Notes

Veri Modelleri
-İlişkisel veri modeli (çok kullanılan)
-Nesneye-Yönelik Veri Modeli (çok kullanılan)
-Sıradüzensel Veri Modeli
-Ağ veri Modeli (Network Dat Model)
----------------------------------------------------------------------------------------
=Sıradüzensel Veri (Hiyerarşik) Modeli :
*1960'lar ve 1970'ler
-Ağaç veri yapısına benzer.Her kaydın bir ebeveyn kaydı birçok çocuk kaydı var.(IBM IMS)
-Kitaplar(no,başlık)>Yazarlar(ad,soyad)=yayıncılar=konular

=Ağ veri Modeli :
*1970'lerde kullanılmış çok fazla kullanılmıyor

=İlişkisel veri modeli :***
*1980'ler de kullanılmış.
-Veriler için kavramsal olarak basit bir model; veriler ve ilişkiler "tablolar" üzerinde tanımlanır ve tüm bilgiler görülebilecek şekildedir.

=Nesneye-Yönelik Veri Modeli:***
*1990'lar
-Veriler nesne olarak modellenir ve yaratılır.
-Nesneye-Yönelik Programlama (OOP) da olan sınıf ve miras kavramlarına sahiptir.
-Karmaşık veriler üzerinde işlem yaparken yüksek performans sunan bir yaklaşımdır.
----------------------------------------------------------------------------------------
---Varlık İlişki Modeli (ER) Modeli---
*Bu model kullanılarak kavramsal veri modellemesi yapılır, yani verilir ve veriler arası ilişkilerin anlamları ve özellikleri incelenerek E-R çizelgeleri (ERD) oluşturulur.
---Varlık ve Varlık Kümesi---
*Var olan ve benzerlerinden ayırt edilebilen her nesneye varlık (entitiy) denir.
-Bir ögrenci, veri tabanı dersi, belirli bir kitap, Burak birer varlık olarak değerlendirilir.
*Aynı türden benzer varlıkların oluşturduğu kümeye ise varlık kümesi (enitity set) adı verilir.Varlık kümeleri iç içe, kesişen ya da ayrık kümeler olabilir.
-Öğrenciler, kız öğrenciler vb...
---Nitelik---
*Bir varlık kümesindeki varlıkların özelliklerini göstermek ve varlıkları birbirinden ayırt etmek için nitelikler (attributes) kullanılır.
*Parmak izi,Göz rengi,saç rengi,anne adı tarzı şeyler ile birbirinden ayırt etmemize yarar.(örn.Sicil No vb..)
---Etki Alanı---
*Her niteliğin bir etki alanı (domain) vardır.
---Türetilen Nitelik---
*Bir nitelik kullanılarak bir başka varlık niteliği elde edilebiliyorsa, bu yeni niteliğe türetilen nitelik adı verilir.
-Örnek,Personel varlıgın dogum günü.
---Birleşik Nitelik---
*Birden fazla nitelik birleş.
---İlişki---
*Varlıklar arasındaki bağıntıya ilişki adı verilir.
*İkili ilişki:
-bir öğrenci ile bir ders
---İlişki Kümesi---
*Aşağıdaki iki varlık kümesini göz önüne alalım.
E1={Ali,Ayşe}
E2={Fizik,Matemezik}
---Çoklu İlişki Kümesi---
*İlişki kümeleri ikili,üçlü,dörtlü vb... olabilir.
*Ancak genellikle ikili ilişki kümeleri tercih edilir.
*Üçlü, dörtlü vb.. ilişki kümesi yerine, istenirse birkaç ikili ilişki kümesi kullanılabilir.
---Rol---
*Aralarında ilişki kurulan varlıklardan her birinin ilişkideki işlevine varlığın rolü denir.
ÖRN:"Personel" varlığında "ast-üst" ilişkisini belirlemek için "görevi" niteliği dışında "bölümü" niteliğine de bakmak gerekebilir.
---İlişki Türleri : Birden-bire(1-1)---
*Her a ile en çok bir b ve her b ile de en çok bir a arasında ilişki kurulabilir.
*Örnek:"Evlilik" ilişkisi T.C. Medenin kanunua göre 1-1 ilişkidir.

---İlişki Türleri : Birden-çoğa(1-n)---
*Her a ile sıfır, bir veya birçok b ve her b ile de en çok bir a arasında ilişki kurulabilir..
*Örnek:"Bölüm" ve "öğrenci" varlık kümeleri

---İlişki Türleri : Çoktan-bire(n-1)--- (araştır)
*Her a ile en çok bir b ve her b ile de sıfır, bir veya birçok a arasında ilişki kurulabilir.
*Örnek: "Öğrenci" ve "bölüm" varlık kümeleri arasındaki "okuduğu" ilişki, ögrenciden ölüme doğru çoktan-bire şeklindedir.
---İlişki Türleri : Çoktan-çoğa(n-n)---
*Her a ile sıfır, bir veya birçok b ve her b ile de sıfır, bir veya birçok a arasında ilişki kurulabilir.
---İlişki Türünü Belirlerken---
*Yapılan Modellemenin gerçek dünyaya uygunluğunu sağlaması için tanımlanan ilişki kümesinin türünün doğru belirlenmesi önemlidir.
---Tür Seçimi İçin Örnek---
*"Depo" ve "Malzeme" varlık kümeleri arasındaki "Bulunan" ilişkisi genelde çoktan-çoğa bir ilişkidir.Ancak eğer malzemeler sınıflandırılmış ve her sınıftaki malzemeler yalnız bir depoda bulunuyorsa bu ilişki depodan malzemeye bire-birçok şeklinde olacaktır.
---Varolma Bağımlılığı---
*"B" varlığının bulunması "a" varlığının bulunmasına bağlı ise, yani;
-a baskın(dominant) ya da birincil varlık,
-b bağımlı (subordinate) ya da ikincil varlık olarak nitelendirilir.
-ve a'nın silinmesi durumunda b'nin bir anlamı kalmayacaktır.
---Anahtarlar---
*Bir varlık kümesi içindeki varlıkları ya da bir ilişki kümesi içindeki ilişkileri birbirinden ayırt etmek için kullanılan nitelik ya da nitelik grubuna bu varlık ya da ilişki kümesinin anahtarı denir.
---Anahtar Türleri---
*Süper Anahtar (Super key) Primary Key
-Değerli ile bir kümedeki varlıkları (veya ilişkileri) ayırt etmeyi sağlayan niteliğe (veya nitelik grubuna) bu varlık/ilişki kümesinin süper anahtar denir.Ayırt etme özelliğine sahip olmak için gereğinden fazla nitelik içerebilir.
*Aday Anahtar (Candidate key) Foreign Key
-Eğer bir varlık / ilişki kümesinin süper anahtarının bir altkümesi de bu varlık / ilişki kümesini ayırt edebiliyorsa, bu altküme aday anahtarıdır (ya da kısacası anahtardır).
ÖRNEK: Eger bir üniversitede tüm ögrencilerin numaraları birbirinden farklı ise ögrencileri belirlemek için ögrenci numarası yeterlidir.

NOTLAR 2 SLAYTTAN ALINMIŞTIR.