Notes

Önderlik “hakikat aşktır, aşk özgür yaşamdır” diyerek insan hakikati kavramına dair en yerinde tanımı yapmıştır. Özgürlük aşkı insanı insan yapan en temel özelliklerden biriyken hakikat ancak özgürlük ve aşkla örülü bir yaşamda bulunabilir. Kapitalist modernitenin kendi sahte hakikatini dayattığı günümüzde insan hakikati o kadar silikleştirilmiştir ve insan özünden o kadar uzaklaştırılmıştır ki hakikati aramak, onu çarpıtılmış yönlerinden ayrıştırmak çok derin bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğal toplumun milyonlarca yıllık birikimi, ana-kadın öncülüğünde neolitik devrimi ve tarım kültürünü yaratarak ahlaki-politik toplum olarak adlandırılan hakikati ortaya çıkarmıştır. Toplum dışı ve karşıtı küçük bir kesim de ortaya çıkan bu hakikate el koyup yaratılan tüm manevi-maddi değerleri gasp ederek kendi sahte hakikatini yaratmış ve buna da uygarlık adını koymuştur. Çağımızda çarpıtılması zirveye ulaştırılmış insan, yaşam ve toplumsal gerçeklik tüm verili yöntemleri aşarak yeniden bir tanımlamayı gerektiriyor. İnsanı hakikatince tanımak için bu inşa edilmiş insan formunu doğru tanımlamak ve karşı mücadeleyi yükseltmek öze dönüşün ilk adımı olmalıdır. Hakikate yürüyüşün parolası olan fikir-zikir-eylem birliği temelinde hakikat savaşçılığı, öncelikle insan gerçekliğini doğru tanımlama ve hakikati dağıtılmış insanın yeniden özüne dönüşü ile olacaktır. Hakikat özgürlük aşkıyla yaşayan insanda somutlaşacaktır. İnsanlık hakikatini kendisinde arayarak bulabilir. İnsanı hakikatince tanımak için bu inşa edilmiş insan formunu doğru tanımlamak ve karşı mücadeleyi yükseltmek öze dönüşün ilk adımı olmalıdır. Hakikate yürüyüşün parolası olan fikir-zikir-eylem birliği temelinde hakikat savaşçılığı, öncelikle insan gerçekliğini doğru tanımlama ve hakikati dağıtılmış insanın yeniden özüne dönüşü ile olacaktır. Hakikat özgürlük aşkıyla yaşayan insanda somutlaşacaktır…

kendi farkına varma, kendini bilme bir evren eğilimi, evrensel aklın en temel çabası. İnsanın kendisini tanımasıyla beraber başlamış olan hakikat arayışçılığı da bu eğilimin bir sonucu. İnsandaki ilk kendi farkına varma ise toplumsallığa geçişle beraber gerçekleşen bir durum. İlk klanın düşünüş biçimi hakikati en derinden anlama çabası oluyor. Kendisi ve çevresi hakkındaki ilk tahayyülleri aslında kendisi ve evren-doğa hakkında ulaştığı anlam kırıntıları oluyor. Bu kırıntılar her ne kadar gerçeğin çok sınırlı bir gözlemine ve bilgisine dayansa da düşünüş biçiminde sezgisellikten kopmamış olmak onu en temel hakikat bilgilerine ulaştırıyor. Toplumsallık da onun hakikati yaşayış biçimi olarak şekilleniyor. Hakikatin özüne bu yaşam içerisinde varılmış, aidiyetler bu kültür içerisinde vücut bulmuş ve her türlü kavram gücü bu toplumsallaşma içerisinde gerçekleşmiştir.

Uygarlık dünyasında hakikat arayışı özgür yaşam arayışıdır. Bu arayış her şeyden önce yanlış temelde inşa edilmiş anlamsız yaşamın reddedilmesiyle başlar. Dolayısıyla hakikat arayışına çıkışta yapılması gereken ilk iş, ihanete uğramış yaşamdan kopmak ve bu temelde verili yaşama katılmayı kesinlikle reddetmektir. Kapitalizmin anlamdan boşalmış dünyasını reddetmeden anlamlı bir yaşam arayışı söz konusu olamaz. Bu olmadan da doğru yaşamla buluşma sağlanamaz. Hakikat arayışı bir yürüyüş hali olarak da düşünülebilir. Özgür yaşamla bağı göz önüne getirildiğinde, hakikat arayışının bir özgürlük yürüyüşü gibi değerlendirilmesi çok daha anlamlıdır. Yönü mutlak hakikate dönüktür. Gerçekleşmesi her ne kadar imkânsız denecek kadar zorsa da yaşamı sürükleyen esas gerçeklik mutlak anlamdır. Kuşkusuz hakikat arayışı en çok da toplumsal sorunların ağırlaştığı dönemlerde kendini gösterir. Bu tür dönemlerde baskı ve sömürü şiddetlenir, değerlere saldırı ve değer gaspı hız kazanır. Böyle olunca haksızlığa karşı mücadele de gündeme gelir. Yani hakikat arayışı ile haksızlığa karşı mücadele arasında sıkı bir bağ vardır. Uygarlık tarihi boyunca karşımıza çıkan tüm peygamberler ve bilgelerin hakikat arayışı tamamen yalana dayalı bir sistem olan uygarlık sisteminin haksızlıklarına karşı mücadeleyle yüklüdür. Hakikat arayışı eski toplumsal sistemin reddi kadar yeni bir toplumun inşasını gerektirir.

