atardamarlara pompalanan kanın damarlara yaptığı basınçtır.
✔ Karıncıkların kasılmasıyla kan pompalandığından atardamarlardaki kan basıncı artar. Buna sistol basıncı ya da büyük tansiyon denir.
✔ Karıncıkların gevşemesi sırasında ise atardamarlardaki basınç düşer. Buna diastol basıncı ya da küçük tansiyon denir.
✔ Kan basıncının herhangi bir nedenle artması sonucunda kılcal
damardan doku sıvısına madde geçişi artar. Bu olay ödeme yol
açar.
Ödemin nedenleri
✔ Kan basıncının artması
✔ Kanın ozmotik basıncının düşmesi
✔ Doku sıvısının ozmotik basıncının artması
✔ Doku sıvısının mineral miktarının artması
✔ Lenf kılcallarının tıkanması
✔ Organlara mekanik darbelerin gelmesi
Küçük Kan Dolaşımı İbn Nefs tarafından keşfedilmiştir.
✔ Kalp ve akciğerler arasında yapılır.
✔ Amacı kanın temizlenmesini sağlamaktır.
Büyük Kan Dolaşımı
✔ Kalp ile vücut arasında olur.
✔ Amacı, besin maddelerini ve oksijeni hücrelere, atık maddeleri boşaltım organlarına taşımaktır.

✔ Her organa bir atar bir de toplardamar girişi vardır. (karaciğer hariç)
✔ Aort kalpten çıktıktan sonra dallanarak çeşitli atardamarlar halinde organlara giriş yapar. Bu sırada kılcal damar haline gelmediğinden içeriği değişmez. (Böbrek atardamarı, karaciğer atardamarı…) ;Organ
içerisinde kılcal damar haline gelen damarlarda madde alışverişi gerçekleşir ve atık maddeler toplardamarda birleştirilerek kalbe geri dönüş yapar.
✔ Sindirim organlarından çıkış yapan toplardamar ise kalbe dönüş yapmadan önce karaciğere uğrar.(kapı toplar damarı) Karaciğerden karaciğer toplardamarı halinde ayrıldıktan sonra kalbe giriş yapar.
✔Kalbe gelen bir madde vücuda dağılmadan önce akciğere uğramak zorundadır. (Küçük kan dolaşımı)
Örneğin; Böbrekte üretilen bir maddenin karaciğere gelme süreci düşünülürse izleyeceği yol;
Böbrek  Kalp  Akciğer  Kalp  Karaciğer
Örneğin; Pankreasta üretilen insülin hormonunun karaciğere gelme süreci düşünülürse izleyeceği yol;
Pankreas  Karaciğer
(Kalp ve akciğere uğramaz çünkü, pankreas sindirim organıdır ve karaciğer ile arasında bağlantı vardır.)
küçük kan dolaşımı sırasında akciğer atardamarı ve toplardamarında o2 oranı değişmez çünkü onlarda madde alışverişi yoktur,doku kılcallarında o2 oranı artar.