Notes

1) Ovaryum (Yumurtalık):
Her biri içerisinde yumurta hücresinin üretiminde görev alacak çok sayıda folikül vardır.Fetüs halindeyken foliküller oluşmaya başlar ve folikül içinde bulunan oogonyumlar farklılaşarak primer oosit halini alır.Primer oositler ergenliğe kadar değişikliğe uğramadan beklerler.
Ergenlikle beraber FOLİKÜLLER gelişmeye başlar ve hipofiz hormonunun denetimi ile PROGESTERON VE ÖSTROJEN salgılarlar.
Her ay yumurtalıklardan bir tanesi içinde birden fazla folikül gelişmeye başlar.Sadece bir tanesi gelişimini tamamlayarak yumurta hücresini üretir.(Genellikle)
2) Fallopi Tüpü (Yumurta kanalı):
Yumurtalıkları rahime bağlayan içi silli kanaldır.Yumurta hücresinin hareket yeteneği yoktur,bu siller yumurtayı rahime taşır.
Yumurtalıkla bağlandığı bölgeye kirpiksi huni denir.
Kirpiksi huni,yumurta hücresinin yumurta kanalına atılmasını sağlar.
Yumurta burada döllenir.Döllenmiş yumurtanın(zigot)ilk mitoz geçirdiği yer burasıdır.
3) Uterus (Rahim / Döl yatağı):
Embriyonun doğuma kadar büyümesini ve gelişmesini tamamladığı yerdir.
İç tabakasına ENDOMETRİYUM denir.Bu tabaka embriyonun rahime tutunduğu ve BİR SÜRE BESLEDİĞİ yerdir.
SERVİKS:Vajina ve rahim arasındaki rahim ağzı denen yerdir.
4) Vajina:
Döllenmemiş yumurtanın dışarı atıldığı yerdir.
Normal doğum ile fetüsün dışarı çıktığı yerdir.
Üretra ile bağlantısı yoktur.
✔ Üreme ana hücrelerinin mayoz bölünme ile üreme hücreleri oluşturmasına gametogenez denir.
✔ Gametogenez kadınlarda oogenez, erkeklerde spermatogenez olarak isimlendirilir.

OOGENEZ
Oogonyumların(yumurta ana hücresi)mayoz ile yumurta hücresi üretmesidir.
1-)Kadınlarda oogenez fetüsken başlar,menopozla sonlanır.
Fetüs halindeyken oogonyumlar mitoz bölünme ile primer oosit oluşturur.Oluşan bu hücreler ergenliğe kadar hiç değişikliğe uğramadan bekletilir.Ergenlikle beraber her ay bir tanesi yumurta hücresini oluşturur.
2-)Ergenlik ile beraber hormonların etkisi ile primer oosit mayoz-1 geçirerek sekonder oosit ve birincil kutup hücresi halini alır.Kutup hücrelerinin sitoplazması azdır bu nedenle bir süre sonra kaybolur.
Sekonder oosit ise mayoz-2 ye başlar.METAFAZ-II YE AŞAMASINA GELDİĞİNDE BU AŞAMADA DURUR.FOLİKÜL İÇİNDEN ÇIKARAK YUMURTA KANALINA ATILIR.(OVULASYON)
3-)Yumurta kanalı içerisinde sperm ile karşılaşırsa döllenerek mayoz2 ye kaldığı yerden devam eder,yumurta hücresi oluşturulur.Oluşan yumurta hücresi ile sperm çekirdeği kaynaşır.BOL SİTOPLAZMALI YUMURTA HÜCRESİ,az sitoplazmalı ikincil kutup hücresi oluşur.Kutup hücresi zamanla kaybolur.
***yumurta hücresinin mayoz bölünmesi bitmeden döllenme gerçekleşir,döllenmeden sonra yumurta mayozuna devam eder***************************************************************************************************

Yumurta Hücresinin Yapısı
SENTROZOM ORGANELİ YOKTUR.SİTOPLAZMASI DİĞER HÜCRELERDEN FAZLADIR.n kromozomludur.
Etrafı ZONA PELLUSİDA tabakası ile kaplıdır.Bu tabaka birden fazla spermin,farklı türden bir spermin dölleme yapmasını engeller.
Zona pellusida etrafında bulunan folikül hücreleri,yumurta hücresini besler ve zona pellusidayı üretir.
Yumurta spermi kendine çekecek fertilizin adı verilen bir türe özgü kimyasal madde salgılar.