Kendini bilmek tüm bilmelerin başı olduğu gibi kendisiyle mücadele etmek de tüm mücadelelerin başı ve başarı koşuludur. Zerdüşt, Mani, Babek, Hallac, Şeyh Bedreddin, Bruno ve tarihin tüm yaman komüncüleri öncelikle çok yaman bir nefs savaşçısı olmuşlardır. Hakikat savaşçılığı nefs mücadelesiyle başlar. Birisi bir diğerinin önünü keserse o hakikat dışıdır. Biri cinsiyetçilik, iktidarcılık halinde hareket ederse o hakikat dışıdır. Birisi kendisini aktifleştirmediğinde, bir diğeri kendisindeki köle özelliklere karşı harekete geçmediğinde hakikat dışı kalır. Pasiflik, nesnelik, güçsüzlüğün her türden versiyonu… Hakikat dışıdır. Ve tüm bunlar köle insan özelliklerinin dışa vurumundan öte bir anlam taşımaz. Zayıf insan özellikleridir. Kuantum da dahil insan hakikati insana istemesi halinde her şeyi yapabileceğini söyler. Tüm bilmelerin kaynağı olarak insanı ele alır. İnsanı aktifliğe davet eder, herkesin içindeki potansiyeli açığa çıkarmaya davettir, hakikat.

Peygamberlik geleneği esasında devletçi toplumu kabul etmeyen, toplumdaki ahlaki yozlaşmanın önüne geçmek isteyen ve daha çok da ahlaka dayanarak yaratmak için mücadele yürütmüştür. Bu sebeple de hakikat anlamında daha çok doğal toplumu esas alan bir yaklaşım içerisindedirler. Ancak amaçları, ütopyaları demokratik komünal değerler çerçevesinde olsa da pratikleri bunu gerçekleştirecek düzeyde güçlü olmamıştır. Neredeyse tüm peygamberler ve onların öğretileri sistem içileşmekten, sistemi daha da güçlendirmekten kurtulamamıştır. Ana akım dinler olarak ortaya çıkan peygamber gelenekleri her ne kadar kendilerini bu biçimiyle iktidarlı uygarlıktan kurtaramamış olsalar da bunlar içerisindeki doğal toplum yapıları kendilerini bir biçimiyle bunlar içerisinde örgütleme ve kendi hakikatlerini oluşturma çabası içerisinde olmuşlardır. Bu tür akımlar dinler içerisinde mistik tarikatlar, batıni mezhepler ve benzeri biçimlerde kendilerini örgütlemiş ve bu yapılar içerisinde kendi hakikat arayışçılıklarına devam etmişlerdir.
Tasavvuf karakteri gereği tıpkı kendinden önceki hakikat arayışçıları gibi saflığa, arılığa, duruluğa,aydınlığa ulaşma amacı taşır. tasavvuf ehli insanlar kendilerini dönemin tüm uygarlık şaşasından ve dünyanın tüm maddi imkânlarından yalıtarak hakikat yoluna vermişlerdir. Tasavvufta yapılmak istenen sadece hakikati ispatlamak veya ona inanmak da değildir. Hakikate aşk derecesinde bağlanmak hatta hakikatin kendisini aşkta aramak en temel amaçlardan biri olmuştur. 800’lü yılların başından itibaren başlayan ve 1100’lü yıllara kadar süren derin, kapsamlı ve yaygın toplumsal hareketler İslamiyet içerisindeki derin ideolojik faaliyetlerle ortak bir seyir izlemiştir. İslamiyet içerisinde derin felsefi arayışların olduğu yüzyıllar olarak tarihe geçen bu yıllar toplumsal hakikat doğrultusunda kendisini gerçekleştirmiş onlarca hem bilge hem de devrimci halk önderi insanın yetiştiği yıllar olmaktadır.

Önderlik tarikatler ve mezheplerin hakikat arayışçılığındaki yerini şu temelde açıklıyor: ““Devletli uygarlık zihniyetinin tüm bu hegemonya çabalarına karşın, komünal zihniyetin tamamen ortadan kalktığı iddia edilemez. İnsanlığın özünü yansıtan ve kendi gerçeğini en yalın bir biçimde yaşamasına olanak veren demokratik toplum zihniyeti tarihin her döneminde karşıt zihniyete rağmen direnmiş ve adeta toplumun gözeneklerinde korunarak kendisini günümüze kadar getirmiştir. Birçok peygambersel çıkış, muhalif tarikat ve mezhep, uygarlık merkezlerinden vebadan kaçar gibi kaçan etnisitelerdeki direniş bu zihniyetin sonucu gerçekleşmiş ve toplumun sınıflı uygarlık zihniyeti içerisinde tümden bitirilmesinin önünü almıştır”“