Notes

http://en.wikipedia.org/wiki/Scalp



KAFATASI’NIN YÜZEY ANATOMİSİ;

Kafatası birkaç kemiğin birleşmesi ile oluşan (frontal, parietal, temporal ve occipital kemikler gibi) ve beyni koruyan iskelet çatıdır. İçerisinde yer alan beyni koruma görevi son derece önemlidir. Bu nedenle, kafatasını oluşturan kemikler ve bu kemiklerin yüzey anatomisinin bilinmesi önemlidir.
Doğumda calvaria adını veriğimiz kafatası kubbesini oluşturan kemikler henüz gelişimini tamamlamamıştır. Bu nedenle aralarında FONTANEL (bıngıldak) denen fibröz bağ doku membranlarla örtülü boşluklar bulunur. Bunlarda iki tanesini yenidoğan ve süt çoçuklarında görmek ve hissetmek mümkündür. Baklava biçimli ön fontonel (fonticulus anterior) frontal kemiklerle (bebekte henüz iki parçadır) parietal kemikler arasında yer alır. Parietal kemiklerle oksipital kemik arasında bulunan posterior fontanel (fonticulus posterior) ise üçgen şekillidir. Lateral fontaneller önde ve arkada ikişer adettir. Önde bulunan fonticulus anterolateralis frontal ve parietal kemiklerle sfenoid kemiğin ala major’unun birleşme noktasında bulunur ve m. temporalis tarafından örtülü olduğundan elle hissedilebilmesi pek mümkün değilir. Arkada olan fonticulus posterolateralis ise temporal, parietal ve occipital kemiklerin birleştiği yerde bulunur ve genellikle elle hissedilebilir.

KLİNİK BİLGİ: Yenidoğan ve süt çoçuklarında ön fontanel 12-15. aylarda kapanır (Daha erken olabildiği gibi 18. aya kadar da uzayabilir). Diğer fontaneller ise daha erken kapanırlar. Bu yaş grubu çoçuklarda ön fontanelin ve suturaların genişliğinin değerlendirilmesi son derece önemlidir. Nadir olarak doğumda fontanel kapalı olabilir, bu durumda suturaların açıklığı ve baş büyümesi dikkatle takip edilmelidir. Ön fontanel açık olduğu sürece gerginlik derecesinin incelenmesi önemlidir. Bebek ağladığında fontaneller şişkin bir görünüm alabilirler. Ancak, fontanelin kabarık ve gergin olarak ele gelmesi menenjitiin de çok önemli bir bulgusudur. Hidrosefali, subdural hematom, A hipervitaminozu gibi kafa içi basıncını arttıran durumlarda da fontanel kabarık olur ve pulsasyon alınır. Ön fontanel genellikle 2 yaşına kadar kapanmalıdır; kapanmadığı durumlarda, hidrosefali, raşitizim gibi durumlardan şüphelenilir. Fontanelin çökük olması ise dehidratasyonun değerlendirilmesinde son derece önemlidir.


SCALP’IN YÜZEY ANATOMİSİ;

Calvaria’yı örten 5 tabakalı yapıya SCALP diyoruz. Bu kelimedeki her bir harf scalp’ın bir tabakasını ifade eder;

S; Deri (Skin)
C; Connective tissue (fibröz bağ doku)
A; Aponeurosis epicranialis (önde m. frontalis, arkada m. occipitalis ve aralarında galea aponeuritica’dan oluşan tabaka)
L; Loose connective tissue (Gevşek bağ doku)
P; Pericranium (kafatasının periostu).

İlk üç tabaka birbirine sıkıca tutunmuştur (scalp proper) ve 4. tabakanın gevşek süngerimsi yapısı nedeniyle birlikte hareket edebilirler.

Scalp kanlanma yönünden çok zengindir; a. carotis externa dalları; a. occipitalis, a. temporalis superficialis, a. auricularis posterior ve a. carotis interna’nın dalları; a. supratrochlearis ve a. supraorbitalis (daha çok alın bölgesini) scalp’ı besleyen temel arterlerdir. Scalp venleri arterlere yandaş olarak seyrederler.


KLİNİK BİLGİ; Scalp’ın deri tabakasında kıl folikülleri, ter ve yağ bezleri bulunur. Yağ bezlerinin tıkanmasına bağlı olarak gelişen “sebaceus kistler” scalp’de sık görülen lezyonlardır. Tamamen çıkarılmadıkça tekrarlayabilirler.
Scalp’ın özellikle ilk 3 tabakasındaki zengin kanlanma nedeni ile scalp’ın kesici yaralanmalarında kanama fazladır ve yaraya erken dönemde müdahale edilmezse önemli düzeyde kan kaybı gerçekleşebilir. 3. tabakadaki m. occipitalis ve m. frontalis’in epicranial aponeurozu germesine bağlı olarak scalp yaralanmalarında yara uçları birbirinden uzaklaşır. Bu nedenle, 3. tabakayı da kapsayan yaralanmalarda yaranın derin sütür ile kapatılması gerekir.