Dişi Üreme Sisteminin Kontrolünü Sağlayan Hormonlar
GnRH:Hipotalamustan salgılanarak hipofiz bezinin ön lobuna etki eder. Hipofiz bezinden FSH ve LH salgılanmasını sağlar.
Hipofiz Hormonları
✔ FSH : Hipofizin ön lobundan salgılanır. Ovaryumları uyararak FOLİKÜL GELİŞMESİNİ ve FOLİKÜLDEN ÖSTROJEN HORMONU salgılanmasını sağlar.
✔ LH: Hipofizin ön lobundan salgılanır. OVULASYONU sağlar. Yırtılan folikülün yağ ile dolarak korpus luteum halini almasını sağlar. Ayrıca korpus luteumdan az miktarda östrojen çok miktarda progesteron salgılattırır.
✔ LTH: Hipofizin ön lobundan salgılanır. Süt bezlerinin gelişmesini ve annelik iç güdüsünün oluşmasını sağlar.
✔ Oksitosin: Hipofizin arka lobundan salgılanır. Rahim kaslarının kasılmasını sağlayarak doğumu başlatır ve süt bezlerinden süt salgılanmasını sağlar.
ÖSTROJEN:
Folikülden salgılanarak rahim iç dokusunun gebeliğe hazırlanmasını sağlar. İkincil eşey karakterlerinin oluşmasını sağlar.
Progesteron:
Korpus luteumdan salgılanır. Rahim iç duvarının gebeliğe hazırlanmasını sağlar. Gebelik süresince salgılanarak gebeliğin sonlanmasına engel olur.

MENSTRÜAL DÖNGÜ
Ergenlik ile menopoz arasında ortalama 28 gün süren, yumurta hücresinin üretimi ve üreme sisteminin gebeliğe hazırlanmasını sağlayan döngüdür.
Dört aşamada gerçekleşir.
1) Folikül Evresi (0 – 14 gün)
✔ Hipotalamustan salgılanan GnRH etkisi ile hipofiz bezinden FSH salgılanır.
✔ FSH etkisi ile foliküller gelişir ve oogenez başlar.
✔ FSH salgılanması folikülden östrojen salgılanmasına neden olur.
✔ Östrojenin belirli bir miktarda artışı hipofizden salgılanan FSH’ın azalmasına neden olur. (negatif feed back)
2) Ovulasyon Evresi (14. gün)
✔ Östrojenin FSH’a negatif feedback yapması ve GnRH etkisi ile hipofizden LH salgılanmasına neden olur.
✔ LH etkisi ile ovulasyon gerçekleştirilir. Folikül yırtılarak metafaz II de kalmış yumurta hücresi yumurta kanalına atılır.
3) Korpus Luteum Evresi (14 – 28 gün)
✔ LH etkisi ile yırtılan folikülün içi yağ ile dolar. Bu yapıya korpus luteum (sarı cisim) denir.
✔ Korpus luteumdan çok miktarda progesteron az miktarda östrojen salgılanır.
✔ Bu evrede hipofiz bezinden LTH salgılanır. Bu hormon LH ile beraber korpus luteumun bozulmasına engel olur.
✔ Döllenme olmuşsa doğuma kadar korpus luteum bozulmaz.Böylece bu sırada yeni yumurta hücresi üretilmez.
✔ Döllenme olmamışsa LH, östrojen ve progesteron seviyeleri düşer. Korpus luteum bozulur.
4) Menstrüasyon Evresi (28 – 5 gün)
✔ Korpus luteumun bozulması sonucunda döllenmemiş yumurtanın endometriyum dokularıyla beraber kanla dışarıya atıldığı evredir.
✔ Bu evre ortalama 4 – 5 gün sürer. Bu evrenin ilk gününde aynı zamanda folikül evresi de görülmeye başlanmıştır.