Notes

Yazarın herhangi bir konu üzerinde, kanıtlama amacı gütmeden kısa fikirli yazdığı güldürücü şeklindeki yazılardır. Başka bir tanımla anlatacak olursak, gazete veya dergilerin belirli bölgelerinde yayımlanan, toplumun güncelini, sorunlarını kişisel görüşle ele alıp, bunu güldürücü şeklinde okuyucularına sunulmasına,Bir yazarın herhangi bir konu hakkındaki kişisel görüş, anlayış ve düşüncelerini kanıtlama gereği duymadan hoş bir üslupla yazdığı, kısa fikir yazılarına “fıkra” denir.
Fıkranın özellikleri şunlardır:
• Köşe yazısı olan fıkralarda yazar, gündelik olayları özel bir görüşle, güzel bir üslupla, hiç kanıtlama gereği duymadan her gün kaleme alır.
• Düşünceleri hiçbir kalıba bağlı kalmadan serbestçe ortaya koyar.
• Ele aldığı konu üzerinde bir kamuoyu oluşturmayı amaçlar.
• Gazetelerin bazı sayfalarında, belli köşelerde, genel bir başlıkla, çoğunlukla da her gün yazılan fıkralarda konu kısaca incelenir, ancak mutlaka bir sonuca varılır.
• Daha çok iğneleyici, alaycı bir dille, bazen eleştiri bazen de sohbet tarzında yazılır.
• Fıkralarda okuyucuyla sohbet ediliyormuş havası hâkimdir. Anlatım senli benlidir.
• Cümleler kısa ve anlaşılır niteliktedir.
• Konular günceldir ve anlatılanların kalıcılık niteliği yoktur.
• Olaylar kişisel bir bakış açısıyla işlenir.
• Kısa, etkili ve dokunaklı bir sonuca varılır. Amaç, okuyucuyu etkilemektir.
• Düşünceler tekrarlanmaz. Bu yüzden fıkralar öz ve yoğun bir anlatıma sahiptir.
• Amaç, okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşünceleri, derinliğe inmeden kanıtlamaya kalkmadan söylemektir.
• Fıkralarda verilen düşünceler herhangi bir şeye bağlı değildir, serbest şekilde düşünceler ifade edilir.
• Köşe yazılarında yazılan fıkralar gündelik hayatı konu alır ve kanıtlama ihtiyacı duyulmadan konulara değinir.
• Fıkralar genellikle, eleştirel, alaycı ve iğneleyici bir dille yazılır.
• Düşünceler sürekli tekrarlanmaz, bundan dolayı anlatım hemen anlaşılır.
• Fıkralar toplumda bir amacın gerçekleşmesine yardımcı olarak, sorunları tanıtır ve insanların farkında olmasını sağlar.
• İşlenen konularla toplumun sorunları dile getirilir ve ortak bir toplumsal düşünce elde edilmek istenir.
• Fıkralarda anlatımlar samimi bir üslupla yazılır. Sanki karşınızdaki sizin arkadaşınız gibi bir hisse kapılırsınız.
• Cümleler uzun değildir, kısa ve anlaşılır bir dil kullanılır.
• Anlatılan konular o dönem zihniyetini taşıdığı için öyle bir kalıcılığı yoktur.
• Olaylar öznel yani kişinin kendi görüşüne göre anlatılır.
• Fıkralarda sonuç kısmında etkili ve dokunaklı bir anlatım sergilenir. Bunun amacı okuyucuyu etkilemektir.
Türk Edebiyatında Fıkra
Fıkra türü yazılar Türk edebiyatına Tanzimat döneminde Batı dan geçmiştir. 1908’den sonra bu yazı türü Türk edebiyatında görülmeye başlanmıştır. Özellikle Ahmet Rasim fıkralarıyla tanınmıştır. Daha sonra Ahmet Haşim, Hüseyin Cahit Yalçın, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay, Bedii Faik, Orhan Seyfi Orhon, Refik Cevat Ulunay, Metin Toker, Peyami Safa, Burhan Felek, Ahmet Kabaklı, Aziz Nesin, Çetin Altan, Ahmet Kabaklı, İlhan Selçuk, Sabri Esat Siyavuşgil de fıkralarıyla öne çıkmıştır.
Fıkra – Sohbet Farkı
Sohbette, fıkradan farklı olarak, karşılıklı konuşma üslûbu vardır. Yazar karşısında biri varmış gibi sorular sorar, cevaplar verir. Fıkralarda yazar serbest bir anlatımla düşüncelerini okuyucuya benimsetmeye çalışır. Sohbetlerin dışa dönük bir yapısının olması da onun fıkradan ayrılan yönlerinden bir diğeridir.
•Fıkra türü gazetelerde yayımlanırken, sohbet ise gazetelerde yayımlanan bir tür değildir
Makale-Fıkra Farkı
Makalelerde ispat esastır. Mutlaka bir sonuca varılır. Ciddî, bilimsel bir dil kullanılır. Oysa fıkralar daha serbest ve mizahî öğeler de içeren yazılardır. Yazar ilgi çekici konulardaki düşüncelerini tarafsız olma kaygısı gütmeden açıklar. Makaledeki gibi bir ispat (kanıtlama) zorunluluğu fıkrada yoktur.

Bir yazarın konu ayırt etmeksizin bir konuda kişisel görüş, düşüncelerini kanıtlamadan hoş, güldürü şeklinde yazmasına fıkra denir. Fıkralar kısa fikirli yazılardır. Bugün fıkra denilince herkesin aklına hemen Nasreddin Hoca fıkraları gelir, ancak sürekli güldüğümüz fıkra hakkında bilgi sahibi olmak için böyle bir makale hazırladık.
• Fıkralarda verilen düşünceler herhangi bir şeye bağlı değildir, serbest şekilde düşünceler ifade edilir.
• Köşe yazılarında yazılan fıkralar gündelik hayatı konu alır ve kanıtlama ihtiyacı duyulmadan konulara değinir.
• Fıkralar genellikle, eleştirel, alaycı ve iğneleyici bir dille yazılır.
• Düşünceler sürekli tekrarlanmaz, bundan dolayı anlatım hemen anlaşılır.
• Fıkralar toplumda bir amacın gerçekleşmesine yardımcı olarak, sorunları tanıtır ve insanların farkında olmasını sağlar.
• İşlenen konularla toplumun sorunları dile getirilir ve ortak bir toplumsal düşünce elde edilmek istenir.
• Fıkralarda anlatımlar samimi bir üslupla yazılır. Sanki karşınızdaki sizin arkadaşınız gibi bir hisse kapılırsınız.
• Cümleler uzun değildir, kısa ve anlaşılır bir dil kullanılır.
• Anlatılan konular o dönem zihniyetini taşıdığı için öyle bir kalıcılığı yoktur.
• Olaylar öznel yani kişinin kendi görüşüne göre anlatılır.
• Fıkralarda sonuç kısmında etkili ve dokunaklı bir anlatım sergilenir. Bunun amacı okuyucuyu etkilemektir.