Scalp (Saçlý deri)
Kafatasýný örten 5 tabakalý yapýya SCALP diyoruz. Bu kelimedeki her bir harf scalp ýn bir tabakasýný ifade
eder;
S; Deri (Skin)
C; Connective tissue (fibröz bað doku)
A; Aponeurosis epicranialis
L; Loose connective tissue (Gevþek bað doku)
P; Pericranium (kafatasýnýn periostu).
Ýlk üç tabaka birbirine sýkýca tutunmuþtur ve 4. tabakanýn gevþek süngerimsi yapýsý nedeniyle birlikte
hareket edebilirler.




20. Kafa Derisi (SCALP) Calvaria’yı örten, arkada linea nuchae superior, önde margo supraorbitalis, yanlarda ise arcus zygomaticus’lar arasında uzanan beş tabakalı yapıya SCALP diyoruz. S Skin (Deri) C Connective tissue (fibröz bağ doku) A Aponeurosis epicranialis L Loose connective tissue (gevşek bağ doku) P Pericranium (periosteum) S C A L P
21. Kafa Derisi (SCALP) S C A L P Scalp proper; 4. tabaka (L) çok gevşek bir yapıya sahip olduğundan, ilk üç tabaka tek bir yapı gibi hareket eder. Bu üç tabaka craniotomi (cranium’un cerrahi müdahale için açılması) ya da bazı yaralanmalarda tek bir tabaka şeklinde kalkabilir.
22. Kafa Derisi (SCALP) S C A L P S (Skin; Deri): * Dermis ve epidermis. * Ter, yağ bezleri ve kıl folüküllerini içeren tabakadır. * Çok iyi arteryel beslenmeye, venöz ve lenfatik drenaja sahiptir.
23. Kafa Derisi (SCALP) S C A L P C (Connective tissue): * Kalın ve sert fibröz tabakadır. * Scalp yaralanmalarında, scalp’ı besleyen damarların kesilen uçları bu gergin tabaka tarafından açık tutulabilir ve bu durum kanamanın sürekliliğine neden olur. Eğer yara dikilerek kanama kontrol altına alınmazsa hasta kaybedilene kadar kanama devam edebilir.
24. Kafa Derisi (SCALP) S C A L P A (Aponeurosis epicranialis): * Alın bölgesindeki m. frontalis ve ensedeki m. occipitalis kaslarını birleştiren galea aponeurotica tarafından oluşturulmuş tendinöz bir tabakadır.
25. Kafa Derisi (SCALP) S C A L P L (Loose connective tissue): * Süngerimsi yapıda, potansiyel aralıklar içeren bir tabakadır. Bu gevşek yapı sayesinde ilk üç tabaka tek ünite şeklinde hareket edebilmektedir. * Gevşek yapının tehlikeli yönü ise, enfeksiyöz ajanların ve kanın bu tabaka da birikebilmesi ve yayılabilmesidir.
26. Kafa Derisi (SCALP) L (Loose connective tissue): * Bu tabakada biriken enfeksiyon ajanları, yine bu tabakada yer alan; v. emisseria denen ve parietal kemikteki küçük deliklerden kafatası içine giren küçük venler aracılığıyla intracranial alana ulaşabilir. * Scalp enfeksiyonu ⇒ menenjit ansefalit
27. Kafa Derisi (SCALP) S C A L P P (Pericranium): * Calvaria’nın periostudur. * Cranial kemilere sıkıca tutunmuştur, ancak sutura’lar dışında kafatası kemiklerinden kolaylıkla sıyrılabilinir.
28. SCALP’ın damar ve sinirleri * Scalp damar ve sinirleri aşağıdan girer ve 2. tabaka (C; connective tissue) boyunca yukarı doğru çıkarlar
29. SCALP’ın damar ve sinirleri A. carotis externa dalları 1) A. occipitalis 2) A. auricularis post. 3) A. temporalis superficialis ve dalları A. carotis interna dalları (a. ophthalmica aracılığıyla) 1) A. supratrochlearis 2) A. supraorbitalis
30. SCALP’ın damar ve sinirleri Kulak kepçesinin önünde 1) N. supratrochlearis 2) N. supraorbitalis 3) N. zygomatico- temporalis 4) N. auriculotemporalis Kulak kepçesinin arkasında 1) C3 2) N. occipitalis major (C2) 3) N. occipitalis minor (N. ophthalmicus) (N. ophthalmicus) (N. maxillaris) (N. mandibularis) (Pl. cervicalis, C2-C3)
31. SCALP (KLİNİK BİLGİ) SCALP’da meydana gelen bir enfeksiyon boyun bölgesine yayılmaz, çünkü m. occipitalis oksipital kemiğe ve temporal kemiğin proc. mastoideus’una sıkıca tutunmuştur. Yanlara da yayılamaz, çünkü aponeurosis epicranialis arcus zygomaticus’a tutunan m. temporalis’in fasyasına sıkıca kaynaşmış haldedir. Oysa bir enfeksiyon yada sıvı (örneğin kan) göz kapaklarına ve burun köküne yayılabilir, çünkü m. frontalis önde kemiğe değil deriye yapışarak sonlanır. Sonuç olarak, kafasına darbe alan bir hastanın gözünün de morardığını görebilirsiniz.